Đôi điều về giám khảo

"Vừa đá bóng, vừa thổi còi" là hiện tượng khá phổ biến ở nhiều hội đồng giám khảo, nhất là giải thưởng của các hội văn học - nghệ thuật. Dĩ nhiên, khi có tên trong hội đồng, người này mất quyền bỏ phiếu hay chấm điểm cho tác phẩm của mình, nhưng chuyện ngồi cùng ghế với nhau, nể nang nhau hay... rỉ tai nhau mà nhân nhượng là khó tránh khỏi. Chưa hết, có những vị nhiều năm ngồi ban giám khảo một cuộc thi hát, mà giữ cương vị chủ tịch, thí sinh vừa là học sinh của trường ông làm hiệu trưởng, vừa hát bài của ông. Có cuộc thi mà người ta kết luận rằng, ai hát bài của ông thì được giải. Vậy nên ngay cả khi bài hát của ông xứng đáng được lựa chọn thì người ta vẫn có nghi kỵ. Sao không dũng cảm nhường ghế, nhường "ngôi" cho người khác khi biết có thí sinh hát bài mình hay thí sinh là học trò của mình?!

Chuyện dàn xếp, chia giải cũng trở thành căn bệnh phổ biến trong rất nhiều giải thưởng tạo nên một tâm lý "hòa cả làng" mỗi khi thi thố. Điều này phần nào cho thấy sự thỏa hiệp của các vị trong ban giám khảo, hay nói nặng nề hơn thì đó là những vị giám khảo biết vâng lời. Chưa kể, quy chế xét giải còn lỏng lẻo tạo điều kiện cho những lợi ích cá nhân, những động cơ vụ lợi xen vào làm ảnh hưởng đến giá trị khách quan của giải. Quy trình xét giải chưa thật dân chủ và công khai và rõ ràng ngay từ đầu...

Chuyện của các vị trong giám khảo hay hội đồng nghệ thuật của các cuộc thi, liên hoan là câu chuyện dài chưa có hồi kết. Giải thưởng, suy cho cùng, thường là kết quả đánh giá của một ban giám khảo nên người ta thường nói, giám khảo nào, giải thưởng ấy. Dẫu không phải tất cả cái gì liên quan đến "chấm" đều "mắc bệnh" như nói ở trên, tuy nhiên, giải thưởng khó mà khách quan, công bằng khi chính những người ngồi ghế giám khảo và cách thức chấm giải đã khiến cho một số giải thưởng gần đây không được người trong giới lẫn công chúng "tâm phục, khẩu phục".