Dáng Hà Nội

1. Với hai từ “Thăng Long” được vua Lý Công Uẩn rưng rưng gọi tên năm 1010, không nghi ngờ gì, từ ngàn xưa dáng của Hà Nội đã là dáng Rồng bay.

Trải qua các triều đại Lý, Trần, Lê, Mạc, Hà Nội vẫn là Thủ đô, là dáng vóc hình hài sự phát triển, giao thương mà phố cổ Hà Nội hôm nay còn in dấu tích những phồn hoa sầm uất. Sự quần cư người dân từ khắp nơi đổ về như lời khẳng định giá trị chốn kinh kỳ. Cho dù sau đó, kinh đô được chuyển về Huế nhưng dáng Hà Nội vẫn là dáng của niềm tự hào: “Chẳng thơm cũng thể hoa nhài. Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An”. Chẳng thế, suốt năm tháng rộng dài, dáng Hà Nội không chỉ có mái phố thâm trầm, mà còn là vẻ đẹp dịu dàng của người con gái thướt tha tà áo dài, khiến lòng người đi xa không nguôi thổn thức: “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”...

Dáng Hà Nội là dáng của khát vọng “Thăng Long phi chiến địa” - nhưng trải nghìn năm vẫn nhiều phen buộc phải chấp nhận thực tế trở thành chiến trường. Vó ngựa, binh đao thuở nào; rồi những chiến lũy giăng giăng phố phường diệt giặc Pháp; là tầng tầng lớp lớp lưới lửa phòng không vít cổ Thần sấm, Con ma, Pháo đài bay... từ tít trời cao gục đầu trên đất thiêng. Dáng Hà Nội là dáng vóc của những cảm tử quân “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, là anh chiến sĩ hiên ngang bất chấp đạn bom canh bên nòng súng, là anh công nhân bám máy, bám xưởng, là cô gái tay cày, tay súng bên đồng lúa xanh tươi. Khi mỗi con người đều tận hiến cho công việc của mình, thì tự khắc vút lên tầm cao vóc dáng trí tuệ, ý chí và bản lĩnh Việt Nam.

Dáng Hà Nội hôm nay là dáng rồng vươn mình của những trục đại lộ lớn các cửa ngõ Thủ đô, của tuyến vành đai 3 trên cao, là hình ảnh 5 cánh hoa đào dựng dáng cầu Nhật Tân cùng những cây cầu, tuyến đường sắt đô thị... tạo nét hiện đại mà gần gũi.

Dáng Hà Nội còn là dáng của những tầm cao phát triển được khắc họa bởi các khu đô thị đêm ngày nối nhau vươn tới trời cao; là sự rộng dài của địa phương tích chứa trong mình những giá trị của 3 nền văn hóa lớn: Thăng Long - Hà Nội, Xứ Đoài và Sơn Nam Thượng. Sự tích hợp những tinh hoa văn hóa hào hoa với cần cù chăm chỉ đã kết tinh thành giá trị mới, trở thành động lực vô cùng to lớn, làm nên những bước đi thần kỳ trong phát triển Thủ đô 8 năm sau hợp nhất.

Là Thủ đô, là trung tâm của Đồng bằng Bắc bộ, tiến cùng cả nước trong sự nghiệp đổi mới, Hà Nội tiêu biểu cho những ý nghĩa về giá trị quan hệ hợp tác phát triển về mọi mặt với các địa phương trong nước và với các thủ đô, thành phố lớn trên thế giới. Thành tựu của Hà Nội đạt được, đồng nghĩa là thêm nhiều những giá trị to lớn của đất nước thêm tự hào. Mới vài chục năm, kinh tế Hà Nội, từ trạng thái kém phát triển, thu nhập đầu người hằng năm chưa đến 100 USD, 60% ở diện nghèo đói; giờ tầm vóc, quy mô sản xuất kinh doanh, đời sống xã hội đều có những bước chuyển thần kỳ, thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 3.800 USD và tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 2,7% theo chuẩn nghèo đa chiều. Dáng Hà Nội, vì thế, là khắc họa về vai trò, trách nhiệm của Thủ đô với đất nước; dáng của niềm tin son sắt của nhân dân vào Đảng và chế độ.

2.Vào thời điểm giải phóng Thủ đô năm 1954, Hà Nội có 43 vạn dân cư trú tại 4 quận nội thành và 4 huyện ngoại thành.Thủ đô giờ đã là nơi tụ hội định cư của 7,5 triệu dân. Những năm gần đây, mỗi năm quy mô dân số Hà Nội tăng thêm khoảng 200.000 người, tương đương dân số một huyện lớn. Là cửa ngõ giao thương quốc tế, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng với thế giới, phía sau những con số cơ học ấy là chiều sâu của nhiều thời cơ và thách thức mới.

Nguồn lực của Hà Nội dần tăng thêm, lòng yêu Hà Nội nhiều thêm. Nhưng cũng từ sự gia tăng ấy tạo nên những áp lực mới. Khi thành phần “công dân mới” ngày càng đa dạng hơn, cũng đồng nghĩa sự đồng thuận về văn hóa cũng khó khăn hơn. Rồi nhu cầu càng tăng lên thì áp lực mọi mặt của đời sống xã hội cũng dồn nén không gian sống hơn. Nếu không cải thiện kịp thời, thì sẽ tạo áp lực nhiều mặt lên cuộc sống người dân.

Dẫu vậy, những gì của Hà Nội vẫn phải là của Hà Nội. Của riêng không giống bất cứ nơi đâu. Bởi Hà Nội là Thủ đô. Bởi Hà Nội có 1000 năm truyền thống văn hiến - anh hùng - hòa bình - hữu nghị. Và còn vì Hà Nội đang nỗ lực tiến nhanh hơn tới mục tiêu “xanh - văn hiến - văn minh - hiện đại”.

Vì thế, vẫn còn đó không ít điều chưa đáp ứng nhu cầu của người dân, nhưng Hà Nội vẫn có quyền ngẩng đầu bước vào xuân mới Đinh Dậu với những dấu mốc tự hào đã đạt được trong năm qua: Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng 8,2% (tính theo phương pháp mới) - mức tăng cao nhất trong 6 năm trở lại đây; kim ngạch xuất khẩu tăng 1,3%; vốn đầu tư phát triển trên địa bàn tăng 10%; vốn đầu tư nước ngoài 445 dự án mới với số vốn đăng ký 2,8 tỷ USD; thành lập mới 22.900 doanh nghiệp, tăng 19%, với số vốn đăng ký gần 204 nghìn tỷ đồng; tổng mức lưu chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội tăng 10%; giải quyết việc làm cho 150 nghìn người, đạt 100% kế hoạch năm...

Mỗi con số vui chính là một “viên gạch”. Gắn những viên gạch đó lại với nhau, đủ cơ sở để son sắt niềm tin rằng: Hà Nội sẽ mãi đẹp với những dáng vóc tiêu biểu cho sự phát triển, cho sự vươn lên tốt lành! Hà Nội là Thủ đô - bởi thế luôn phải gương mẫu đi đầu trong cả nước.

3. Xuân Đinh Dậu đang về...

Xuân này trên những ngả đường Thủ đô thêm rực rỡ bởi sắc hoa ban trắng, ban đỏ, ban tím đang bừng lên. Vạt ban trắng đầu đường Thanh Niên, cả phố hoa ban trắng ở đường Bắc Sơn... nổi danh đã nhiều năm qua. Năm nay, còn bắt gặp sắc ban bừng khoe hơn ở nhiều nơi - từ dọc tuyến đường Võ Nguyên Giáp ở cửa ngõ phía Bắc thành phố, tới những nút giao trọng điểm trong nội đô, nhưng tràn đầy cảm xúc nhất có lẽ là cả một rặng ban ven hồ Hoàn Kiếm. Những chiếc lá ban căng tràn sức sống, những bông hoa tím ngọt như tôn thêm vẻ đẹp quyến rũ của “lẵng hoa thành phố”. Một năm bén rễ đất thiêng, giờ ban đã là của đất thiêng Thăng Long, của hồ xưa huyền tích, khoe vẻ đẹp với khách. Những chùm hoa như đàn chim phượng bay lên, làm tôn thêm tầm cao vẻ đẹp Hà Nội.

Vươn mình theo định hướng đô thị xanh và sáng tạo, trong năm 2016 thành phố đã khởi động chương trình trồng thêm 1 triệu cây xanh; và ngay năm đầu tiên đã trồng thêm được 210.000 cây. Vì thế, hoa phố Hà Nội không chỉ có rực rỡ sắc ban. 3.000 cây hoa anh đào do Tập đoàn Aeon Nhật Bản tặng rồi sẽ sớm ra hoa. Sắp tới còn có thêm những loài cây khác được trồng để Hà Nội thơm hoa cả bốn mùa và không chỉ làm cho một vóc dáng “sáng - xanh”, mà còn “đẹp”. Hoa phượng Hà Nội rồi sẽ khác cây phượng ở Hải Phòng ở chỗ có thể ra hoa quanh năm. Ngoài hoa phượng đỏ, cũng sẽ có thêm hoa phượng tím được nâng niu nhập khẩu về từ nước ngoài...

Hoa cũng như người - hội tụ từ mọi miền về đây, gặp văn hóa Hà Nội, gặp hào hoa Hà Nội, gặp hiếu khách Hà Nội... đã mau chóng bén rễ, đâm chồi trổ hoa. Hà Nội là thế đó - một dáng hoa được muôn tấm lòng yêu thương kết nối nâng tầm, mãi tốt tươi, vươn về phía mặt trời khoe sắc.

“Dáng vóc của Thủ đô - Ôi, sao yêu quý Hà Nội ơi!”.