Cần thêm chính sách đãi ngộ đối với các chiến sĩ ''áo trắng''

Chương trình còn có sự tham gia của PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội; ông Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội; Ths.BS Đỗ Doãn Bách, Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai.

Các chiến sĩ “áo trắng” nỗ lực gấp 2-3 lần

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên thông tin, đến nay, tổng số ca mắc Covid-19 trên toàn cầu đã vượt quá con số 420 triệu ca, trong đó trên 5,8 triệu ca đã tử vong với nhiều chủng của vi rút SARS-CoV-2 như các biến thể Delta, Omicron.

Tại Việt Nam, cả nước ghi nhận trên 2 triệu ca mắc, trên 39 nghìn trường hợp tử vong. "Đại dịch Covid-19 đã gây áp lực rất lớn đến hệ thống y tế, trong đó đội ngũ y, bác sĩ, nhân viên y tế luôn là tuyến đầu trong phòng, chống dịch. Với những căng thẳng, áp lực và nguy cơ lây nhiễm luôn thường trực nhưng những chiến sĩ “áo trắng" vẫn nỗ lực gấp 2, gấp 3 bình thường, thầm lặng gánh trên vai sứ mệnh cao cả là chữa bệnh cứu người của người thầy thuốc”, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói.

Cụ thể, chỉ riêng đợt dịch thứ tư, đã có hàng chục nghìn cán bộ, nhân viên y tế, kể cả sinh viên ngành y ở nhiều địa phương trên cả nước trực tiếp tham gia nhiệm vụ bảo vệ và điều trị cho người bệnh, lấy mẫu xét nghiệm ở những địa bàn nóng nhất, nguy hiểm nhất, thậm chí ngay cả khi chưa có sự điều động của Bộ Y tế.

Cùng một lúc, các chiến sĩ “áo trắng” thực hiện đồng thời nhiều nhiệm vụ: Thần tốc chống dịch, hạn chế số lượng ca mắc, điều trị giành giật sự sống cho các bệnh nhân, giảm thiểu số ca tử vong; đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng bảo đảm hiệu quả, an toàn để sớm bao phủ vắc xin cho người dân. Bên cạnh đó, phải tiếp tục củng cố vững chắc thành trì an toàn tại các địa phương không có dịch và duy trì công tác chăm sóc sức khỏe khám và điều trị bệnh cho người dân.  

Lo sợ mang vi rút về nhà lây nhiễm cho con nhỏ, cho cha mẹ già, người thân trong gia đình, không ít nhân viên y tế đã chủ động chuyển ra khỏi nhà để không ảnh hưởng đến người thân.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu chia sẻ, khó khăn lớn nhất của y, bác sĩ khi tham gia chống dịch không phải là mệt, chịu nóng lực, vất vả do công việc, mà là khi người bác sĩ chữa bệnh không giữ lại được tính mạng người bệnh trên tay mình.

“Có những học trò của chúng tôi không ăn cơm được, bị stress, xin nghỉ phép đóng cửa ở trong phòng 2-3 ngày chỉ vì không thể quên được những ca bệnh mà mình không bảo vệ được. Đó là giờ phút không thể nào quên được. Có những em bị mắc Covid-19 nhưng không nghỉ mà xin vào phòng bệnh ở cùng luôn với bệnh nhân để chăm sóc bệnh nhân 24/24h. Đó là giai đoạn vô cùng khó khăn của ngành y”, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu nói.

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, ngay đầu năm, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội phát động phong trào "Trái tim hồng", nhiều y, bác sĩ đang điều trị bệnh nhân Covid-19, thậm chí bệnh nhân nặng, nhưng vẫn sẵn sàng "xắn tay áo" hiến máu cứu những bệnh nhân đang rất cần máu để duy trì sự sống.

Còn theo khảo sát của Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam trên 2.700 nhân viên y tế cả nước tính tới hết tháng 12-2021, có những thời điểm dịch diễn biến phức tạp, cả hệ thống chính trị tập trung cho công tác phòng, chống dịch nên việc chi trả chế độ còn chưa kịp thời. Hơn 62% cán bộ y tế chưa nhận được bất kỳ một khoản phụ cấp nào. Hơn 80% không thể chi trả hoặc chỉ có thể chi trả một phần chi phí sinh hoạt của bản thân và gia đình. Dù vậy, tất cả nhân viên y tế vẫn lên đường, sẵn sàng làm nhiệm vụ. Ở đâu bệnh nhân cần thì nhân viên y tế có mặt.

Quan tâm đặc biệt đến lực lượng y tế tuyến đầu

Thấu hiểu khó khăn của các chiến sĩ “áo trắng”, thời gian vừa qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ Y tế đã hết sức quan tâm đến chính sách của nhân viên y tế. Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần nhắc nhở phải quan tâm đặc biệt các chế độ, chính sách đối với những đối tượng này. Đến nay, sau khi dịch cơ bản được kiểm soát, hầu như các đơn vị, địa phương đã chi trả phụ cấp cho nhân viên y tế.

Để đẩy mạnh hỗ trợ lực lượng tuyến đầu tham gia chống dịch, mới đây nhất, Bộ Y tế đã phối hợp với các bộ, ngành và báo cáo Chính phủ ban hành Nghị quyết số 145/NQ-CP ngày 19-11-2021 về điều chỉnh, sửa đổi một số chính sách phòng, chống dịch, trong đó nâng phụ cấp phòng, chống dịch lên 1,5 lần đối với người lao động, bao gồm cả người tình nguyện, sinh viên, học sinh và người có chuyên môn không hưởng lương ngân sách nhà nước làm việc tại cơ sở thu dung, điều trị tại thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Đồng Nai, Long An, Bình Dương và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương trong thời gian từ ngày 1-8 đến 31-10-2021.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, dù có nhiều nghị quyết của Quốc hội, nhiều chỉ đạo của Chính phủ, hướng dẫn của các bộ, ngành nhằm bảo đảm chế độ cho nhân viên y tế, nhưng vẫn chưa đủ. Hơn 2 năm qua, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nhiều mặt đến đội ngũ y, bác sĩ, nhất là những người trực tiếp tham gia chống dịch, từ suy giảm sức khỏe thể chất, lo lắng, trầm cảm đến sụt giảm thu nhập, phụ cấp.

Vì vậy, Bộ Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành rà soát lại các chế độ, chính sách để tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có những chính sách kịp thời đối với những người tham gia phòng, chống dịch, điều chỉnh bổ sung mức phụ cấp để bù đắp phần nào sự hy sinh, những tổn thất đối với nhân viên y tế - lực lượng tuyến đầu chống dịch.

Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, đã đến lúc chúng ta cần xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách hỗ trợ đồng bộ, đặc thù cho lực lượng y tế ở tất cả các tuyến, lĩnh vực, như bước chuẩn bị căn cơ để có thể ứng phó hiệu quả, kịp thời với các đại dịch có thể xuất hiện trong tương lai.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, có 3 nút thắt lớn về thể chế cần phải tập trung tháo gỡ để cán bộ ngành Y tế sống được bằng nghề. Vấn đề thứ nhất là ngành Y được đào tạo dài hơn các ngành khác nên cần thiết phải thiết kế bảng lương phù hợp với quá trình đào tạo. Đào tạo càng dài thì bảng lương, hệ số lương phải khác với ngành nghề đào tạo ngắn hơn.

Thứ hai, ngành Y tế là ngành chăm lo cho sức khỏe của người dân, bảo vệ tính mạng con người như lực lượng vũ trang bảo vệ nhân dân. Vậy tại sao ngành Y tế không cho áp dụng phụ cấp 1,8 như lực lượng vũ trang?

Thứ ba, do đặc thù, khi dịch bệnh, phải đương đầu chống dịch nên chúng ta cần có phụ cấp đặc biệt để khi biến cố xảy ra, chúng ta áp dụng ngay chứ không phải ra nghị quyết rồi xin ý kiến. 

Ở góc nhìn khác, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cho rằng: "Khi dịch đã chuyển sang giai đoạn mới thì chúng ta không thể "Zero Covid-19" mà phải sống chung với dịch bệnh. Giai đoạn này, khó khăn lớn nhất với tuyến đầu là phải chống dịch lâu dài. Các y, bác sĩ, nhân viên y tế không biết lúc nào sẽ dừng lại việc điều trị Covid-19".

Vì vậy, bên cạnh các chính sách đãi ngộ của Nhà nước, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu nhấn mạnh, cần tuyên truyền để người dân bình tĩnh, tin tưởng thực hiện các hướng dẫn, khuyến cáo của ngành Y tế về điều trị Covid-19 tại nhà, giảm sức ép đối với các nhân viên y tế để các bác sĩ tập trung cứu bệnh nhân nặng.

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khẳng định, chúng ta phải có lộ trình rõ ràng để biến Covid-19 thành bệnh lý chuyên khoa, khám, chữa bệnh thông thường, không còn dịch nữa thì bệnh này sẽ như viêm phổi… vào viện khám, chữa bệnh và chi trả theo bảo hiểm y tế.