"Chỉnh" trang phục biểu diễn: Bao giờ có “chuẩn”?

Vấn đề không chỉ ở bộ quần áo

Bao năm nay, các cơ quan chức năng và ngành quản lý nghệ thuật biểu diễn vẫn chỉ "vin" vào những quy định lạc hậu như Nghị định số 103/2009/NĐ-CP, Nghị định số 75/2010/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa, Quy chế 47 về hoạt động biểu diễn và tổ chức biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp… để xử lý. Chưa đầy một tháng sau khi Bộ VH,TT&DL ra chỉ thị về chấn chỉnh hoạt động tổ chức biểu diễn nghệ thuật và trình diễn thời trang (ngày 16-4-2012), ca sĩ Thu Minh, người mẫu Thanh Hằng ngay lập tức "đáp trả" với bộ đồ hở hang và điếu thuốc lá trên tay. Quá bức xúc, Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh đã trực tiếp chủ trì hội nghị trực tuyến tại ba điểm cầu lấy ý kiến của đông đảo nghệ sĩ, đơn vị tổ chức biểu diễn, nhà quản lý, nhằm soạn thảo nghị định quyết liệt hơn, nghiêm khắc hơn trong biểu diễn nghệ thuật, nhất là trang phục biểu diễn.

Nguyên nhân được phân tích rằng pháp luật chưa đủ tính răn đe, phạt bé như cái "kẹo" so với thu nhập "khủng" của nghệ sĩ hay đơn vị tổ chức… Chúng ta cũng có thể lên án báo chí, nhất là báo mạng, báo "lá cải" hiện nay đang ngập thông tin về nghệ sĩ này mặc ra sao, nghệ sĩ kia mặc thế nào, hở hay không hở? Theo ý kiến của Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Vương Duy Biên, chính điều đó đôi khi "bị" các nghệ sĩ lợi dụng để mặc hở hang, gây sự chú ý. Nhưng nói đi cũng phải nói lại, những cơ quan quản lý hiện nay, từ bộ, cục đến sở chỉ duyệt chứ không đủ nhân lực để giám sát hết tất cả các chương trình biểu diễn. Do đó, báo chí vẫn là kênh thông tin cung cấp nhanh và chính xác nhất những hành vi vi phạm để cơ quan quản lý vào cuộc. Điển hình như các vụ việc của Minh Hằng, Hà Anh, BB Phạm, Thu Minh, Thanh Hằng… Nếu báo chí không làm "rùm" lên, chắc các ca sĩ, người mẫu này đã không bị phạt.

Thế mới phải bàn lại, vấn đề ở đây không nằm ở bộ quần áo mà nằm ở chính bản thân nghệ sĩ, hay cái đầu của họ. Nếu người nghệ sĩ có ý thức trong việc ăn mặc, biết thế nào là phản cảm, thế nào là đẹp, thế nào là gợi cảm thì chắc chẳng bao giờ nên chuyện. NSƯT Thanh Thúy của Đoàn Nghệ thuật QK7 kể về một ca sĩ ra Trường Sa hát cho chiến sĩ mà không mặc nội y, lộ cả hình xăm. Ấy nhưng cô nàng cho rằng "đẹp thì cứ khoe". Cả bộ jumpsuit bó sát lồ lộ của ca sĩ Thu Minh trong lễ trao giải Mai Vàng cũng được cô cho rằng thế mới hợp với giọng hát. Thu Minh cũng từng tuyên bố trên một tờ báo là không quan tâm đến chỉ thị, nghị định về chuyện ăn mặc, cô thích gì mặc nấy… Thế là đã rõ, vẫn còn những nghệ sĩ "ngang nhiên" bất chấp cả quy định của cơ quan quản lý.

"Chỉnh" cách xử lý

Theo giới chuyên môn, nghị định mới sắp ra có thể sẽ tạo không khí bình lặng hơn trong hoạt động biểu diễn, nhất là ăn mặc của nghệ sĩ. Ca sĩ, người mẫu, diễn viên Phi Thanh Vân tỏ ra dè dặt hơn khi biết sắp có một nghị định mới. Cô nàng nổi tiếng với những bộ đồ bó sát, khoe ba vòng này cho rằng sẽ để ý lại trang phục của mình. Tuy nhiên, Phi Thanh Vân cũng giống như nhiều nghệ sĩ khác, khi được hỏi vẫn khăng khăng mình đủ thông minh để biết mặc như thế nào là đẹp để không bị phạt. Nhiều nghệ sĩ thường gây "sốt" trong chuyện ăn mặc đã né tránh trả lời về vấn đề này trước phóng viên. Họ cho rằng đây là vấn đề nhạy cảm, họ đợi khi nghị định ra mới quyết định sẽ xử sự như thế nào.

Công chúng có thể kỳ vọng ở một nghị định mới nghiêm khắc hơn trong hoạt động biểu diễn nói chung và trong trang phục của nghệ sĩ nói riêng, nhưng xem ra nghị định mới cũng khó "ăn thua" với tình trạng trang phục phản cảm. Bởi như đề xuất của NSƯT Thế Hiển "bắt những người ăn mặc, biểu diễn phản cảm đi lao động công ích, dọn vệ sinh công cộng…", thì Bộ trưởng VH,TT&DL cho rằng còn phải cân nhắc, tính toán. Những biện pháp khác được cho là khá phù hợp trong tình hình hiện nay mà Cục trưởng Vương Duy Biên đề xuất như tăng mức phạt tiền, đình chỉ biểu diễn từ 3-6 tháng hoặc lâu hơn, không cho phép xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đối với nghệ sĩ vi phạm; không cấp phép cho các đơn vị tổ chức có tiền sử vi phạm, phối hợp với công an để ngăn việc xuất cảnh đi biểu diễn nước ngoài của các nghệ sĩ vi phạm… còn đang được trình xem xét.

Theo Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh, nghị định mới chấn chỉnh hoạt động tổ chức biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang chậm nhất cuối tháng 5 sẽ được ban hành. Liệu tác động của nghị định này có thể "chỉnh" những bộ trang phục hay đúng ra là những cái đầu để đạt "chuẩn", trong sạch hơn cho ngành văn hóa nói chung và nghệ thuật biểu diễn nói riêng?