Cần nhiều dự án nhà ở xã hội “3 nhất”

Liên danh chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội (Handico) và Tổng công ty Viglacera - CTCP cam kết “3 nhất”, đó là tiến độ thi công nhanh nhất (dự kiến hoàn thành dự án trong 18 tháng kể từ ngày khởi công), chất lượng nhà ở xã hội tốt nhất, giá bán tốt nhất (dự kiến 18,4tr/m2).

Ngay khi khởi công, dự án đã thu hút sự chú ý của dư luận bởi giá bán phù hợp so với mặt bằng chung và hạ tầng khu vực khá tốt, kết nối nhanh với trung tâm thành phố. Đây cũng là vấn đề của thị trường bất động sản nói chung hay các dự án nhà ở xã hội nói riêng. Thực tế là dự án có vị trí tốt, trong nội đô thường có giá bán rất cao. Đất trong nội đô hầu hết dành cho dự án nhà ở thương mại cao cấp, có mức giá từ hàng chục triệu lên tới hơn trăm triệu đồng/m2. Còn dự án có giá tương đối thấp thì thường xa trung tâm, hạ tầng thiếu, kết nối kém. Vì thế, ở nội đô, số lượng nhà ở xã hội rất ít so với nhu cầu. Số người đăng ký mua nhiều hơn số lượng căn hộ bán ra hàng chục lần. Người mua phải xếp hàng nộp đơn từ nửa đêm, rồi phải qua nhiều vòng xét duyệt, bốc thăm mới có cơ hội mua nhà. Ngược lại, dự án ở xa, hạ tầng thiếu, số người mua rất ít, có dự án rao bán nhiều lần vẫn ế ẩm.

Tại hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với doanh nghiệp diễn ra ngày 27-2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhắc lại câu chuyện dự án có 100 căn hộ mà có đến 1.000 người bốc thăm và lưu ý chính quyền các địa phương phải giao nhiệm vụ phát triển nhà ở xã hội cho doanh nghiệp. Thủ tướng cũng nhắc, không làm nhà ở xã hội ở nơi “đầu thừa đuôi thẹo”, không làm được nhà ở thương mại thì làm nhà ở xã hội. Nhà ở xã hội phải đầy đủ điều kiện hạ tầng kỹ thuật, xã hội như nhà ở thương mại; phải có cả hình thức thuê mua chứ không chỉ có mua.

Mục tiêu đặt ra cho Hà Nội là giai đoạn từ nay đến năm 2030 phải hoàn thành thêm 44.866 căn, riêng năm 2025 hoàn thành 4.670 căn. Với kế hoạch dự kiến trong năm 2025, thành phố sẽ hoàn thành thêm 9 dự án, với 4.866 căn hộ, phấn đấu đạt chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao. Tuy nhiên, như người đứng đầu Chính phủ lưu ý, nhà ở xã hội không chỉ cần về số lượng mà còn cần đáp ứng cả yêu cầu giá bán phù hợp, đầy đủ tiện ích và hạ tầng kết nối đồng bộ.

Muốn vậy, trước hết các cấp, ngành phải có quy hoạch quỹ đất và kế hoạch phát triển nhà ở xã hội trong tổng thể kế hoạch phát triển nhà ở nói chung. Cùng với đó là xây dựng cơ chế, chính sách đột phá về phát triển nhà ở xã hội. Cơ chế chưa như kỳ vọng khiến số doanh nghiệp tham gia đầu tư nhà ở xã hội không nhiều. Lợi nhuận thấp, ràng buộc bởi nhiều quy định khác về đối tượng, điều kiện thụ hưởng nên nhà ở xã hội cũng khó thu hút các nguồn lực xã hội tham gia phát triển dự án.

Về nguồn vốn, nhiều ngân hàng thương mại cam kết dành các gói tín dụng lãi suất ưu đãi cho vay phát triển dự án và mua nhà ở xã hội. Tuy nhiên, thủ tục cũng cần thông thoáng hơn để nhà đầu tư và người dân dễ tiếp cận. Mặt khác, thời hạn ưu đãi nên kéo dài sao cho phù hợp với mục tiêu ưu tiên là giá bán nhà thấp hơn mặt bằng chung.

Cuối cùng doanh nghiệp được giao đầu tư phải có đủ năng lực triển khai, không để tình trạng nhận xong bỏ đấy. Tiến độ nhanh nhất, chất lượng, giá bán tốt nhất phải là hình mẫu để các chủ đầu tư khác học tập.