Estonia - quốc gia công nghệ cao

Những con số đáng kinh ngạc

Khi các chính phủ trên khắp thế giới phải vật lộn với những thách thức từ công nghệ bao gồm thu thập dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và các mối đe dọa trên mạng, Estonia đã trở thành hình mẫu thành công về cách xây dựng một xã hội kỹ thuật số. Kể từ khi độc lập vào năm 1991, nước này đã bắt tay vào cải cách nhanh chóng để hiện đại hóa nền kinh tế.

Trong một bài chia sẻ trên trang tin CNBC khi còn là Tổng thống Estonia, bà Kersti Kaljulaid cho biết: “Estonia là một quốc gia tương đối nghèo. Chúng tôi muốn cung cấp cho người dân những dịch vụ chất lượng tốt ở khu vực công. Chúng tôi đã làm điều đó ngay lập tức bằng kỹ thuật số bởi đơn giản đây là phương thức rẻ hơn, dễ dàng hơn”. Một sáng kiến quan trọng bắt đầu trong giáo dục khi Estonia cam kết đưa máy tính vào mọi lớp học và đến năm 2000, tất cả các trường học trong cả nước đều được kết nối trực tuyến. Chính phủ cũng cung cấp chương trình đào tạo máy tính miễn phí cho 10% dân số trưởng thành. Nỗ lực này đã giúp nâng tỷ lệ người Estonia sử dụng internet từ 29% năm 2000 lên 91% vào năm 2016.

Năm 2002, Estonia đã xây dựng một hệ thống ID quốc gia công nghệ cao. Thẻ ID vật lý được ghép nối với chữ ký số mà người Estonia sử dụng để trả thuế, bỏ phiếu, làm ngân hàng trực tuyến và truy cập hồ sơ chăm sóc sức khỏe của họ. Người Estonia sớm nhận ra vai trò của internet, rằng kinh doanh và mọi thứ sẽ chuyển sang internet nên họ nhanh chóng chấp nhận và tạo ra một thế hệ công dân biết giao tiếp với mọi thứ thông qua kỹ thuật số. Đất nước này đã đạt được thành tựu đáng ngạc nhiên: Thuế được hoàn thành trực tuyến trong vòng chưa đầy 5 phút, 99% các dịch vụ công cộng của Estonia có sẵn trên web 24 giờ mỗi ngày và gần 1/3 công dân bỏ phiếu qua internet.

Cư trú điện tử

Một tính năng quan trọng khác của xã hội kỹ thuật số Estonia là e-Residency, một sáng kiến cho phép các cá nhân từ mọi nơi trên thế giới có thể kinh doanh, khởi nghiệp ở Estonia mà không cần phải sống ở đó thông qua việc đăng ký cư trú ảo. Chương trình này đóng vai trò là bệ phóng cho các công ty muốn kinh doanh tại Liên minh Châu Âu (EU) và hưởng lợi từ thị trường chung của EU. Hơn 50.000 người từ khắp nơi trên thế giới đã nộp đơn xin cư trú điện tử kể từ khi chương trình này ra mắt vào năm 2014. Nhờ chương trình này, Estonia đã thu hút được rất nhiều doanh nghiệp toàn cầu và nguồn nhân lực chất lượng cao để giúp phát triển kinh tế - xã hội.

Jobbatical là một công ty chuyên về cư trú điện tử với mục tiêu xây dựng một thế giới mà việc chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác hoàn toàn không cần giấy tờ. Công ty này đã hợp tác chặt chẽ với các chính phủ để khắc phục sự hạn chế trong quy trình nhập cư, giúp các công ty có thể thuê nhân tài, bất kể họ đến từ đâu. Karoli Hindriks, Giám đốc điều hành của Jobbatical cho rằng, các quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng dân số già và thiếu công nhân lành nghề nên “đi theo sự dẫn dắt” của Estonia. Các chuyên gia kinh tế cũng khẳng định, Estonia là một trong những nước tiên tiến nhất về công nghệ trên thế giới. Đó là quốc gia điện tử (e-country), nơi mọi thứ đều được số hóa, từ e-banking, e-paying, e-vote, e-tax và hệ thống chính phủ điện tử e-government tốt nhất thế giới.

Hành trình trở thành một xã hội kỹ thuật số ở Estonia không phải là không có những rào cản. Năm 2007, nước này đã phải chịu một cuộc tấn công mạng lớn làm sụp đổ hầu hết cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của mình. Sau vụ tấn công, Estonia trở thành nơi có trung tâm phòng thủ mạng xuất sắc của NATO, nơi tiến hành các cuộc tập trận phòng thủ mạng quy mô lớn. Chính phủ cũng thành lập một đại sứ quán dữ liệu ở Luxembourg, nơi họ lưu trữ các bản sao tất cả dữ liệu của mình.

Những nỗ lực số hóa cùng với thuế suất thân thiện với doanh nghiệp đã khuyến khích văn hóa khởi nghiệp ở quốc gia Baltic nhỏ bé này. Theo Ngân hàng Thế giới, chỉ tính riêng trong năm 2011 đã có hơn 14.000 công ty mới được đăng ký ở Estonia, cao hơn 40% so với cùng kỳ năm 2008. Ngành công nghiệp công nghệ cao giờ đây chiếm tỷ trọng lên tới 15% GDP nước này.

Ngày nay, chính phủ Estonia tự hào là nơi có nhiều “kỳ lân công nghệ”, các công ty tư nhân trị giá hơn 1 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người lớn hơn bất kỳ quốc gia nhỏ nào khác trên thế giới.