Cháy rừng hoành hành, “kịch bản” nào cho ngành du lịch Nam Âu?

Hỏa hoạn hoành hành, sụt giảm GDP

Giới khoa học dự đoán rằng, các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như sóng nhiệt sẽ xảy ra thường xuyên hơn ở châu Âu trong tương lai. Theo Tổ chức Khí tượng thế giới, khu vực xung quanh biển Địa Trung Hải đang nóng lên nhanh chóng. Đất khô cằn dưới ánh mặt trời thiêu đốt tạo điều kiện để các đám cháy lan rộng.

Vào tháng 4-2023, nhiệt độ khắc nghiệt đã được ghi nhận ở Tây Ban Nha và đợt nắng nóng tháng 7 được ghi nhận là kéo dài nhất trong lịch sử ở Hy Lạp. Chỉ riêng trong tháng 7, hơn 50.000ha rừng đã bị đốt cháy ở quốc gia này, gần bằng một nửa diện tích của thủ đô Berlin (Đức). Theo dữ liệu từ Hệ thống thông tin cháy rừng châu Âu (EFFIS), năm 2022, một diện tích rừng khoảng 800.000ha trong Liên minh châu Âu (EU), tương đương với diện tích của Montenegro, đã bị phá hủy bởi những đám cháy.

Những đám cháy rừng hoành hành không thể kiểm soát trong nhiều ngày không chỉ gây hậu quả tàn khốc cho thiên nhiên mà còn phá hủy sinh kế và gây tổn hại cho nền kinh tế. Sarah Meier, chuyên gia nghiên cứu các hiện tượng thời tiết cực đoan và tác động kinh tế của các vụ hỏa hoạn tại Đại học Birmingham nói rằng, nơi nào hỏa hoạn hoành hành, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở nơi đó giảm. Số liệu việc làm trong ngành du lịch cho thấy ít người có việc làm hơn sau các vụ hỏa hoạn...

Ngành du lịch được cho là quan trọng đối với Hy Lạp như ngành ô tô ở Đức. Khoảng 20% ​​sản lượng kinh tế Hy Lạp đến từ du lịch. Ở Tây Ban Nha và Italia lần lượt là 12% và 9%. Tuy nhiên, theo cảnh báo của cơ quan xếp hạng quốc tế Moody's, các điểm đến du lịch ở Nam Âu có thể mất sức hấp dẫn trong thời gian dài do nắng nóng và cháy rừng, gây hại cho nền kinh tế. Dự đoán của cơ quan này dựa trên các mô hình khí hậu, cho thấy các khu vực nghỉ dưỡng ven biển sẽ giảm đáng kể theo các kịch bản nóng lên khác nhau, trong khi các quốc gia phía Bắc có thể thu hút được nhiều du khách hơn.

Harald Zeiss, Giám đốc Viện Nghiên cứu du lịch tại Đại học Harz (Đức) cho biết, mặc dù các mô hình khí hậu dự đoán nắng nóng, hạn hán và hỏa hoạn, nhưng "du lịch ở khu vực Địa Trung Hải sẽ không sụp đổ chỉ sau một đêm". Ông nhận định, các mùa du lịch có thể thay đổi, trong tương lai khách có thể thích đi nghỉ ở Địa Trung Hải vào mùa xuân hoặc mùa thu hơn là mùa hè.

Petro Beritelli thuộc Trung tâm Nghiên cứu Du lịch và vận tải tại Đại học St Gallen (Thụy Sĩ) cho biết, các điểm đến như Dubai và Las Vegas cho thấy nhiệt độ cực cao không ngăn mọi người đi khám phá đến những nơi như vậy.

Đổi mới để giải cứu ngành du lịch

Johann Goldammer -Giám đốc của Trung tâm giám sát hỏa hoạn toàn cầu (GFMC) ở Friburg (Đức) đã đề xuất nhiều biện pháp để ngăn chặn nạn cháy rừng.

Ông nêu rõ: “Do quá trình đô thị hóa, có quá nhiều đất đai bị bỏ hoang và khi biến đổi khí hậu, kèm theo thời kỳ khô hạn và các đợt nắng nóng làm trầm trọng thêm tình trạng này, thì hỏa hoạn là điều không thể tránh khỏi”. Sau trận hỏa hoạn kinh hoàng trên đảo Euboea (Hy Lạp) vào năm 2021, Johann Goldammer đã trình bày các đề xuất của mình với Chính phủ Hy Lạp, như khái niệm sử dụng đất lâu dài và các biện pháp ngăn ngừa hỏa hoạn. Theo đó, thay vì chỉ tập trung vào việc tăng cường năng lực chữa cháy, công tác phòng ngừa nên được ưu tiên.

Bồ Đào Nha đã thực hiện các biện pháp cụ thể sau các trận cháy rừng gây thiệt hại nghiêm trọng vào năm 2017, ví dụ như  chính phủ nước này đã cấm trồng lại cây bạch đàn vì chúng quá dễ bắt lửa. Dữ liệu mới nhất từ ​​EFFIS cho thấy các vụ cháy ở Bồ Đào Nha ít nghiêm trọng hơn ở Tây Ban Nha, Italia và Hy Lạp.

Johann Goldammer cho rằng du lịch nên phát triển "bền vững hơn và có sự tham gia của mọi người". Ông nói, du lịch đại chúng (hiện tượng một điểm đến du lịch phát triển quá nóng, thu hút quá nhiều du khách đến cùng một khoảng thời gian) phải được hạn chế để phát triển các hoạt động du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại của du khách và người dân bản địa, chẳng hạn như giúp đỡ nông dân Hy Lạp trong các trang trại ô liu hoặc vườn nho của họ.