Chế độ dinh dưỡng cho người tăng huyết áp

“Kẻ giết người thầm lặng”

Tăng huyết áp rất nguy hiểm nếu không được chữa trị kịp thời. Bệnh có thể gây biến chứng như: Suy tim, bệnh lý về mắt, suy thận, bệnh não, thậm chí có thể gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, khiến người bệnh tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề.

Điều đáng nói, nhiều người chỉ biết mình bị tăng huyết áp khi khám bệnh định kỳ, bởi dấu hiệu của bệnh không rõ ràng, người bệnh không phải lúc nào cũng có triệu chứng chóng mặt, đau đầu.

Hiện, Việt Nam có khoảng 48% người trưởng thành bị tăng huyết áp. Con số này là khá lớn và tăng nhiều so với trước. Theo TS.BS Nguyễn Văn Triệu, Viện Điều trị cán bộ cao cấp Quân đội, Bệnh viện trung ương Quân đội 108, số người trưởng thành bị tăng huyết áp tăng có thể được lý giải, bởi hiện nay con người làm việc với cường độ cao và chịu nhiều áp lực. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống không khoa học cũng là yếu tố liên quan đến tăng huyết áp. 

Đại đa số tăng huyết áp ở người lớn là không có nguyên nhân (tăng huyết áp nguyên phát), chiếm tới hơn 90%, chỉ một số nhỏ bệnh nhân tìm được nguyên nhân, thường do các bệnh về thận, bệnh nội tiết, các bệnh hệ tim mạch, ngộ độc thai nghén.

Tuy nhiên, ăn mặn; hút thuốc lá; uống nhiều rượu, bia; ít vận động thể lực; căng thẳng, lo âu quá mức; béo phì... cũng được coi là yếu tố nguy cơ của bệnh này. Vì vậy, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc chống bệnh tăng huyết áp.

Người bị tăng huyết áp nên ăn uống như thế nào?

TS.BS Nguyễn Văn Triệu cho hay, người bị tăng huyết áp nên hạn chế đồ ăn có nhiều cholesterol và a-xít béo, thực phẩm chế biến sẵn như thịt muối, cá muối, giò, chả, dưa muối, cà muối, phủ tạng động vật, mỡ động vật, bơ, trứng.

“Chất béo từ thịt cũng như chất béo có trong da các loại gia cầm không chỉ làm tăng cân mà còn là yếu tố góp phần quan trọng vào việc gây xơ vữa động mạch, dẫn đến tăng huyết áp, bệnh tim, đột quỵ”, bác sĩ Triệu lý giải.

Thay vào đó, người bệnh nên dùng các món ăn chế biến từ cá, hải sản, vừa để giảm bớt các món thịt mỡ vừa để có thêm các omega, khoáng chất có lợi cho người tăng huyết áp.

Ăn nhạt cũng được khuyến cáo với người bệnh. Theo Tổ chức Y tế thế giới, hạn chế lượng muối đưa vào cơ thể giúp kiểm soát huyết áp ở người tăng huyết áp. Hạn chế muối ăn đặc biệt cần thiết đối với người bị tăng huyết áp suy tim hoặc người già. Để tránh việc sử dụng đồ ăn có nhiều muối, cần chú ý kiểm tra lượng muối ghi trên bao bì thực phẩm đối với thực phẩm mua sẵn, hạn chế ăn các món có dùng nhiều muối như dưa hành, món kho. Nghiên cứu cho thấy, trong số người bị bệnh này được áp dụng chế độ ăn ít muối, khoảng 20-60% hạ được huyết áp rõ rệt.

Ngoài ra, để phòng chống tăng huyết áp, cần hạn chế các đồ uống có chất kích thích như: Rượu, cà phê, thuốc lá, nước chè đặc; nên sử dụng các thức ăn, nước uống có tác dụng an thần, hạ huyết áp, lợi tiểu như hạt sen, ngó sen…

Người tăng huyết áp nên tăng lượng kali trong thức ăn song song với việc uống thuốc hạ huyết áp bằng việc ăn nhiều rau củ, quả tươi (quýt, chuối, khoai tây, rau bí, quả bơ, nước ép cà chua, nước ép cam, dưa gang, quả chà là, quả mơ khô, sữa chua...), bởi những loại quả này rất tốt cho thành mạch.

Thiếu canxi cũng có ảnh hưởng đến tăng huyết áp. Vì vậy, mỗi ngày uống khoảng 250ml sữa bò hoặc sữa đậu nành sẽ giúp người tăng huyết áp bổ sung lượng canxi thiếu hụt. Các loại rau như rau cải, cần tây, nấm, mộc nhĩ, tảo cũng có lượng canxi lớn. Để tránh bị xơ cứng động mạch, nên ăn các loại thực phẩm như rau câu, sứa biển, tôm tép, tảo biển...