Dịch vụ đổi tiền mới không còn sôi động

Phí đổi tiền không tăng nhưng vẫn ế khách

Với cụm từ “đổi tiền mới” gõ trên Google, Facebook, Zalo hay TikTok, Instagram… đều có thể tìm thấy cả nghìn kết quả. Theo quảng cáo trên các ứng dụng mạng xã hội này, phí đổi tiền mới cao, thấp tùy số lượng và mệnh giá. Mức phí phổ biến là: Tiền mệnh giá 2.000 đồng và 5.000 đồng phải trả phí 10%; 10.000 đồng phí 8%; 20.000 đồng phí 15%; 50.000 đồng: 7%; 100.000 đồng: 4%; 200.000 đồng: 3%.

Riêng với mệnh giá nhỏ hẳn là 500 đồng và 1.000 đồng, phí được quảng cáo sẽ thay đổi tùy vào thị trường. Hiện, phí đổi tiền mệnh giá 500 đồng là 300.000-400.000 đồng cho 100 tờ; tiền mệnh giá 1.000 đồng có phí 20%.

Thực tế, phí đổi tiền “chợ đen” không thay đổi so với những năm trước. Tuy nhiên, với xu hướng mừng tuổi bằng chuyển khoản trong một, hai năm trở lại đây, cộng với tình hình kinh tế khó khăn, khiến dịch vụ đổi tiền không còn quá nóng vào thời điểm trước Tết Nguyên đán. Do vậy, với dịch vụ đổi tiền trên mạng, nhiều người cho biết có thể mặc cả để có mức phí thấp hơn. Chẳng hạn, đối với tiền mệnh giá 50.000 đồng, phí phổ biến là 7%; nhưng nếu đổi tiền từ 20 triệu đồng trở lên, mức phí là 6%, đổi từ 50 triệu đồng có phí 5%, từ 100 triệu đồng có phí 4%. Đối với mệnh giá 100.000 đồng, 200.000 đồng, đổi từ 10 triệu đồng trở lên có phí 2% thay vì 3-4%. Nếu gọi điện theo số đăng tải trên các đường link hoặc các app quảng cáo đều nhận được thông tin không hạn chế số tiền mới cần đổi. Điều này cũng có nghĩa thị trường đổi tiền “chợ đen” khá dư dả, hay nói chính xác hơn là ế khách do nhu cầu sử dụng của người dân giảm mạnh so với những năm trước.

Ngoài các loại tiền mới lì xì Tết, các điểm giao dịch còn quảng cáo các loại tiền mới của các quốc gia khác, đặc biệt là đồng USD được mạ vàng, có hình con rồng; mức giá rao là 320.000 đồng/tờ, gồm bao lì xì và tờ tiền 2 USD hay tiền Macau (Trung Quốc) có những biểu tượng “Thuận buồm xuôi gió”, “Mã đáo thành công”… Còn với tờ 2 USD thông thường, mức giá được đăng tải phổ biến 60.000-70.000 đồng/tờ tùy theo số lượng.

Mừng tuổi qua ứng dụng ngân hàng

Tuy nhiên, thay vì phải đi khắp nơi để nhờ vả đổi tiền mới ở ngân hàng hay phải chịu mất phí để đổi tiền trên “chợ đen”, vài năm gần đây, nhiều người dân đã chọn “lì xì online” qua app của các ngân hàng. Tại Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển thành phố Hồ Chí Minh (HDBank), qua app ngân hàng, người dùng có thể lì xì số đẹp mang ý nghĩa tài lộc như 9999, 8888, 6666… kèm những câu chúc Tết cho bạn bè, người thân. Ngân hàng này cũng thông báo trên website của ngân hàng là tạo điều kiện cho khách hàng đổi tiền mới trực tiếp tại ngân hàng mà không mất phí.

Nhiều ngân hàng khác cũng triển khai các dịch vụ lì xì online hoặc đổi tiền mới cho khách hàng tại các điểm giao dịch, nên nhìn chung, không có tình trạng thiếu tiền mới, nhất là những loại có mệnh giá từ 50.000 đồng trở lên.

Theo thông tin từ Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS), nhu cầu rút tiền mặt của người dân ngày càng giảm và được thay thế bởi các dịch vụ thanh toán tiện lợi hơn như chuyển tiền nhanh NAPAS 24/7, thanh toán quét mã QR. Trong năm 2023, giao dịch trên ATM tiếp tục giảm 16,9% về số lượng giao dịch và 19,5% về giá trị giao dịch, đến nay tỷ trọng giao dịch ATM chỉ chiếm 3,6% tổng giao dịch qua hệ thống NAPAS. Trong khi đó, tổng số lượng giao dịch của hệ thống NAPAS tăng hơn 52% và tổng giá trị giao dịch tăng hơn 12% so với năm 2022. NAPAS đã triển khai các giải pháp tăng cường năng lực xử lý của hệ thống, bảo đảm an ninh, an toàn kể cả trong các thời gian cao điểm với số lượng giao dịch có sự tăng cao.

Đối với các giai đoạn cao điểm như dịp cuối năm, cận Tết Nguyên đán, NAPAS luôn chuẩn bị kế hoạch sẵn sàng về hệ thống và nguồn lực; xây dựng phương án, kịch bản ứng cứu sự cố và dự phòng cho các hệ thống thông tin quan trọng; tăng cường nhân sự liên tục trực 24/7 để sẵn sàng hỗ trợ các ngân hàng, trung gian thanh toán và doanh nghiệp.

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, chủ trương của Ngân hàng Nhà nước đến nay vẫn là tiếp tục hạn chế in tiền mệnh giá nhỏ, đồng thời kiểm soát chặt việc đổi tiền lẻ, tiền mới dịp Tết. Thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện chủ trương không phát hành tiền lẻ mới, mệnh giá dưới 10.000 đồng vào dịp Tết Nguyên đán trong gần 10 năm trở lại đây. Đồng thời, nghiêm cấm cán bộ, các tổ chức ngân hàng lợi dụng, tiếp tay, cung cấp tiền mới cho các đối tượng kinh doanh đổi tiền hưởng chênh lệch, kể cả việc lựa chọn những đồng tiền đã qua lưu thông nhưng còn mới để tập hợp thành thếp, bó...

Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước cũng được yêu cầu tuyệt đối không được đổi tiền mới in cho doanh nghiệp, cá nhân, kể cả cán bộ Ngân hàng Nhà nước. Cán bộ nào có hành vi lợi dụng, tiếp tay cho việc đổi tiền mới in không đúng quy định sẽ bị xử lý nghiêm.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú:
Tổ chức tốt lưu thông, cung ứng tiền mặt

Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng tổ chức tốt điều hòa, lưu thông và cung ứng tiền mặt, đáp ứng nhu cầu tiền mặt cho nền kinh tế cả về giá trị và cơ cấu mệnh giá trong dịp Tết; bảo đảm an ninh, an toàn kho quỹ và công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng. Các tổ chức tín dụng, chi nhánh Ngân hàng Nhà nước triển khai tốt việc cung ứng các dịch vụ ngoại hối, thu, đổi ngoại tệ phục vụ nhu cầu của du khách nước ngoài.

Căn cứ nhu cầu trong dịp Tết, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng tập trung tốt nhất nguồn lực để vận hành hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng quốc gia, hệ thống thanh toán của các tổ chức tín dụng, bảo đảm các hệ thống hoạt động liên tục, ổn định, an toàn, thông suốt, đáp ứng nhu cầu thanh toán tăng cao trước và trong dịp Tết.

Chị Nguyễn Thùy Dung (phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy):
Nên thay đổi thói quen đổi tiền mới

Từ Tết Nguyên Đán năm trước, tôi đã không còn chạy khắp nơi tìm đổi tiền mới để làm quà mừng tuổi nữa, vừa mất công mất sức, lại còn tiếp tay cho những kẻ trục lợi. Tôi vẫn mừng tuổi cho các cháu bằng tiền, nhưng là tiền rút từ máy ATM. Mặc dù không đến mức mới “kính coong”, nhưng vẫn khá đẹp. Tôi cho rằng, ý nghĩa của việc mừng tuổi không nằm ở trị giá bao nhiêu, tiền cũ hay mới mà ở những thông điệp mà người mừng tuổi muốn gửi gắm tới người nhận. Bởi đây được coi là món quà tinh thần trong dịp đầu năm mới, có ý nghĩa biểu trưng cho một năm mới tốt đẹp và sung túc.

Với người lớn tuổi hay người đã có tài khoản ngân hàng, tôi chọn phương án mừng tuổi online vừa tiện, vừa có thể lựa chọn số tiền sê ri mừng tuổi may mắn. Tôi thấy, thói quen đổi tiền mới để lì xì trong những ngày Tết nên dần thay đổi từ những người trẻ để văn hóa mừng tuổi may mắn đầu năm trở thành một hoạt động vui, chứ không phải nặng nề là tiền mới, tiền cũ...

Anh Nguyễn Đức Anh Tài (phường Phú Thượng, quận Tây Hồ):
Cẩn trọng với “bẫy” lừa đảo khi đổi tiền

Trước đây tôi từng đổi tiền mới qua mạng và đã bị lừa. Bên đổi tiền bảo tôi chuyển khoản trước thì mới mang tiền mới qua trao đổi nhưng sau khi chuyển khoản không còn thấy “tăm hơi” của bên dịch vụ. Nhiều lần gọi điện, nhắn tin tôi cũng không nhận được phản hồi.

Sau lần đó, tôi không còn tìm các dịch vụ đổi tiền mới online mà đến trực tiếp các điểm giao dịch của ngân hàng để đổi tiền mới. Tôi thấy nếu đổi tiền mệnh giá từ 50.000 đồng trở lên ở ngân hàng khá nhiều và dễ dàng, không khó khăn. Ngay cả rút tiền tại các máy ATM cũng rút được tiền mặt nhiều mệnh giá, khá thuận lợi, vừa không mất phí đổi tiền, lại tránh được “bẫy” lừa đảo qua mạng xã hội. Tôi cho rằng, những ai có ý định đổi tiền mới qua các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo hay các website cần cẩn trọng khi giao dịch để tránh những phiền phức không đáng có.

Đức Anh ghi