Đã đến lúc điều chỉnh vĩ mô

Phương tiện giao thông cá nhân tăng quá nhanh gây sức ép lớn cho giao thông Thủ đô. Ảnh: Linh Tâm

Ùn tắc giao thông luôn là vấn đề bức xúc dân sinh ở Hà Nội. Những năm qua, các cơ quan chức năng đã có nhiều giải pháp để hạn chế ùn tắc và thu kết quả tích cực. Tuy nhiên, để giải quyết tận gốc vấn đề, đã đến lúc cần tới những giải pháp ở tầm vĩ vô, mang tính chiến lược.

Tại hội nghị bàn tròn về giao thông đô thị diễn ra cuối năm 2010, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Văn Khôi cho biết, Hà Nội có hơn 300 nghìn ô tô, 3,5 triệu xe máy, 1 triệu xe đạp và rất nhiều phương tiện vãng lai qua lại hằng ngày. Số lượng phương tiện cá nhân tiếp tục tăng nhanh từng ngày. Theo Trưởng phòng Cảnh sát giao thông (Công an TP Hà Nội) Nguyễn Duy Ngọc, từ năm 2009 đến nay, mỗi tháng thành phố có thêm từ 10.000 đến 15.000 xe các loại, trong đó có 3.000-5.000 ô tô.

Dù đã được ưu tiên đầu tư xây dựng, riêng năm 2010 hàng loạt công trình giao thông đã đưa vào khai thác để phục vụ Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, nhưng hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông vẫn không thể theo kịp tốc độ tăng trưởng của phương tiện cá nhân. Đây là áp lực rất lớn cho hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông. Để tháo gỡ khó khăn trong điều kiện hạ tầng có hạn, thành phố đã và đang đầu tư mạnh phát triển giao thông công cộng. Hệ thống xe buýt thành phố mỗi năm đã vận chuyển hơn 400 triệu lượt hành khách, góp phần đáng kể hạn chế phương tiện cá nhân, nhưng cũng đã tới "ngưỡng". Các dự án đường sắt đô thị, metro, búyt nhanh BRT đang trong quá trình thi công, nhưng chưa thể đưa vào sử dụng trong thời gian gần. Phương tiện cá nhân tiếp tục giữ vai trò quan trọng đối với nhân dân Thủ đô trong vài năm tới. Ùn tắc giao thông có chiều hướng gia tăng nếu không có giải pháp mạnh, mang tầm vĩ mô.

Tại Hội nghị An toàn giao thông toàn quốc tổ chức tại Hà Nội cuối năm 2010, Thượng tướng Lê Thế Tiệm, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, đã đến lúc yêu cầu có sự điều tiết vĩ mô, đặc biệt là về dân số. Lượng dân số nhập cư vào các thành phố lớn ngày càng nhiều và tăng theo năm tháng, trong đó có Hà Nội. Theo ông Lê Thế Tiệm, đã đến lúc phải có "điều kiện" đối với những người nhập cư để tránh tình trạng "nông thôn hóa thành thị". Nếu không có giải pháp điều chỉnh vĩ mô kịp thời, sẽ hết sức khó khăn trong tương lai. Tuy nhiên, để thực hiện quyết liệt những giải pháp mang tầm vĩ mô là điều không dễ. Còn nhớ, trước đây thành phố đã có quyết định hạn chế đăng ký xe máy mới ở các quận nội thành nhằm hạn chế phương tiện cá nhân, nhưng bị phản ứng quyết liệt với lý do vi phạm… Hiến pháp. Sau đó, thành phố đã phải bãi bỏ quy định này. Với phương tiện đã khó, với con người chắc còn khó hơn nhiều!

Cách đây hơn chục năm, chúng ta đã nghe tới chủ trương di dời các nhà máy, trường đại học ra khỏi trung tâm thành phố. Chủ trương này là rất đúng đắn. Tuy nhiên, đến nay số lượng nhà máy, trường học di dời chưa nhiều. Tại nơi đã di dời lại mọc lên những tòa cao ốc có khả năng đón nhận hàng nghìn lao động. Như vậy, số lượng người ra vào thành phố chắc chắn sẽ không giảm, thậm chí còn tăng. Các giải pháp ở tầm vĩ mô, trong đó có việc hạn chế người nhập cư, đã được tính đến nhưng chưa thành hiện thực, cần tiếp tục được nghiên cứu sao cho phù hợp để góp phần làm giảm nhiều loại áp lực, trong đó có việc giảm ùn tắc giao thông cho các thành phố.