Cần “đòn bẩy” để y tế Thủ đô phát triển hiện đại

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn và Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật (Bộ Tư pháp) Nguyễn Hồng Tuyến đồng chủ trì hội thảo.

Quá tải tuyến y tế cơ sở

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Đình Hưng thông tin, hệ thống y tế của thành phố đang đối mặt với nhiều khó khăn nội tại, đặc biệt giai đoạn dịch Covid-19 càng bộc lộ nhiều hạn chế. Bất cập đầu tiên là chưa giải quyết hiệu quả tình trạng quá tải ở một số bệnh viện và chuyên khoa tại các bệnh viện tuyến thành phố. Công tác y tế dự phòng, nhất là ở cơ sở còn yếu và chưa thực sự bền vững. Trang thiết bị của hệ thống y tế thiếu thốn, nhiều nơi đã xuống cấp.

Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ y, bác sĩ của thành phố trên số dân còn thấp. Đối với các trạm y tế cấp xã, có nơi trên 60.000 dân chỉ có tối đa 10 cán bộ y tế trong khi với số lượng đó chỉ phụ trách hiệu quả khoảng 13.000-15.000 dân. Tình trạng thiếu bác sĩ không chỉ diễn ra ở tuyến xã mà cả ở tuyến huyện. Nhiều trạm y tế khang trang, không thiếu trang thiết bị nhưng cán bộ y tế lại chưa sử dụng thành thạo. Chế độ đãi ngộ, thu nhập của lực lượng y tế nói chung, đặc biệt là y tế dự phòng, y tế cơ sở còn thấp là nguyên nhân chính dẫn đến việc khó tuyển dụng, thu hút nhân lực vào làm việc.

Trong bối cảnh nêu trên, Hà Nội đã nỗ lực chăm lo hệ thống an sinh xã hội, phúc lợi xã hội và chất lượng cuộc sống của nhân dân, hỗ trợ 100% kinh phí mua thẻ bảo hiểm y tế cho hộ cận nghèo; hỗ trợ kinh phí phẫu thuật tim cho trẻ em nghèo bị tim bẩm sinh. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 90%. Thành phố cũng ban hành chính sách đặc thù trợ cấp hằng tháng cho: Người già yếu không có khả năng tự phục vụ; người mắc bệnh hiểm nghèo không có khả năng lao động; thanh niên xung phong không có khả năng lao động, sống cô đơn với mức trợ cấp cho các đối tượng này là 440.000 đồng/người/tháng.

Thêm vào đó, đối tượng được hưởng trợ cấp xã hội ngày càng được mở rộng. Toàn thành phố hiện có 11 cơ sở trợ giúp xã hội trực thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, 21 cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập, 12 cơ sở chăm sóc người cao tuổi ngoài công lập, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu được chăm sóc, nuôi dưỡng và phục hồi chức năng của các nhóm đối tượng bảo trợ xã hội tại cơ sở.

Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều đối tượng có hoàn cảnh khó khăn nhưng chính sách bảo trợ xã hội chưa với tới được. Các hình thức trợ giúp xã hội, cơ sở cai nghiện tự nguyện của khu vực tư nhân chưa được hỗ trợ phát triển.

Cần chính sách ưu đãi

Nhấn mạnh muốn xây dựng hệ thống y tế Thủ đô ngày càng phát triển, hiện đại Hà Nội phải tăng cường xã hội hóa y tế, huy động các nguồn lực xã hội xây dựng mạng lưới cơ sở khám chữa bệnh chất lượng cao, hiện đại.

Đó có thể là ưu đãi về giao đất, cho thuê đất, giảm tiền sử dụng đất, hỗ trợ thủ tục thành lập doanh nghiệp, áp dụng thuế suất 5% hoặc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập của doanh nghiệp đầu tư phát triển cơ sở khám chữa bệnh chất lượng cao, hiện đại; các cơ sở nghiên cứu phát triển và chuyển giao công nghệ y tế, dược phẩm và trang thiết bị y tế.

Song song đó, thành phố cũng cần quy định khám chữa bệnh theo nguyên lý y học gia đình có tính bắt buộc (đối với khám chữa bệnh ban đầu). Đồng thời, có cơ chế tài chính, dịch vụ khám chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế phù hợp để khuyến khích phát triển đội ngũ bác sĩ làm việc cho cơ sở y tế tư nhân thực hiện nguyên lý y học gia đình liên thông, kết nối và bổ trợ với hệ thống y tế hiện hành...

Nhấn mạnh hiện nay giá dịch vụ y tế chưa tính đúng, tính đủ, mệnh giá bảo hiểm y tế thấp. Trong khu vực y tế cơ sở chưa có hành lang pháp lý ủng hộ các dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu đòi hỏi chi phí nhân công cao như: Khám chữa bệnh tại nhà, chăm sóc giảm nhẹ, chăm sóc cuối đời. Thạc sĩ, bác sĩ Trần Việt Anh (Bộ môn Y học gia đình, Đại học Y Hà Nội) nêu quan điểm, tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế và có cơ chế giá, cơ chế đồng chi trả nhằm phát triển vững chắc hệ thống y tế cơ sở. Theo đó, chi phí cho các dịch vụ y tế ở mức cơ bản do ngân sách và bảo hiểm y tế chi trả; chi phí vượt mức cơ bản do người sử dụng dịch vụ chi trả.

Ở chiều ngược lại, ông Trần Việt Anh cho rằng, cũng cần tăng cường liên kết, hợp tác giữa Bảo hiểm xã hội với các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm sức khỏe. Đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế bổ sung, nâng cao để bảo đảm các dịch vụ an sinh và bảo đảm các dịch vụ theo nhu cầu thị trường...

Ở góc nhìn khác, PGS.TS. BS. Phạm Thị Bích Đào, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội nêu quan điểm, bên cạnh những cơ chế về tài chính, cũng cần có quy định cơ chế đặc thù về bổ nhiệm chức danh lãnh đạo quản lý đối với người lao động không phải là viên chức tại các đơn vị tự chủ tài chính để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Xây dựng, thực hiện quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân, đảm bảo điều kiện 100% người dân Thủ đô được khám sức khỏe định kỳ hằng năm.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn cho biết, nhiệm vụ xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) hiện đang được thành phố Hà Nội tích cực phối hợp với Bộ Tư pháp triển khai thực hiện. Trong các chính sách đề xuất đưa vào Luật Thủ đô (sửa đổi) lần này, chính sách phát triển hệ thống y tế Thủ đô rất quan trọng, tác động rất lớn đến chất lượng, hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Hà Nội sẽ tiếp thu các ý kiến góp ý để hoàn thiện, đề xuất đưa vào luật, tạo tiền đề phát triển hệ thống y tế Thủ đô hiện đại…

Một số chính sách được Sở Y tế nghiên cứu đề xuất đáng lưu ý khi xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi)

-Thành phố quyết định mức chi, nội dung chi cho an sinh xã hội cao hơn và phạm vi đối tượng được thụ hưởng rộng hơn so với quy định chung, tiến tới bao phủ toàn dân.

-  Thành phố quyết định việc hỗ trợ lãi suất ưu đãi cho các đối tượng thực hiện chương trình mục tiêu giảm nghèo, đối tượng chính sách vay vốn ngân hàng chính sách xã hội, giải quyết việc làm.

- Thành phố quy định biện pháp khuyến khích việc huy động nguồn lực xã hội để nâng mức hỗ trợ đối với người có công, người cao tuổi, người nghèo, người khuyết tật, trẻ em mồ côi, trợ giúp xã hội trong thiên tai, dịch bệnh.

- Quy định chế độ đãi ngộ, cơ chế tài chính, quy định về khám chữa bệnh và chế chế chi trả bảo hiểm y tế phù hợp nhằm duy trì đội ngũ cán bộ y tế (đặc biệt là các bác sĩ) làm việc tại các trạm y tế cơ sở của Thủ đô thực hành nguyên lý y học gia đình để chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

- Quy định về cơ chế tài chính, dịch vụ khám chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế phù hợp để khuyến khích phát triển đội ngũ bác sỹ làm việc cho cơ sở y tế tư nhân thực hiện nguyên lý y học gia đình liên thông, kết nối và bổ trợ với hệ thống y tế hiện hành.