Chủ động, sáng tạo thực hiện các phong trào, cuộc vận động

Trong những năm qua, các phong trào, cuộc vận động (CVĐ) do Mặt trận phát động đã được đồng bào trong nước và ngoài nước tích cực hưởng ứng, tham gia, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội...

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, sau 30 năm tiến hành công cuộc đổi mới, MTTQ Việt Nam đã phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của các tổ chức Mặt trận trước đây, rút ra những bài học lịch sử để củng cố, mở rộng tổ chức và đổi mới phương thức hoạt động góp phần quan trọng vào thành tựu chung của đất nước. Nổi bật là các hoạt động giám sát, phản biện xã hội của MTTQ đã được dư luận nhân dân đồng tình, hưởng ứng. CVĐ "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" với phương châm lấy sức dân lo cho dân, thuận với ý Đảng lòng dân, ngày càng được nhân dân cả nước nhiệt tình hưởng ứng. CVĐ "Ngày vì người nghèo" đã được MTTQ các cấp chủ động thực hiện góp phần xây dựng hàng trăm nghìn ngôi nhà đại đoàn kết cho người nghèo…

Các phong trào, CVĐ được phát động đã góp phần khẳng định vị trí, vai trò của MTTQ trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội, mang lại những kết quả to lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đời sống nhân dân. Đó cũng là kết quả của sự đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ các cấp theo phương châm đưa công tác Mặt trận về địa bàn dân cư. Mỗi nơi một cách làm riêng, song các CVĐ, phong trào đều mang lại lợi ích trực tiếp cho đời sống nhân dân và sự phát triển của cộng đồng, địa phương, đất nước.

Điển hình như tại quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng, CVĐ "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" thực sự thấm sâu vào từng gia đình, từng người dân, với 267 tổ dân phố xây dựng được mô hình tổ dân phố như một gia tộc, tương thân tương ái, giúp nhau vươn lên trong cuộc sống, trở thành điển hình để các địa phương khác cùng học tập, phát huy. Tương tự, toàn quốc xuất hiện nhiều mô hình thiết thực đã và đang được nhân rộng, trở thành phong trào thi đua như các mô hình "Họ tộc không có người phạm tội", "Xứ họ đạo 4 gương mẫu", "CLB Gia đình văn hóa", "Khu dân cư tự quản thực hiện hài hòa, xóa đói giảm nghèo và bảo vệ môi trường"...

Tỉnh Phú Thọ cũng có cách làm được ghi nhận và đánh giá cao. Chủ tịch MTTQ tỉnh Trần Phù Tiêu cho biết, MTTQ tỉnh lấy mục tiêu xây dựng đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển làm đích và gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh để triển khai CVĐ "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" tới 100% cấp huyện, 277 xã, phường, thị trấn. Song song với đó, Mặt trận lấy CVĐ "Ngày vì người nghèo" là trọng tâm để hoàn thiện mục tiêu tạo điều kiện sống tốt hơn cho nhân dân, kết quả hiện nay toàn tỉnh đã có 99% khu dân cư có nhà văn hóa, có trên 95% khu dân cư tổ chức tốt Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc; số hộ nghèo giảm xuống còn dưới 10%.

Tại Thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Hà Nội Đào Văn Bình khẳng định, trong quá trình tổ chức, thực hiện các phong trào thi đua, các CVĐ, MTTQ thành phố luôn đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tổ chức chỉ đạo điểm nhân ra diện rộng nhất là chuyên đề mới như phản biện xã hội. Trong các phong trào, CVĐ lớn, MTTQ đều xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn, định kỳ sơ, tổng kết; tổ chức kiểm tra chéo các cụm thi đua và tổ chức bình xét thi đua công khai, dân chủ, khách quan động viên kịp thời các tập thể, cá nhân điển hình. Với cách làm chặt chẽ này, kết quả các phong trào, CVĐ do MTTQ triển khai đạt hiệu quả cao, tiêu biểu như CVĐ Quỹ "Vì người nghèo" 3 cấp tính đến nay đạt trên 12 tỷ đồng. CVĐ "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" được gắn với nội dung, tiêu chí xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh. Những năm qua, 584/584 xã, phường, thị trấn đều tổ chức hội nghị đại biểu nhân dân với trung bình gần 80 nghìn đại biểu dự, đóng góp trên 44 nghìn ý kiến xây dựng nếp sống văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.

Tuy đạt được nhiều thành tựu quan trọng, được các cấp ủy, chính quyền quan tâm, được các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng tích cực, tuy nhiên, đánh giá kết quả 20 năm thực hiện CVĐ "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" và 15 năm CVĐ Ngày Vì người nghèo, Ban Thường trực Trung ương MTTQ Việt Nam nhìn nhận hai CVĐ này còn những khó khăn, hạn chế như việc phối hợp giữa Mặt trận và các tổ chức thành viên chưa chặt chẽ, thường xuyên. Một thời gian dài ở nhiều nơi, MTTQ các cấp không đổi mới nội dung, phương thức tổ chức thực hiện, dẫn đến hiện tượng hình thức, qua loa, đánh giá chung chung, chạy theo hình thức, hiệu quả thấp, nội dung dàn trải, không rõ mục tiêu; công tác khen thưởng, nhân điển hình hạn chế; một số nơi nhận thức của cấp ủy, chính quyền về ý nghĩa CVĐ chưa sâu sắc và toàn diện, thậm chí coi đây là việc của riêng Mặt trận, nên chưa quan tâm, tạo điều kiện, hỗ trợ để Mặt trận tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó, CVĐ “Ngày vì người nghèo” ngày càng khó khăn vì có sự "va chạm" với nhiều quỹ khác do các tổ chức, ngành vận động, dẫn đến nguồn lực phân tán, sự huy động ủng hộ Quỹ vì người nghèo khó khăn…

Để khắc phục những tồn tại đang đặt ra, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho biết, từ thực tế 20 năm triển khai CVĐ "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" và 15 năm CVĐ “Ngày vì người nghèo”, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã thống nhất phương hướng mở CVĐ mới "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" trên cơ sở kế thừa hai CVĐ, phong trào hiện có ở cộng đồng dân cư, đồng thời có giải pháp xây dựng cơ chế, thể chế thực hiện CVĐ này. Đây là cơ sở thúc đẩy các đoàn viên, hội viên phát huy ý thức tự lực, tự cường, cùng nhau góp sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và giảm nghèo bền vững.