Đề xuất cho học sinh nghỉ học thứ bảy:Cần tính toán thận trọng!

Đây không phải là vấn đề mới nhưng nhận được nhiều ý kiến, trong đó có nhiều người ủng hộ nhưng cũng còn không ít ý kiến băn khoăn về tính khả thi. Do đó, việc này cần được tính toán một cách thận trọng theo điều kiện của từng địa phương, không chạy theo phong trào...

Học sinh hào hứng

Tại hội nghị giao ban chuyên môn cấp học phổ thông do Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tháng 9-2024, một số hiệu trưởng trường công lập nêu đề xuất cho phép giáo viên, học sinh cấp trung học cơ sở, trung học phổ thông được nghỉ học chính khóa ngày thứ bảy.

Nắm được thông tin này, nhiều phụ huynh bày tỏ ý kiến đồng tình, còn học sinh rất hào hứng bởi cho rằng, khung kế hoạch thời gian năm học quy định cho cả ba cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông đều cùng thời gian như nhau (học kỳ 1 có 18 tuần thực học, học kỳ 2 có 17 tuần thực học) nhưng hiện chỉ có học sinh tiểu học được nghỉ ngày thứ bảy. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cho phép các đơn vị chủ động bố trí lịch học 5 hoặc 6 ngày/tuần.

Thực tế, việc nghỉ học chính khóa ngày thứ bảy không phải là vấn đề mới. Lào Cai là tỉnh có “thâm niên” cho học sinh cấp trung học cơ sở học 5 buổi/tuần từ năm 2019 và áp dụng tới nay. Tỉnh Lai Châu hiện đã áp dụng thời khóa biểu chính khóa từ thứ hai đến thứ sáu với học sinh ở cả ba cấp học. Việc cho học sinh cấp trung học cơ sở nghỉ học chính khóa ngày thứ bảy đang được thí điểm tại các trường thuộc thành phố Hà Tĩnh (tỉnh Hà Tĩnh), thành phố Vinh (tỉnh Nghệ An)...

Tại Hà Nội, việc không dạy học chính khóa ngày thứ bảy được một số trường phổ thông ngoài công lập áp dụng nhiều năm nay, còn với khối công lập mới chỉ có một số trường thực hiện như Trung học phổ thông Yên Hòa (quận Cầu Giấy), Trung học phổ thông Phan Huy Chú - Đống Đa (quận Đống Đa), Trung học phổ thông Đại Mỗ (quận Nam Từ Liêm)...

“Việc chỉ phải học 5 ngày/tuần giúp chúng em có 2 ngày cuối tuần trọn vẹn và thuận tiện để sắp xếp lịch học tập theo sở thích, như học ngoại ngữ, năng khiếu... Em mong có nhiều trường cho học sinh nghỉ ngày thứ bảy để giảm thời gian học ở trường”, em Nguyễn Tuấn Anh, học sinh Trường Trung học phổ thông Phan Huy Chú - Đống Đa chia sẻ. Hầu hết giáo viên cũng bày tỏ sự đồng tình với chủ trương này với mong muốn giảm áp lực về thời gian dạy học chính khóa.

Tính toán kỹ lưỡng theo điều kiện thực tế

Với nhiều lợi ích như vậy, tại sao việc dừng dạy học chính khóa ngày thứ bảy chưa được nhiều trường áp dụng?

Khảo sát thực tế tại các trường phổ thông trên địa bàn thành phố Hà Nội cho thấy, do quy mô học sinh ngày càng gia tăng, số phòng học không đủ đáp ứng mỗi lớp có một phòng học nên không ít trường phải tổ chức dạy học 2 ca (một số lớp học buổi sáng, còn lại học buổi chiều). Nhiều hiệu trưởng băn khoăn, nếu nghỉ học thứ bảy thì thời khóa biểu 5 ngày còn lại có thể phải dồn tiết, thêm buổi học chiều vào các ngày trong tuần. Điều này có thể khiến học sinh thêm áp lực, ảnh hưởng đến hiệu quả học tập và vi phạm quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo là không quá 5 tiết/buổi.

Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Gia Thiều (quận Long Biên) Lê Trung Kiên cho rằng, với điều kiện hiện tại, việc nghỉ ngày thứ bảy chưa khả thi bởi học sinh phải học dồn tiết trong mỗi buổi học từ thứ hai đến thứ sáu. Nếu ngày nào học sinh cũng học 6 tiết thì hơn 12h trưa mới tan học, kéo dài việc này sẽ khiến các em mệt mỏi, giảm chất lượng học tập.

Trong khi đó, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Thanh Xuân (huyện Sóc Sơn) Nguyễn Thị Bình băn khoăn, để bảo đảm thời lượng dạy học theo quy định của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nếu nghỉ học chính khóa vào thứ bảy, học sinh cần ít nhất 1 ngày trong tuần học 2 buổi. Việc dồn lịch học như vậy cần chuẩn bị kỹ lưỡng về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và phải tính toán kỹ, có sự đồng thuận của phụ huynh học sinh, tránh gây áp lực và bức xúc.

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường Trung học phổ thông Đinh Tiên Hoàng (quận Ba Đình) nhìn nhận, việc dạy học 5 ngày/tuần liên quan đến cơ sở vật chất, nhất là số phòng học và đội ngũ giáo viên. Nếu đáp ứng các điều kiện cần thiết, việc nghỉ ngày thứ bảy là phù hợp. Tuy nhiên, với những học sinh sắp bước vào kỳ thi chuyển cấp thì rất có thể các em sẽ phải đi học thêm vào những ngày cuối tuần.

Còn bà Lê Thị Thu Thanh, phụ huynh học sinh Trường Trung học cơ sở Lý Thường Kiệt (quận Đống Đa) nêu ý kiến, việc giảm áp lực học tập cho học sinh là cần thiết nhưng nếu thực hiện bằng cách tăng tiết học hằng ngày để nghỉ ngày thứ bảy là không phù hợp, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu quả học tập của học sinh.

Tại Thông tư số 36/1999/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn thực hiện chế độ tuần làm việc 40 giờ đối với ngành Giáo dục và Đào tạo đã nêu: Do đặc điểm lao động sư phạm và các điều kiện thực tế khác, việc thực hiện chế độ làm việc 40 giờ trong 5 ngày, nghỉ thứ bảy và chủ nhật hằng tuần chưa thể tiến hành đồng loạt, cần phải làm từng bước, có phương án riêng cho từng cấp học, bậc học, có tính tới điều kiện cụ thể của từng địa phương...

Có thể thấy, trong bối cảnh hiện nay, việc nghỉ học ngày thứ bảy cần tính toán kỹ theo điều kiện thực tế, không nên chạy theo phong trào.