Để người tiêu dùng yên tâm, hạnh phúc

Trước đó vào năm 2022, dư luận từng rất bức xúc vì một số người nổi tiếng quảng cáo thuốc giảm béo, làm trắng da rất thu hút, nhưng sau đó sản phẩm bị cơ quan chức năng xử phạt, đình chỉ lưu hành. Những người này sau đó phải gỡ quảng cáo trên mạng xã hội, rồi xin lỗi... Tháng 4 năm ngoái, một số TikToker triệu view cũng gây ra một vụ lùm xùm khi ngang nhiên quảng cáo cho một website đánh bạc...

Sau vụ việc quảng cao sai sự thật về kẹo Kera, những người nổi tiếng tham gia đã tổ chức xin lỗi công khai. Cơ quan chức năng cũng tuyên bố sẽ xử phạt hành chính với người liên quannhư Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, đồng thời nhắc nhở hoa hậu Thùy Tiên vì vụ việc trên. Theo Luật Quảng cáo, cá nhân có hành vi quảng cáo không đúng hay gây nhầm lẫn có thể bị phạt từ 60 - 80 triệu đồng. Mức phạt với tổ chức là gấp 2 lần mức của cá nhân. Người vi phạm cũng có thể bị điều chỉnh bởi Luật Bảo vệ người tiêu dùng, nhưng chế tài được cho là cũng “nhẹ hều”. Mức chế tài này so với lợi nhuận từ những phiên livestream bán hàng tiền tỷ mang lại thì quá xa vời, chẳng đủ khiến ai đó phải "chùn tay".

Nhìn vào thực tế hiện nay, người tiêu dùng quả là rất dễ bị tổn thương. Bởi chế tài ngăn chặn, xử lý hành vi sản xuất hàng giả, nhái, thực phẩm không an toàn, quá dư lượng chất cấm này, chất cấm khác, rau bẩn, thịt bẩn... còn yếu. "Ma trận" thực phẩm gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng cứ như con bạch tuộc, cắt vòi này lại mọc ra vòi nọ. Kể cả có chút niềm tin nơi các idol thì thực tế cũng vẫn bị lừa dối.

Nếu không được bảo vệ bằng các chế tài tương xứng trong một thị trường phát triển nhanh và ngày càng phức tạp, khó kiểm soát như hiện nay, thì người tiêu dùng cho dù có “thông thái như AI” thì cũng khó mà thoát khỏi "ma trận" hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Thực tế cho thấy đã đến lúc cơ quan chức năng phải thiết lập một "hàng rào" pháp lý bảo vệ người thiêu dùng tương xứng. Luật Quảng cáo, Luật Bảo vệ người tiêu dùng và pháp luật nói chung cần phải thay đổi, cho dù theo cách nào cũng phải lấy việc bảo vệ sự an toàn, sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng là số 1. Chế tài phải đủ sức răn đe những hành vi làm tổn hại người tiêu dùng, nhất là việc bán hàng giả, hàng kém chất lượng, quảng cáo không đúng sự thật... Chế tài phải tập trung điều chỉnh được đồng thời 3 đối tượng: Người sản xuất, người bán hàng và người quảng cáo.

Đối với người nổi tiếng tham gia quảng cáo sai sự thật, không chỉ bị phạt hành chính mà cần áp dụng chế tài cấm hành nghề, thậm chí cấm suốt đời nếu sai phạm là cố ý hoặc có tổ chức. Không nên và không bao giờ nên để một người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật rồi chỉ một lời xin lỗi cộng với một tờ giấy phạt hành chính qua loa rồi chỉ ít lâu sau lại xảy ra một vụ mới. Điều đó rất khó để hình thành một vành đai bảo vệ, mà chỉ như xát thêm muối vào vết thương lòng vốn đã nhói buốt từ lâu của người tiêu dùng.

Một hệ thống luật pháp có chế tài mạnh không chỉ giúp bảo vệ người tiêu dùng, mà cao hơn phải góp phần xây dựng văn hóa kinh doanh, đạo đức kinh doanh. Đó là nơi sẽ hình thành nên một thế hệ người nổi tiếng, các KOL (Key Opinion Leader, người có sức ảnh hưởng) hay các KOC (Key Opinion Consumer, người hướng dẫn mua sắm)... có đạo đức, có trách nhiệm và luôn làm tất cả để bày tỏ lòng biết ơn người tiêu dùng - những người mang lại lợi ích tài chính cho họ.

Chỉ khi được "hàng rào" pháp lý đủ mạnh bảo vệ, người tiêu dùng mới có thể yên tâm và hạnh phúc.