E.coli: Hiểm họa không biên giới

Số ca nhiễm khuẩn mới không còn được thông báo từng ngày tại một số quốc gia Cựu lục địa như khi mới bùng phát hồi tháng 3 khiến nhiều người cho rằng cơn bùng nổ của E.coli có lẽ đã qua đi. Thế nhưng, sự hiện diện của "siêu trùng" bất trị này với nhiều chủng khác nhau trong nông sản và thực phẩm tại 14 quốc gia trên thế giới đã biến E.coli thành một thách thức lớn.

Sau giá đỗ tại Đức bị "cáo buộc" là hung thủ truyền dịch, đến lượt Hà Lan phải đóng cửa các cơ sở sản xuất mầm củ cải đường do phát hiện vi khuẩn gây chết người này trên loại rau rất được các bà nội trợ ưa thích khi chế biến món salad trộn. Khả năng phát tán với tốc độ không xác định của E.coli một lần nữa gây hoang mang khi Thái Lan phát hiện dấu vết của E.coli trong cải bắp và quả bơ nhập khẩu từ châu Âu. Nhà chức trách Thái Lan đã xác nhận khuẩn E.coli tại nước này không phải là chủng đang "đại náo" châu Âu trong những tuần gần đây. Thế nhưng, chừng đó cũng đủ để đóng băng nhiều hợp đồng nông sản giữa Thái Lan với Lục địa già.

Chưa dừng lại, mới đây nhất 7 trẻ em vùng Pas de Calais phía Bắc nước Pháp đã phải nhập viện do có những triệu chứng nhiễm khuẩn E.coli. Vẫn còn quá sớm để khẳng định liệu có phải các bệnh nhi đã mắc loại vi khuẩn (chủng O104:H4) kịch độc và lan tỏa nhanh xuất xứ từ Đức hay không? Song cơ quan chức năng xác nhận 5 trong số 7 em đã ăn bánh có thịt bò xay đông lạnh do các siêu thị Lidl của Đức bán. Khoảng 10 tấn thịt từ nhiều quốc gia Liên minh châu Âu (EU), trong đó có Bỉ, Pháp, Đức, Italia và Hà Lan đã lập tức biến mất khỏi danh sách trong chuỗi cửa hàng do Lidl quản lý. Sự lạc quan của người Đức về khả năng dịch bệnh E.coli đã thuyên giảm lại vừa biến thành cảnh báo nóng sau thông báo về loại vi khuẩn sát thủ này vừa được tìm thấy trong nước của một con suối lớn tại Frankfurt thuộc bang Hesse. Trong khi đó, nhiễm bệnh qua nguồn nước luôn được xem là nguy cơ lây lan nguy hiểm bậc nhất bởi có thể tác động đến cả một cộng đồng và rất khó kiểm soát.

Nhìn vào đường đi của dịch bệnh, từ rau quả sang thịt bò đến nước suối và từ tâm điểm châu Âu đến châu Á và cả châu Mỹ xa xôi, có thể thấy dường như E.coli đang khiến các nhà khoa học khắp thế giới phải lúng túng. Cho đến nay, những nghiên cứu cấp tốc của Trung tâm Phòng chống và kiểm soát dịch bệnh châu Âu (ECDC) mới dừng lại ở lời khẳng định chủng O104:H4 đang chinh phạt châu Âu thuộc dòng hiếm của vi khuẩn E.coli truyền thống. "Tiềm lực" của nó nằm ở tính lây nhiễm mạnh, cực độc, hoàn toàn mới lạ và có khả năng kháng kháng sinh cao. Đến nay đã có 3.400 người nhiễm khuẩn E.coli chủng O104:H4 và có tới 38 người thiệt mạng, chủ yếu tại Đức.

Tâm lý lo lắng của người tiêu dùng châu Âu và thế giới là có thật khi các khoa học gia toàn cầu vẫn chưa xác định được nguồn gây bệnh là ở đâu cũng như phác đồ chặn đứng sự mở rộng không gian của vi khuẩn. Khi chưa ai tìm được câu trả lời thì cả nông dân lẫn những thương nhân kinh doanh nông sản, thực phẩm tại châu Âu như ngồi trên đống lửa. Chỉ từ thời điểm cơn dịch thành đỉnh điểm hơn hai tuần trước, thị trường rau quả châu lục gần như sụp đổ ngay trong mùa thu hoạch lớn nhất trong năm. Mỗi ngày ngành nông nghiệp Cựu lục địa ngậm ngùi mất trắng hàng chục triệu euro trong bối cảnh người khôn của khó. Vì thế, gói hỗ trợ 150 triệu euro của Ủy ban châu Âu (EC) cho nông dân bị ảnh hưởng bất ngờ bởi E.coli chỉ như muối bỏ bể.

Tuy nhiên, ngay cả khi "chủ trương" đền bù đã có tại EC thì việc thực thi là rất khó khi cơ chế huy động và đóng góp tài chính chưa rõ ràng. Như vậy, nếu không được ngăn chặn, E.coli sẽ là một siêu "khủng bố" vô hình làm đau đầu các nhà lãnh đạo tại nhiều quốc gia trong những ngày tới.