Cần tiêm phòng ngay sau khi bị chó cắn

Bị thương toàn thân do chó cắn

Theo thống kê của Bệnh viện Nhi Trung ương, trong 9 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ người bị chó, mèo cắn cần tiêm huyết thanh và vắc xin phòng dại tăng đáng kể so với cùng kỳ năm 2022. Theo đó, có 271 trường hợp phải tiêm huyết thanh kháng dại (trong đó có trên 70% trường hợp ở Hà Nội; gần 68% là trẻ dưới 15 tuổi).

Việc tiêm vắc xin phòng dại được thực hiện cho 326 người với 679 liều tiêm. Số mũi tiêm vắc xin phòng dại trong 9 tháng đầu năm 2023 tăng hơn 3 lần so với cùng kỳ năm 2022. Đặc biệt, nhiều trẻ được gia đình đưa đến bệnh viện trong tình trạng đa vết thương toàn thân do chó cắn.

Từ đầu tháng 10 đến nay, Khoa Chỉnh hình của Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận 3 trường hợp trẻ bị chó cắn. Các bệnh nhi nhập viện đều trong tình trạng đa thương tích, gây nguy hiểm đến tính mạng. Trường hợp gần đây nhất là bé gái N.L (7 tuổi, ở Hà Nội) nhập viện trong tình trạng đau đớn, tâm lý hoảng loạn cùng với hàng trăm vết thương trên cơ thể do bị 4 con chó lao vào tấn công khi cháu bé chơi tại nơi làm việc của bố. Ngay sau đó, gia đình đã nhanh chóng đưa bé đến Bệnh viện Nhi Trung ương cấp cứu.

Bác sĩ Lê Tuấn Anh, Phó Trưởng khoa Chỉnh hình, Bệnh viện Nhi Trung ương, trực tiếp phẫu thuật cho bệnh nhi. Ông cho biết, ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhi, nhận định đây là một ca chó cắn rất nghiêm trọng, các bác sĩ đã tiến hành hồi sức cấp cứu, giảm đau và tiến hành phẫu thuật, cắt lọc, làm sạch các vết thương có lẫn đất, cát, lông chó..., trong đó có vết thương dài khoảng 13cm. Bé cũng đã được tiêm phòng bệnh dại và uốn ván, không còn nguy hiểm tới tính mạng nhưng tâm lý của bé vẫn còn bị sang chấn nặng nề do cùng một lúc bị 4 con chó tấn công.

Hiện nay, nhiều hộ gia đình thả rông chó ở nơi công cộng mà không đeo rọ mõm cho chúng, gây nguy hiểm cho người dân, đặc biệt là trẻ em. Theo bác sĩ Lê Tuấn Anh, các gia đình nuôi chó, mèo tại nhà cần phải tiêm phòng cho vật nuôi đầy đủ và tiêm nhắc lại hằng năm theo khuyến cáo của ngành Thú y.

Khi trẻ bị chó, mèo cắn, cào, liếm vào vết xước... cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần chú ý: Rửa vết thương dưới vòi nước chảy, càng sớm càng tốt, trong 15 phút; rửa vết thương bằng xà phòng và nước hoặc bằng các chất có tác dụng diệt khuẩn như cồn iod, cồn 70o hoặc rượu mạnh... Cha mẹ khẩn trương đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu, đánh giá vết thương, tư vấn tiêm chủng vắc xin và huyết thanh một cách cụ thể.

Nguy cơ tử vong rất cao

Bệnh dại là một trong số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có tỷ lệ tử vong hàng đầu, bệnh nhân không có cơ hội sống khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Mặc dù đã có vắc xin nhưng thế giới vẫn ghi nhận gần 60.000 ca tử vong vì bệnh dại mỗi năm. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), mỗi năm có gần 500.000 người bị chó, mèo cắn phải điều trị dự phòng bằng vắc xin dại tại các cơ sở y tế.

Những năm gần đây, số ca bệnh dại tăng đột biến tại nước ta và là một trong những bệnh truyền nhiễm lưu hành có số ca tử vong cao nhất. Cụ thể, từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận hơn 60 ca tử vong do bệnh dại, mới nhất là trường hợp người đàn ông đã tử vong ngày 3-11 sau hơn 1 tháng bị chó cắn tại tỉnh Kiên Giang; đáng lưu tâm là tỉnh Gia Lai ghi nhận 11 ca tử vong, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2022.

Đa số trường hợp tử vong đều chưa được tiêm phòng do không hiểu biết về bệnh dại, do tâm lý chủ quan và e ngại với vắc xin phòng dại, nhiều trẻ bị chó cắn nhưng không nói với gia đình...

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Hương, Trưởng Văn phòng Chương trình khống chế và loại trừ bệnh dại trên người (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) cho biết, đa phần các trường hợp tử vong sau khi bị chó dại cắn là do không đi tiêm phòng bệnh dại. Nguyên nhân chủ yếu là chủ quan vì cho rằng bị chó nhà nuôi cắn hoặc tại thời điểm cắn chó bình thường nên không nguy hiểm. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp dùng thuốc Nam để chữa khi bị chó dại cắn, dẫn đến tử vong. Chính vì vậy, để giảm số ca tử vong vì bệnh dại, trong thời gian tới, các địa phương cần thúc đẩy việc tiêm phòng vắc xin dại cho chó, mèo theo định kỳ hằng năm, quản lý đàn chó, mèo nuôi một cách chặt chẽ...