Gặp người lính tên lửa Xô viết năm xưa

Chiến sĩ quân đôi Nga - Ông V.X Brútnhikin.

Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Việt Nam luôn nhận được sự giúp đỡ chí tình của nhân dân Liên Xô (cũ) và LB Nga. Rất nhiều cán bộ, chiến sĩ quân đội Nga đã tham gia chiến đấu trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam. Dưới đây là câu chuyện về một trong những chiến sĩ ấy.

Thành phố Ê-ka-tê-rin-bua là thủ phủ tỉnh Xvéc-lốp-xcơ, LB Nga,cách thủ đô Mát-xcơ-va khoảng 2.000km về phía Đông Bắc. Thời kỳ Liên Xô trước đây, thành phố được vinh dự mang tên nhà cách mạng Xô Viết nổi tiếng Xvéc-lốp. Tại thành phố được coi là thủ đô của vùng U-ran rộng lớn, giàu tài nguyên, công nghiệp phát triển này, có hơn 150 cựu chiến binh từng công tác ở Việt Nam. Nhiều người trong số đó còn rất sung sức và là những thành viên tích cực của Hội hữu nghị Nga-Việt tỉnh Xvéc-lốp-xcơ. Một số là những chuyên gia tên lửa phòng không đầu tiên của Liên Xô sang huấn luyện bộ đội ta và trực tiếp chiến đấu bảo vệ miền Bắc Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Họ là những người Nga đầu tiên mà chúng tôi gặp gỡ mới đây khi vừa đến Ê-ka-tê-rin-bua.

“Hội chúng tôi tổ chức kỷ niệm 40 năm ngày bộ đội tên lửa Việt Nam ra quân thắng trận đầu” - ông V.X Brút-ni-kin, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Nga-Việt của tỉnh nói. Tôi không khỏi ngạc nhiên, để lộ cả sự bối rối. Thì ra ông là một trong những người trực tiếp tham gia chiến đấu trong trận đầu ra quân đánh máy bay Mỹ của bộ đội tên lửa Việt Nam ngày 24-7-1965. Hơn 40 năm đã trôi qua, nhưng trong ký ức ông dường như còn giữ nguyên vẹn từng diễn biến của trận đánh. Ông nói: “Ngày 30-3-1965, đơn vị chúng tôi gồm 125 người lên đường sang Việt Nam trên một đoàn tàu quân sự đặc biệt. Vũ khí chúng tôi mang theo là những dàn tên lửa phòng không. Đây là những tổ hợp phòng không đầu tiên mà Liên Xô trang bị cho Quân đội nhân dân Việt Nam. Đoàn tàu xuất phát từ nhà ga thành phố Tre-lia-bin-xcơ tới biên giới Xô-Trung vào ngày 12-4 và đến ngày 19-4 mới đến biên giới Việt-Trung”. Sau đó, ông V.X Brút-ni-kin là một trong 4 chuyên gia Liên Xô tham gia huấn luyện cho Trung đoàn 236 - Trung đoàn tên lửa phòng không đầu tiên của quân đội ta. Ngày 20-7-1965, Trung đoàn 236 được lệnh vào vị trí chiến đấu, tại trận địa ở Suối Hai - Sơn Tây. Sát cánh bên họ là các chuyên gia Liên Xô gồm trung tá B.M Mô-gia-ép, đại úy V.X Brút-ni-kin, thượng úy V.M Con-xtan-ti-nốp và đại uý E.I Vô-rô-nin.

Ông Brút-ni-kin kể tiếp: “Chúng tôi trực chiến 4 ngày liền mà chưa thấy máy bay Mỹ. Ngày 24-7, vào lúc 15h53, một tốp 4 chiếc F4C - loại máy bay hiện đại nhất của Mỹ lúc đó xuất hiện. Cả hai Tiểu đoàn 63 và 64 tham gia chiến đấu. Mỗi tiểu đoàn phóng hai quả tên lửa vào tốp F4C ở độ cao 7.000m. Ngay trong loạt đạn đầu, 3 máy bay đã bị bắn cháy, chiếc thứ 4 bị trúng đạn, bỏ chạy và rơi trên đất Thái Lan”. Sau trận đánh, Trung đoàn 236 đã vinh dự được Bác Hồ đến thăm và tặng Huân chương chiến công. Chiến thắng này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, mở đầu cho những chiến công oanh liệt của bộ đội tên lửa, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần chiến đấu của quân và dân cả nước. Đầu tháng 8-1965, Bác Hồ ra lệnh thống kê thành tích bắn máy bay Mỹ. Bác hứa sẽ tặng một món quà đặc biệt cho đơn vị nào bắn rơi chiếc máy bay thứ 400 trên bầu trời miền Bắc. Thật tự hào, Trung đoàn 236 đã bắn rơi tại chỗ 3 máy bay thứ 398, 399 và 400. ông Brút-ni-kin cho biết, ngoài Kỷ niệm chương là chiếc Huy hiệu có hình máy bay Mỹ bốc cháy đang rơi xuống chân núi, ông và các chuyên gia Liên Xô trực tiếp tham gia chiến đấu trong trận đánh này còn được Bác Hồ tặng một két rượu vốt-ca.

Ông Brút-ni-kin còn tham gia huấn luyện cho bộ đội ta và trực tiếp chiến đấu bảo vệ miền Bắc Việt Nam đến cuối năm 1966. Ông đã được tặng thưởng nhiều Huân, Huy chương, Kỷ niệm chương. Giàu tình cảm với đất nước và con người Việt Nam, ông vẫn đang tích cực bảo vệ quyền lợi của cộng đồng người Việt ngay tại thành phố quê hương mình.

Sơn Tùng