Cuộc “hạ cánh” không an toàn

Mới đây, ngày 24-3, Tổng thống nước này Pal Schmitt đã phải từ chức vì những bê bối liên quan tới việc ông đã sao chép công trình của người khác để làm luận văn tiến sĩ cách đây hơn 20 năm.

Những bê bối bùng lên từ cuối tháng 1 sau khi tạp chí nổi tiếng HVG của Hungary cho biết, có tới 180 trang trong bản luận án của ông P.Schmitt, viết năm 1992, là bản dịch lại tác phẩm "Một phân tích về chương trình Olympic hiện đại" viết bằng tiếng Pháp của nhà nghiên cứu người Bulgaria Nikolay Georgiev. Phần lớn các nội dung còn lại trích từ một nghiên cứu khác do nhà khoa học Klaus Heineman của Đức tiến hành. Khi những tin tức này mới xuất hiện, ông P.Schmitt đã bác bỏ cáo buộc đạo văn. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên đài phát thanh sau đó, vị Tổng thống 70 tuổi giải thích rằng, chuyện luận án tiến sĩ có thêm thắt các "dữ liệu mang tính nòng cốt" như thế là hoàn toàn bình thường. Song, sự chối bỏ trách nhiệm này chỉ càng khiến dư luận Hungary nổi sóng.

Vụ việc ầm ĩ đến mức Trường Đại học Semmelweis phải thành lập một ủy ban điều tra gồm 5 thành viên để xem xét cáo buộc đạo văn nhằm vào Tổng thống P.Schmitt. Sau quá trình điều tra kéo dài hai tháng, ủy ban đặc biệt này đã hoàn tất một báo cáo dài 1.127 trang về "xuất xứ và hoàn cảnh ra đời" bản luận văn gây tranh cãi. Kết quả đưa ra cho thấy, có tới gần 95% "công trình nghiên cứu" của ông P.Schmitt là sao chép của các tác giả khác nhau. Ngay sau khi kết luận được đưa ra, Đại học Semmelweis đã ra quyết định tước bằng tiến sĩ của Tổng thống P.Schmitt.

Mặc dù chỉ đóng vai trò hình thức nhưng Tổng thống P.Schmitt là một trong những đồng minh thân cận của Thủ tướng V.Orban. Ông đã ký thông qua mọi đạo luật mà Chính phủ đề xuất kể từ khi nhậm chức năm 2010, kể cả một số đạo luật gây tranh cãi. Vì thế, việc ông phải từ chức sẽ mang tới những bất lợi nhất định cho người đứng đầu nội các. Theo hiến pháp, Quốc hội Hungary có 30 ngày để bầu người thay thế ông Schmitt. Trong thời gian từ nay đến lúc đó, Chủ tịch Quốc hội Laszlo Kover sẽ đảm trách cương vị Tổng thống tạm quyền để điều hành đất nước.

Từng làm đại sứ trong giai đoạn những năm 1990, Phó Chủ tịch Nghị viện Châu Âu từ năm 2009 tới năm 2010, ông P.Schmitt đang hướng tới cuộc "hạ cánh an toàn" sau nhiệm kỳ tổng thống 5 năm. Tuy nhiên, bê bối mà báo chí Hungary từng châm chọc bằng công thức "Ph+D = (Ctrl+C) + (Ctrl+V)" (hàm ý lệnh copy và dán trên máy tính) đã phá hỏng giấc mơ của chính trị gia đã ở độ tuổi thất thập này.