(HNMCT) - Sử dụng đồ ăn thức uống bán trên hè phố là thói quen của nhiều người. Hành động tưởng chừng vô hại này có thể ảnh hưởng lớn tới sức khỏe, thậm chí tính mạng người dân.
Nguy hại vì một cái tặc lưỡi
Tại Việt Nam, thức ăn đường phố khá phổ biến và rất được ưa chuộng bởi sự đa dạng, phong phú. Khi được hỏi, nhiều người cho rằng họ là “fan ruột" của thức ăn đường phố, từ gói xôi bữa sáng tới bát bún buổi trưa cho đến các món ăn nhẹ giữa chiều. Với sự tiện lợi và giá rẻ, thức ăn đường phố vẫn là lựa chọn của người dân thị thành. Thói quen ăn uống đường phố còn dễ thấy ở giới trẻ, học sinh các cấp học phổ thông khi trước các cổng trường thường xuyên có xe hàng rong với các món đa dạng, dễ "dụ người".
Đặc biệt, những ngày nắng nóng, đồ uống vỉa hè “lên ngôi” bởi sự tiện lợi và giá cả phải chăng. Những cốc trà quất, nước mía được người bán hàng tùy tiện cho vào túi nilon, cốc nhựa dùng một lần. Nước sinh tố dứa, ổi, dưa hấu được ép nhanh ngay bên lề đường, cổng chợ, được bày bán ngay trên mặt đất, thậm chí gần với cống rãnh... Điều này khiến đồ ăn thức uống dễ bị ô nhiễm, là mối nguy lớn cho sức khỏe người sử dụng.
Theo chuyên gia hóa - thực phẩm Nguyễn Duy Thịnh, một số dụng cụ của các quán vỉa hè không phải là loại được khuyến khích dùng để chứa đựng thực phẩm, bởi nguy cơ người dùng nhiễm kim loại nặng rất cao. Thêm vào đó, kim loại nặng có thể nằm trong nguồn nước mà nếu không qua chế độ lọc rửa thì không loại bỏ được. Nước uống đường phố nhiễm chì, thủy ngân và cadimi quá mức sẽ gây nhiều bệnh nguy hiểm. Chưa kể, để có những loại nước uống bắt mắt, người ta dùng những loại hóa chất tạo mùi thơm, màu đẹp mắt và vị ngon, phần lớn trong số đó là hóa chất công nghiệp độc hại...
Không thờ ơ với sức khỏe
Các chuyên gia y tế lo ngại rằng, người tiêu dùng sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh có thể bị ngộ độc, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, sức khỏe. Đối với ngộ độc cấp tính, tùy theo tác nhân, có thể gây nhiễm trùng ở đường tiêu hóa hoặc các loại giun, sán cư trú, làm tổ trong cơ thể. Ngộ độc mạn tính thường do các loại hóa chất, phụ gia, chất tạo màu, tạo mùi không phù hợp gây ra, làm ảnh hưởng đến chức năng của gan và thận, gây ra các hậu quả về mặt sức khỏe, thậm chí là ung thư.
Để lựa chọn đồ ăn thức uống đường phố an toàn, theo ông Nguyễn Hùng Long, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, người tiêu dùng nên mua và sử dụng đồ ăn thức uống tại các địa điểm bày bán sạch sẽ, cách xa nơi có rác thải, bùn lầy, cống rãnh; có bàn, giá tủ được đặt cách mặt đất ít nhất 60cm để giảm bớt nguy cơ ô nhiễm vi sinh vật gây hại, tránh bụi bẩn từ mặt đất bám vào thực phẩm. Nên chọn những nơi bán mà người chế biến, phục vụ mặc trang phục (quần áo, tạp dề...) sạch sẽ, không nhàu nát, đeo khẩu trang, bao tay khi chế biến, phục vụ.
Cùng với việc siết chặt công tác quản lý đối với các cơ sở kinh doanh thực phẩm đường phố, mỗi người cần phải trở thành một người tiêu dùng thông thái để chọn lựa các cơ sở chế biến đảm bảo vệ sinh, từ đó góp phần bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Ông Đặng Thanh Phong, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho rằng, để làm tốt công tác an toàn thực phẩm nói chung và quản lý hiệu quả đối với hình thức kinh doanh thức ăn đường phố nói riêng, cần có sự quan tâm phối hợp của người quản lý, người kinh doanh, người tiêu dùng.
Người tiêu dùng phải có kiến thức về an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe. Họ cần lên tiếng phản đối việc kinh doanh thực phẩm không an toàn; không mua thực phẩm tại các cơ sở không bảo đảm vệ sinh. Còn chính quyền, nhà quản lý cần tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, tuyên truyền, vận động người dân chấp hành các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm trong kinh doanh cũng như tiêu dùng. Đồng thời, cơ quan chức năng cần kiên quyết xử lý các vụ vi phạm về an toàn thực phẩm, tuyệt đối không để các cơ sở không thực hiện quy định hoặc không đủ điều kiện bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm được kinh doanh. Hơn nữa, cần quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa cho lĩnh vực bảo đảm an toàn thực phẩm cả về con người cũng như cơ sở vật chất, trang thiết bị.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.