Cốt lõi là chất lượng

Chuyện tưởng chỉ liên quan đến một tác giả, nhưng kỳ thực là liên quan đến đông đảo bạn đọc, ít nhất là những người yêu mến và cầm trên tay tác phẩm của nữ nhà văn này. Câu chuyện tự đổi mới, khơi dậy tiềm năng của các NXB và thách thức thực tế của liên kết xuất bản hiện nay hình như vẫn cứ đang là câu chuyện mới.

Theo đánh giá của Cục Xuất bản Việt Nam: "Hiện có đến 70% sách được xuất bản là sách liên kết, do đối tác liên kết (các công ty truyền thông, nhà sách… tư nhân) thực hiện. Lực lượng này luôn chủ động, tích cực hơn ở một số mảng sách nên sự chi phối thị trường sách ngày càng tăng". Không phải đối tác nào cũng làm ra sản phẩm tốt, nhưng rõ ràng sự nhanh chóng, nhạy bén, cộng với tầm nhìn xa của nhiều đơn vị làm sách tư nhân nghiêm túc đã đặt ra những thách thức thật sự với các NXB. Tên thì vẫn có trên bìa sách, nhưng thực chất là nhiều NXB biên tập với tiền công "mỏng", bên liên kết bỏ vốn nên thu lợi gấp nhiều lần NXB. Người trong nghề gọi chua xót là "Hồn Trương Ba, da hàng thịt". Tuy nhiên, như thế chưa hết, vấn đề đang theo chiều hướng là cả "hồn" lẫn "xác" của cuốn sách đều do đơn vị làm sách tư nhân lo tuốt. Làm tốt, tức là có uy tín với giới chuyên môn, với bạn đọc và thêm nhiều cơ hội kinh doanh tốt. Khi ấy, muốn nói gì thì nói, NXB thực sự chỉ còn là "giấy phép" mà thôi. Thực tế, các NXB của ta sở hữu một lực lượng biên tập viên không hề "xoàng". Nhiều người có thể coi là những chuyên gia trong một mảng sách nào đó. Nhưng cũng có thực tế khác là đã có những biên tập viên trẻ năng động, có nghề… đã rời bỏ NXB ra làm công ty sách tư nhân.

Biết rằng, có khá nhiều bất cập về chế độ chính sách với biên tập, lúng túng về mô hình… Nhưng, thị trường không thông cảm và không chờ đợi các NXB. Nhất là khi phải lựa chọn giữa hai năm hay hai tháng để ra một cuốn sách, tác giả và bạn đọc sẽ chọn "hai tháng". Chưa kể, không phải cái khó nào cũng bó cái khôn. Đã thấy một số NXB bứt lên được nhờ phương châm nhanh nhạy, làm sách nghiêm túc, tôn trọng tác giả, bạn đọc… Họ cũng đang chiếm lĩnh bạn đọc, mà trên bìa sách không hề có tên đối tác liên kết.