Công ty Đá ốp lát và xây dựng Hà Nội: Đầu độc môi trường ?

Xả thải vô tội vạ

Tại khu đồng Vẹo, thôn Xuân Sen, nhiều thửa ruộng của bà con nông dân không sản xuất được do chất thải bột đá của nhà máy sản xuất chế biến đá ốp lát và vật liệu xây dựng Xuân Mai tràn vào, lắng đọng thành những lớp dày. Anh Vũ Xuân Nhật bức xúc, năm 1986 gia đình tôi được chia 1.800m2 đất để sản xuất; đến năm 1993, các thửa ruộng của gia đình bắt đầu bị nhà máy sản xuất chế biến đá ốp lát Xuân Mai "đầu độc", do bột đá phủ lớp dày trắng mặt ruộng, lúa cấy không phát triển được, năng suất giảm hẳn. Gia đình tôi chuyển sang đào ao thả cá với diện tích hơn 1.400m2, nhiều lúc cá cũng chết vì chất thải bột đá của nhà máy tràn vào.

Nhiều gia đình khác của 2 thôn Xuân Sen, Xuân Thủy, xã Thủy Xuân Tiên và gần 20 hộ dân khu tập thể nhà máy đang sống trong cảnh ô nhiễm tương tự. Bà Nguyễn Thị Dân, người trong khu tập thể nhà máy cho biết, việc nhà máy xả chất thải bột đá trực tiếp ra môi trường diễn ra từ nhiều năm nay gây tắc toàn bộ hệ thống mương, nước tiêu thoát rất chậm. Theo bà Dân, trước đây gần khu tập thể có một con mương lớn (đây là mương tưới, tiêu của khu vực), chảy từ đập đồng Tranh (Hòa Bình) qua khu tập thể. Đến nay, bột đá của nhà máy xả trực tiếp xuống mương (có chỗ bột đá dày tới 1m) đã lấp hết dòng chảy và cống thoát nước trong khu tập thể nên mỗi khi mưa, nước tràn vào nhà gây ngập lụt làm đảo lộn cuộc sống của các hộ dân.

Cũng theo các hộ dân nơi đây, việc xả thải vô tội vạ của nhà máy không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. Anh Đặng Văn Long cho biết, tất cả hộ dân trong khu tập thể đều sử dụng giếng khơi để sinh hoạt, thế nhưng mấy năm gần đây không thể sử dụng được do nước vẩn đục. Anh Long dẫn chứng, trước đây nước được dùng pha chè uống hằng ngày thì nay không thể; nếu pha chè, chỉ để một lúc là nước chuyển sang màu trắng đục không uống được.

Cần làm rõ trách nhiệm

Trao đổi với chúng tôi về bức xúc của các hộ dân, ông Nguyễn Thanh Sơn, Giám đốc Công ty Đá ốp lát và xây dựng Hà Nội khẳng định: Đúng là trước đây trong sản xuất đá ốp lát, xưởng đá Xuân Mai có gây ô nhiễm tiếng ồn và bụi, bột đá đối với khu dân cư nhưng nay "ổn" rồi. Hiện nay, nhà máy chỉ sản xuất đá viên nhỏ, quá trình sản xuất sử dụng nước, không sử dụng bất cứ phụ gia nào nên chất thải không gây ô nhiễm môi trường.

Qua tìm hiểu được biết nhà máy đã đi vào sản xuất chế biến đá từ nhiều năm nay, nhưng đến ngày 14-10-2009, đơn vị mới được UBND huyện Chương Mỹ xác nhận đăng ký đề án bảo vệ môi trường. Theo đề án bảo vệ môi trường hệ thống xử lý nước thải, khí thải của công ty phải được vận hành thường xuyên, hiệu quả và phải bảo đảm tiêu chuẩn, nước thải sản xuất sau xử lý, thải ra ngoài khuôn viên nhà máy phải đạt tiêu chuẩn Việt Nam cho phép... Trên văn bản là vậy nhưng thực tế tại xưởng sản xuất lại hoàn toàn khác.

"Mục sở thị" khu sản xuất đá và khu ao chứa nước thải của nhà máy thấy dòng nước đặc quánh thải ra từ các dây chuyền sản xuất được xả trực tiếp xuống khu ruộng (rộng hơn 2.500m2) được Công ty Đá ốp lát và xây dựng Hà Nội thuê của các hộ dân thôn Xuân Thủy để chứa chất thải. Bà Lê Thị Thuận, Phó quản đốc xưởng đá giải thích: "Trước đây, tất cả nước thải từ sản xuất đá ốp lát của nhà máy được xả vào một ao lớn, khi lắng đọng, nước mặt được đưa lại để sản xuất, bột đá được vận chuyển đi nơi khác. Hai năm trở lại đây do ao chứa đầy mùn cặn, công ty có dự án xây dựng khu xử lý chất thải vẫn đang trình TP Hà Nội phê duyệt, nên toàn bộ chất thải vẫn được xả thẳng xuống khu ruộng này. Nước đen nhưng chẳng độc hại gì đâu, bởi đây chỉ là bột đá và nước...".

Dư luận cho rằng việc xả chất thải ra môi trường chưa qua xử lý nhiều năm nay gây ô nhiễm môi trường trách nhiệm thuộc về công ty, nhưng chưa hiểu lý do gì đến nay sự việc vẫn chưa được khắc phục.