Gạo Việt Nam khẳng định vị thế

Xuất khẩu tăng ở hầu hết thị trường

11 tháng năm 2022, khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt lần lượt 6,69 triệu tấn và 3,24 tỷ USD, tăng 16,3% về khối lượng và tăng 6,9% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Quốc Toản thông tin: “Giá xuất khẩu gạo Việt Nam đã vượt qua Thái Lan và đang cao nhất thế giới. Đơn cử, giá chào bán gạo 5% tấm đang ở mức 438 USD/tấn, tăng 10 USD/tấn; gạo 25% tấm ở mức 418 USD/tấn, tăng 10 USD/tấn. Với mức này, giá gạo Việt Nam nhỉnh hơn gạo Thái Lan cùng loại khoảng 20 USD/tấn...”.

Thực tế cho thấy, khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo Việt Nam tăng mạnh là do các doanh nghiệp đã nâng cao chất lượng sản phẩm, chiếm lĩnh được nhiều thị trường lớn. Mặt khác, những xung đột thế giới, thời tiết, dịch bệnh... cũng khiến nhu cầu gạo của nhiều quốc gia tăng mạnh.

Là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu gạo có tiếng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An Phạm Thái Bình nhận định: Những năm gần đây, việc chủ động từ sản xuất đến chế biến đã nâng cao chất lượng và giá trị hạt gạo Việt Nam. Hầu hết các vùng sản xuất phục vụ xuất khẩu đã đưa giống lúa mới, nâng cao quy trình sản xuất, do vậy lượng gạo tươi mới cao hơn gạo Thái Lan cùng chủng loại nên được nhiều thị trường lựa chọn. Công ty đã ký được nhiều đơn hàng xuất khẩu gạo sang châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Singapore với giá cao.

Khẳng định thêm, Giám đốc marketing Công ty TNHH Vrice Phan Văn Có cho biết: Hầu hết các loại gạo xuất khẩu của Việt Nam đều tăng giá. Giá gạo thơm xuất khẩu cho khách hàng Trung Đông, châu Âu… lên tới 600 USD/tấn, riêng gạo Japonica có giá cao hơn khoảng 700 USD/tấn.

Không những tăng về giá trị, hạt gạo Việt Nam còn ngày càng chiếm lĩnh đa dạng thị trường. Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu gạo sang Philippines đạt hơn 2,7 triệu tấn, chiếm tỷ lệ 45%, trị giá trên 1,2 tỷ USD. Các thị trường “khó tính” khác cũng ghi nhận tăng trưởng cao, đặc biệt, xuất khẩu gạo sang thị trường Mỹ tăng 85%, sang thị trường EU tăng 82%.

Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản Nguyễn Quốc Toản nhấn mạnh: Trong tháng 12, Việt Nam sẽ xuất khẩu 600.000 tấn gạo hoặc hơn. Như vậy, cả năm 2022, Việt Nam sẽ xuất khẩu 7,2-7,3 triệu tấn gạo, trị giá 3,3-3,5 tỷ USD. Đây là con số phản ánh đúng giá trị, thương hiệu, chất lượng gạo Việt Nam.

Tập trung xây dựng chuỗi liên kết

Thay vì chạy theo số lượng, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam đã tập trung nâng cao chất lượng, từ đó kéo theo sự gia tăng về số lượng gạo xuất khẩu. 

Giới chuyên gia nhận định, những xung đột trên thế giới hiện nay, cộng với diễn biến phức tạp của thời tiết, thiên tai, dịch bệnh khiến nhu cầu gạo thế giới tiếp tục tăng ở những năm tiếp theo. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cần chủ động xây dựng vùng sản xuất, xây dựng các chuỗi liên kết để bảo đảm cả về chất và lượng.

Hiện nay, ngành lúa gạo có rất ít chuỗi liên kết nên giá trị thu được không cao. Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An Phạm Thái Bình cho rằng, phải xây dựng được chuỗi liên kết mới áp dụng được công nghệ cao, giúp giảm chi phí tối đa, bảo đảm các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó tăng giá trị xuất khẩu gạo. 

Đồng quan điểm, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Nguyễn Ngọc Nam nhận định: Dư địa của ngành lúa gạo còn rất lớn, doanh nghiệp cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào sản xuất và tạo ra vùng lúa hàng hóa chất lượng cao. Việc ứng dụng công nghệ, khoa học, cấp mã vùng... sẽ giúp gạo Việt Nam xây dựng thành công thương hiệu và được định vị vững chắc trên thị trường quốc tế. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ xây dựng vùng sản xuất ứng dụng công nghệ cao, xây dựng các chuỗi lúa gạo chất lượng cao; đồng thời hình thành các kênh thông tin thị trường để quảng bá và xúc tiến thương mại.

Để tăng tính hiệu quả trong xuất khẩu gạo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam thông tin: Bộ đã yêu cầu Cục Trồng trọt tăng cường khảo sát và xây dựng các vùng trồng bảo đảm chất lượng. Đồng thời, các địa phương khi xây dựng vùng trồng lúa phải hình thành hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin như mã vùng, liên kết, thẩm định..., nhằm bảo đảm các tiêu chuẩn về xuất khẩu.

Còn về vấn đề thị trường, theo Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản Nguyễn Quốc Toản, cùng với việc phối hợp các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng kênh thông tin về sản phẩm lúa gạo, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản sẽ thường xuyên cung cấp thông tin về các thị trường nhập khẩu để doanh nghiệp chủ động trong sản xuất, kết nối và tiêu thụ.