Dự án công viên hồ Ba Mẫu: Kéo dài xuyên 2 thế kỷ!

Chỉ đạo quyết liệt mà vẫn... "dự án rùa"

Từ đường Lê Duẩn, qua đường sắt rẽ vào hồ Ba Mẫu, ai cũng thấy công trường xung quanh hồ Ba Mẫu còn dở dang, ngổn ngang vật liệu xây dựng, chỗ thấp, chỗ cao. Kể từ ngày được khởi công lại với chủ đầu tư mới (Sở Xây dựng Hà Nội) đến nay công trình cũng đã chậm gần 3 tháng so với quyết tâm của chủ đầu tư. "Họ nói sẽ làm trong 115 ngày, nghĩa là xong trước Tết. Nhưng nay công trình vẫn còn ngổn ngang thế này, không biết khi nào mới hoàn thành..." - ông Tân bức xúc. Sở dĩ ông và những người dân ở đây không hy vọng dự án xong sớm vì thái độ trách nhiệm của các đơn vị liên quan (từ khi Chủ tịch UBND TP chỉ đạo đến nay) cũng không rõ ràng. Ông Tân bày tỏ: "Đơn vị thi công nói rằng GPMB chậm, còn quận Đống Đa thì chưa đủ quyết tâm trong việc này. Có tới 99% người dân chúng tôi ủng hộ dự án, hà cớ gì mà không làm cho xong khâu GPMB!?".

Gặp cụ Ngô Doãn Hiểu (gần 90 tuổi, số nhà 38, tổ 49, phường Phương Liên), người chứng kiến hơn 20 năm "chìm, nổi" của dự án hồ Ba Mẫu, càng hiểu thêm không phải vô cớ mà người dân ở đây nói đến hai từ "bức xúc", biết chúng tôi là nhà báo, cụ Hiểu giãi bày: "Dự án đã chậm bao nhiêu năm rồi. Nay TP chỉ đạo quyết tâm làm cho xong để thỏa lòng dân, mà quận Đống Đa GPMB mãi không xong. Chính sách rõ ràng, pháp luật trong tay, người dân ủng hộ… đủ các điều kiện như thế, tại sao chủ đầu tư không làm cho dứt điểm!?".

Nơm nớp nỗi lo ngập lụt

Sau nhiều năm dang dở, ngày 13-9-2011, theo Quyết định 757/QĐ-UBND (ngày 8-2-2010) của UBND TP về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hồ Ba Mẫu, Sở Xây dựng Hà Nội đã cho khởi động lại dự án này với cái tên "Dự án xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật Khu Công viên hồ Ba Mẫu". Sự kiện này mang lại nhiều hy vọng cho người dân Thủ đô, nhất là các hộ dân của hai phường Phương Liên và Trung Phụng (Đống Đa). Tuy nhiên, đã gần 6 tháng trôi qua, dự án vẫn tiến triển ì ạch.

Chưa vơi nỗi niềm về tiến độ dự án, người dân còn đang lo ngập lụt, nhất là khi mùa mưa đang tới gần. Giải quyết bức xúc của người dân về việc cốt đường quanh hồ Ba Mẫu cao hơn hẳn nhà dân, ngày 14-2, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo đã chỉ đạo chủ đầu tư phải đặc biệt quan tâm, bảo đảm yếu tố kỹ thuật, không để xảy ra ngập lụt cho dân khi mùa mưa đến. Đơn vị thi công đã hạ cốt đường xuống thấp hơn 30cm. Tuy nhiên, để phòng, chống được ngập lụt ở đây không chỉ có riêng việc hạ cốt đường. " - Hệ thống cống thoát nước đã nát hết rồi mà không thấy họ làm. Việc kết nối hệ thống thoát nước quanh hồ với cống thành phố, họ (Liên danh nhà thầu Công ty CP xây lắp GTCC và Công ty Ngân Giang - PV) nói là sẽ làm, nhưng mãi cũng không thấy động tĩnh gì" - ông Nguyễn Văn Tân, Trưởng ban Mặt trận khu dân cư số 5, phường Phương Liên nói. Theo ông Tân, nếu không kết nối được hệ thống thoát nước này, ngập lụt trong mùa mưa năm nay hoàn toàn có thể xảy ra ở 5 cụm dân cư của phường Phương Liên.

Tìm câu trả lời

Đem những băn khoăn, bức xúc của người dân, chúng tôi đến gặp những người trực tiếp có trách nhiệm. Đại diện chủ đầu tư, ông Bùi Ngọc Hòa (Phó Giám đốc Ban Duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị - Sở XD) cho biết, dự án công viên hồ Ba Mẫu đã kéo dài trên 20 năm (có kế hoạch từ năm 1989, bắt đầu triển khai từ năm 1991), đã qua 4 chủ đầu tư và 3 lần điều chỉnh quy hoạch nên có thể nói đây là một dự án rất phức tạp. Cơ quan thanh tra các cấp đã phải vào cuộc nhiều lần để giải quyết khiếu kiện của người dân liên quan đến các vấn đề về quy hoạch, đền bù GPMB, thu hồi đất, về di dân và hệ thống đường giao thông trong khu Công viên hồ Ba Mẫu... Gần đây nhất, tại Quyết định 757/QĐ - UBND ngày 8/2/2010, UBND thành phố phê duyệt quy hoạch điều chỉnh dự án "Đầu tư xây dựng hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu Công viên hồ Ba Mẫu". Chủ đầu tư hiện nay là Sở Xây dựng Hà Nội. Tháng 9-2011 dự án được khởi công với mong muốn hoàn thành xong trong 115 ngày. Tuy nhiên, quá trình triển khai công trình đã gặp nhiều khó khăn vì có gần 40 ngày mưa (trong năm 2011) không thi công được; Có những lúc nhà thầu thiếu vốn và đặc biệt là công tác GPMB đang gặp khó khăn (hiện còn 200 mét đường ở phía bắc và tây bắc hồ Ba Mẫu vẫn chưa có mặt bằng thi công) nên công trình dự án bị kéo dài hơn dự kiến, gây bức xúc cho người dân...

Trả lời về những vấn đề liên quan tới GPMB, ông Trương Đình Đức, Trưởng ban GPMB quận Đống Đa khẳng định, việc dự án kéo dài, nhiều lần thay đổi quy hoạch, thay đổi chủ đầu tư, hay việc người dân muốn tái định cư tại chỗ... đều gây khó khăn, phức tạp cho công tác GPMB. Đối với dự án hồ Ba Mẫu, hầu hết người dân trong khu vực được hưởng lợi từ dự án đều ủng hộ, nhưng có một số hộ dân trong diện GPMB thì lại chống đối, gây khó khăn cho công việc điều tra, đo vẽ, lập hồ sơ đền bù... Ngoài ra, việc các hộ dân chia tách khẩu, tự mua bán, chuyển nhượng đất cho nhau bằng giấy viết tay cũng gây không ít phức tạp cho công tác GPMB.

Liên quan tới vấn đề cốt đường và nỗi lo úng ngập, ông Bùi Ngọc Hòa giải thích: Toàn bộ đường chạy quanh hồ Ba Mẫu dài 1.100m, nhưng chỉ có hơn 300m thuộc tuyến số 5, phía Tây nam hồ (liên quan tới các hộ dân tổ 17) là có cốt đường ban đầu cao hơn so với nhà dân từ 0,7 - 1,2m. Sau khi căn cứ vào tình hình thực tế, có sự thỏa thuận với quận Đống Đa và Sở Quy hoạch - Kiến trúc, chủ đầu tư đã cố gắng khắc phục, hạ độ cao cốt đường xuống trung bình chỉ còn cao hơn 30-33cm, tương đối phù hợp với hiện trạng xây dựng trong khu vực, bảo đảm nước không tràn vào nhà dân. Cũng theo ông Hòa, kết quả khảo sát hệ thống thoát nước ở các cụm dân cư cho thấy, hệ thống này vẫn còn sử dụng được. Về giải pháp nâng cấp, chỉ cần cải tạo, nạo vét lại hệ thống cống, rãnh, hố ga là thu nước có hiệu quả vào đường cống thoát nước ngầm của thành phố, không lo xảy ra úng ngập...

Về tiến độ của dự án, ông Bùi Ngọc Hòa khẳng định sẽ cố gắng hoàn tất trong quý II năm nay. Tuy nhiên, ông Hòa cũng thừa nhận là dự án triển khai chậm và còn nhiều thiếu sót, thi công chưa gọn, công trình còn luộm thuộm, nhếch nhác. Nguyên nhân một phần là do năng lực nhà thầu yếu, phần khác là do ý thức của người dân chưa cao...

Chưa biết đến hết quý II-2012 dự án này có hoàn thành đúng như cam kết hay không, nhưng nỗi lo ngập úng luôn thường trực đối với những người dân sở tại. Theo họ, chỉ tới lúc mưa to mới có thể kiểm nghiệm được chất lượng công trình dự án mang ý nghĩa quan trọng về môi trường, dân sinh này của Hà Nội.