Đối mặt với hạn hán và giá vật tư tăng cao

Đối mặt với khó khăn

Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), vụ đông xuân 2010-2011, các tỉnh ĐBSH, BTB gieo cấy 880 nghìn ha lúa. Tuy nhiên, bước vào vụ sản xuất đông xuân sẽ gặp rất nhiều khó khăn, khô hạn kéo dài, nguy cơ phát sinh dịch bệnh rất cao, giá cả vật tư nông nghiệp như giống lúa, phân bón cao tăng nhiều lần so với những năm trước. Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó phòng Dự báo Khí tượng vừa và dài (Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn trung ương) khẳng định: Tình hình thiếu nước sẽ xảy ra do các hồ thủy điện chứa nước chỉ đạt 70-80% mực nước thiết kế; lượng mưa cả vụ ở Bắc bộ phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm. Như vậy, vụ đông xuân 2010-2011 tiếp tục sẽ xảy ra khô hạn với mức độ gay gắt. Đầu vụ xuân từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2011, mực nước trên các triền sông lớn ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm; nước mặn sẽ xâm nhập sâu vào các cửa sông và thẩm thấu ngầm, ảnh hưởng nhiều đến diện tích canh tác của các địa phương ven biển. Ngoài ra, cả khu vực Bắc bộ có khả năng sẽ xảy ra từ 3-4 đợt rét đậm, rét hại kéo dài, tập trung vào tháng 12 năm 2010 và tháng 1 năm 2011.

TS Trần Long, Hiệp hội Giống cây trồng Việt Nam cho rằng, giá giống lúa cung ứng sản xuất vụ đông xuân sẽ tăng từ 18-20%, nhất là các giá giống lúa lai của Trung Quốc tăng mạnh, hiện đã lên tới 80.000 đồng/kg. Nguyên nhân của giá giống lúa tăng chủ yếu là do các vùng sản xuất giống có quy mô lớn gặp rủi ro do thiên tai và sự biến động quá lớn của tỷ giá ngoại tệ so với đồng Việt Nam. Hiện nay, cả nước đều phụ thuộc lượng giống nhập từ Trung Quốc, nhưng chính Trung Quốc trong thời điểm này cũng đang gặp khó khăn về giống do gặp nhiều thiên tai bất thường.

Chủ động chuyển sang cây trồng chịu hạn

Ông Nguyễn Trí Ngọc, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho biết, để vụ đông xuân đạt kết quả cao, Bộ NN&PTNT thống nhất đưa ra một số giải pháp cần thiết. Trước hết, các địa phương cần sử dụng các giống lúa ngắn ngày, chất lượng cao, năng suất khá, chống chịu được sâu bệnh. Áp dụng triệt để biện pháp che phủ nilon cho mạ để chống rét và chống sâu, rầy trên mạ. Đẩy mạnh diện tích lúa gieo thẳng, kể cả gieo tay và sạ hàng bằng dàn kéo tay, từng bước cơ giới hóa trong các khâu gieo, cấy và thu hoạch. Ngay từ đầu vụ phải thường xuyên theo dõi diễn biến sâu bệnh hại để có biện pháp phòng trừ kịp thời, đặc biệt là các bệnh đạo ôn, vàng lùn xoắn lá, lùn sọc đen, rầy nâu, sâu cuốn lá... Báo động đây là vụ xuân cực kỳ khó khăn về nguồn nước nên các địa phương khẩn trương có kế hoạch chủ động chuyển sang gieo trồng cây trồng cạn khác như ngô, lạc, rau màu các loại để đa dạng hóa sản phẩm, kiên quyết không bỏ hoang đất. Các địa phương ngoài việc đầu tư, xây dựng các công trình, thủy lợi cần chú trọng sử dụng tưới nước tiết kiệm. Năm nay, thống nhất tập trung lấy nước đổ ải hai đợt, để tiết kiệm nước yêu cầu các địa phương chuẩn bị sẵn sàng bố trí hợp lý lịch lấy nước tránh lãng phí, cũng như không để lỡ thời vụ. Để đạt năng suất và hiệu quả cao, các địa phương cần phải tập trung xuống giống sớm hơn mọi năm. Cụ thể, tại ĐBSH, lấy mốc thời điểm lúa trỗ an toàn của vùng từ ngày 1 tới 15-1-2011 để làm căn cứ tính thời điểm xuống giống cho phù hợp từng giống và từng trà lúa. Trà xuân sớm gieo từ 15 đến 25-11-2010, xuân chính vụ từ 5 đến 15-12-2010, cấy từ 15-1-2011 đến 31-1-2011. Trà xuân muộn chỉ đạo gieo mạ sau tiết đại hàn từ 25-1 đến 10-2-2011. Cấy tập trung sau lập xuân từ 8-2 đến 25-2, phấn đấu kết thúc cấy lúa xuân trước ngày 28-2-2011.

Ông Phạm Ngọc Thạch, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Vụ đông 2010, Hà Nội gieo trồng 63.700ha bao gồm đậu tương, ngô, lạc, khoai lang, rau các loại, vụ xuân 2011 gieo trồng 129.000ha, trong đó chủ lực là cây lúa 100.000ha. Trong điều kiện thời tiết diễn biến phức tạp, khô hạn, Sở NN&PTNT Hà Nội yêu cầu các công ty thủy lợi, các địa phương thực hiện nạo vét kênh mương nội đồng xong trước ngày 31-12-2010, tiết kiệm nguồn nước tưới của các hồ chứa khi tưới cho cây vụ đông và lấy nước làm mạ vụ xuân. Thực hiện bơm nước sớm, tích nước vào các ao, hồ, mương để chủ động nguồn nước chống hạn. Sửa chữa bảo dưỡng các thiết bị trạm bơm, các công trình thủy lợi, chuẩn bị sẵn sàng vật tư, thiết bị để lắp đặt các trạm bơm dã chiến khi cần thiết, đắp đập tạm theo phương án chống hạn của từng địa phương, khu vực lấy nước. Bảo đảm tưới đủ nước theo từng thời kỳ để cây lúa sinh trưởng phát triển tốt. Ứng dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến như: gieo thẳng lúa sạ hàng bằng dàn kéo tay...