Công tác quản lý an toàn thực phẩm phải được tiếp cận liên ngành, từ sớm, từ xa

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu, công tác quản lý an toàn thực phẩm phải được tiếp cận liên ngành, từ sớm từ xa; đồng thời phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền cơ sở, người tiêu dùng thông thái.

Thời gian tới, Ban Chỉ đạo tiếp tục rà soát, tổng kết việc thực hiện Luật An toàn thực phẩm năm 2010, các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình hành động về an toàn thực phẩm; cập nhật thực tiễn, phương pháp, mô hình quản lý an toàn thực phẩm hiện đại, thống nhất từ Trung ương đến cơ sở; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường điều kiện, nguồn lực thực thi về bộ máy tổ chức, phương tiện kỹ thuật.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần đổi mới phương thức, hình thức truyền thông đa dạng, thường xuyên; qua đó, thay đổi nhận thức của các cấp, ngành, nhất là cơ sở, người dân về kiến thức an toàn thực phẩm cũng như có các đợt cao điểm, vụ việc vi phạm an toàn thực phẩm nghiêm trọng.

Mỗi bộ, ngành tăng cường quản lý an toàn thực phẩm theo chuỗi giá trị, phát huy tinh thần tự chịu trách nhiệm; tập trung thanh tra, kiểm tra những lĩnh vực gây ảnh hưởng tác động lớn đến sức khỏe con người; chủ động xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn tiếp cận, hài hòa với quốc tế.

"Các bộ, ngành đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân đăng ký công bố chất lượng sản phẩm cũng như tiếp nhận phản ánh giám sát của các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội và người dân đối với việc tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm", Phó Thủ tướng nói.

Tại cuộc họp, các đại biểu đề nghị khắc phục tình trạng phân công trách nhiệm chưa rõ ràng trong quản lý an toàn thực phẩm tại địa phương, nhất là cấp xã, phường; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm an toàn thực phẩm; xây dựng ngay cơ sở dữ liệu xử lý vi phạm hành chính, làm cơ sở để xử lý hình sự đối với các trường hợp tái phạm…

Một số đại biểu cho rằng, Ban Chỉ đạo về an toàn thực phẩm được tổ chức từ trung ương xuống đến cấp quận, huyện nhưng tại xã, phường chỉ có cán bộ kiêm nhiệm. Việc thanh tra, kiểm tra do các đoàn liên ngành thành lập theo thời điểm, thiếu chuyên môn sâu. Bên cạnh đó, hoạt động thanh tra, kiểm tra về an toàn thực phẩm cũng phải tuân theo tinh thần hậu kiểm, không làm phiền doanh nghiệp, cơ sở, người dân.

Các đại biểu kiến nghị cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, xây dựng bản đồ về an toàn thực phẩm liên thông trên toàn quốc, có sự tham gia, phản ánh trực tiếp của người dân kết hợp với cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm an toàn thực phẩm…

Năm 2023, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm tiếp tục được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước. Công tác thanh tra, kiểm tra được triển khai theo hướng tập trung vào những vụ việc cụ thể, hạn chế dàn trải.

Toàn ngành Y tế kiểm tra hơn 382 nghìn cơ sở, phát hiện 34,5 nghìn cơ sở vi phạm, trong đó, hơn 12 nghìn cơ sở bị phạt khoảng 44,4 tỷ đồng. Ngành Nông nghiệp thanh tra hơn 19,3 nghìn cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và nông - lâm - thủy sản, xử phạt hành chính hơn 1,6 nghìn cơ sở với hơn 14,4 tỷ đồng. Ngành Công Thương kiểm tra hơn 8,3 nghìn vụ, xử lý hơn 6,77 nghìn vụ việc vi phạm, xử phạt 36,3 tỷ đồng, trị giá hàng hóa tịch thu 31,6 tỷ đồng. Lực lượng cảnh sát môi trường phát hiện, đấu tranh, xử lý hơn 7,1 nghìn vụ với hơn 7 nghìn đối tượng vi phạm, tổng số tiền phạt là hơn 31 tỷ đồng…

Toàn quốc ghi nhận 125 vụ ngộ độc thực phẩm, làm hơn 2,1 nghìn người ngộ độc và 28 trường hợp tử vong, đáng chú ý đã xuất hiện ngộ độc do clostridium botulinum (độc tố rất hiếm gặp).

Cùng với kết quả đạt được vẫn tồn tại một số hạn chế như: Sau 13 năm thực hiện, nhiều nội dung quy định của Luật An toàn thực phẩm không còn phù hợp với thực tiễn; Nghị định số 15/2018/NĐ-CP còn nhiều điều bất cập về quy định kiểm soát thực phẩm xuất khẩu, đăng ký bản công bố, điều kiện về an toàn thực phẩm tại các chợ và làng nghề… Quản lý, giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm an toàn thực phẩm trên môi trường internet, thương mại điện tử còn khó khăn…