Đằm thắm một tình yêu Hà Nội

Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội năm 2013 đã được trao cho lão nhiếp ảnh gia Quang Phùng (sinh năm 1932), một người cầm máy âm thầm lưu giữ những khoảnh khắc muôn mặt của thiên nhiên và tâm hồn Hà Nội.

Chia sẻ với Hànộimới về giải thưởng vừa nhận được, ông bày tỏ: "Tôi cảm ơn tinh thần của "bác Phái" (cố họa sĩ Bùi Xuân Phái). Với tôi, quãng thời gian 20 năm (từ 1960 đến 1980) được gần gũi với họa sĩ Bùi Xuân Phái là những năm tháng gian khó mà ấm áp và nó đã theo tôi suốt cả cuộc đời. Tôi chụp ảnh về Hà Nội, yêu Hà Nội bắt đầu từ cảm hứng Bùi Xuân Phái. Tôi nghĩ Giải thưởng Bùi Xuân Phái trước hết là để vinh danh cố họa sĩ, còn chúng tôi là những người may mắn, vinh dự được vui chung với bác. 50 năm qua, tôi đã chụp Hà Nội với mong muốn Hà Nội tốt hơn, mạnh mẽ hơn, khang trang hơn bằng việc thực chứ không chỉ bằng khẩu hiệu".

Còn nhớ, khi bộ ảnh "Hoa rơi trên mặt hồ" được triển lãm ở Hà Nội vài năm trước, có những Việt kiều đã rơi nước mắt. Cũng từ sau triển lãm này, ông đã được Quỹ "Price Claus Fund Library - Hà Lan" tài trợ xuất bản sách ảnh song ngữ "Dạo quanh Hồ Gươm". Đến nay, ngoài triển lãm và tập sách trên, ông còn có một điều tâm niệm khác là các tập "Những cuộc tình bên Hồ Gươm"; "Gánh hàng rong"; "Cuộc sống ven sông"; "36 phố phường"; "Ma túy tuổi học trò"… với hàng nghìn bức phản ánh một Hà Nội vừa êm đềm, sâu lắng vừa biến động dữ dội…, sẽ dần được giới thiệu tới người xem.

Với ông "Đó cũng là món quà chở nặng tình yêu Hà Nội gửi lại cho thế hệ sau".

Bên cạnh nhiếp ảnh gia Quang Phùng, Giải Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội năm nay cũng vinh danh nhà ngoại giao Anh John Ramsden và bộ ảnh gồm 1.700 bức của ông về Hà Nội những năm 1980.

Năm nay, cũng là lần đầu tiên có hai ứng viên cùng được trao Giải Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội. Đó là "công trình tìm kiếm các bằng chứng lịch sử, tổ chức vinh danh các liệt sĩ Hà Nội hy sinh tại Chư Tan Kra (Kon Tum) của nhóm cựu chiến binh Trung đoàn 209 và chính quyền thành phố Hà Nội" và "Công trình sưu tầm các cổ vật và xây bảo tàng gốm cổ cho làng Kim Lan" (Gia Lâm, Hà Nội). Sự xuất hiện và phát biểu của một cựu chiến binh đại diện cho nhóm tìm kiếm liệt sĩ Hà Nội ở Kon Tum đã thực sự cho thấy chiều sâu của giải thưởng. Qua đây, chúng ta biết thêm về một trận đánh bí mật và hy sinh thầm lặng của gần 200 người trai Hà Nội tại trận địa Chư Tan Kra xa xôi. Còn với bảo tàng gốm cổ cho làng Kim Lan, những người có mặt tại lễ trao giải cũng xúc động khi thấy di ảnh của Tiến sĩ người Nhật Nishimura Masanari, người có đóng góp to lớn cho làng Kim Lan, cho Hà Nội, nhưng đã đột ngột ra đi ngay ở Hà Nội sau một tai nạn giao thông.

Cuối cùng, Giải Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội năm nay được trao cho đề án "Xây dựng bộ quy tắc ứng xử nhằm xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh", một chủ đề cấp thiết góp phần giữ gìn và phát huy văn hóa Hà Nội.

Nghĩ từ một giải thưởng

Cho đến nay, Giải thưởng Bùi Xuân Phái đã đi qua một chặng đường 6 mùa giải, không ồn ào nhưng đủ sâu đằm, đúng với chất thanh lịch của người Hà Nội. Đúng như nhận định của BTC "Giải thưởng là nhiệt kế biểu thị tình yêu Thủ đô của các tầng lớp nhân dân: Từ văn nghệ sĩ, trí thức đến những người dân bình thường, những người nước ngoài đã gắn bó với mảnh đất này". Qua đây, giải thưởng thay mặt công chúng tôn vinh các tác giả, tác phẩm, việc làm, ý tưởng "có hàm lượng nghệ thuật và khoa học cao, gắn bó với các mặt của đời sống Hà Nội và thấm đượm một tình yêu Hà Nội". Có thể kể đến những đại diện xuất sắc đã nhận Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội trong các mùa giải trước như nghệ sĩ guitar khiếm thị Văn Vượng, Nhà giáo Nhân dân - Giáo sư Phan Huy Lê, nhà văn Tô Hoài…

Phải nói, đối với mỗi giải thưởng thì tinh thần chủ động "tìm người mà trao giải" là một tinh thần đẹp và có vai trò nòng cốt. Đáng mừng là tinh thần ấy thể hiện rõ ở Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội. Đây có lẽ cũng là một giải thưởng hiếm hoi có trang web riêng để công chúng tìm hiểu, tra cứu - biểu hiện của sự trang trọng, nghiêm túc và sâu sắc của một hoạt động tôn vinh văn hóa.

Thay mặt cho lãnh đạo thành phố, nhà báo Hồ Quang Lợi, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy (đồng thời cũng là giám khảo của Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội) đã nêu rõ: Thành phố sẽ hết sức ủng hộ để lan tỏa hoạt động ý nghĩa này, lan tỏa tình yêu Hà Nội! Và có lẽ đây cũng là mong mỏi chung của mọi người dân với Thủ đô.