Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh: Bảo đảm không ảnh hưởng đến đa dạng sinh học khi dùng cát biển làm vật liệu xây dựng

Sáng 4-6, chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, các đại biểu Quốc hội bày tỏ lo ngại việc khai thác cát biển làm vật liệu san lấp các công trình giao thông sẽ ảnh hưởng đến môi trường tại khu vực thi công công trình và đa dạng sinh học tại khu vực khai thác.

Về chất vấn của đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hòa Bình) về luật hóa cơ chế đặc thù trong khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp các công trình giao thông trọng điểm, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh khẳng định, cơ chế đặc thù của Quốc hội cho phép đã được triển khai rất hiệu quả. Để luật hóa nội dung này, theo luật hiện hành, quy trình cấp mỏ giống như quy trình cấp phép khai thác kim loại quý và chưa được phân loại, phân nhóm.

Để xử lý vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì soạn thảo trình Chính phủ trình Quốc hội Luật Địa chất và khoáng sản, trong đó phân loại 4 nhóm khoáng sản: Kim loại quý, vật liệu xây dựng cao cấp, vật liệu xây dựng thông thường và vật liệu đất đá sỏi. Trong đó, vật liệu đất đá sỏi sẽ được phân cấp cho các địa phương và không phải cấp phép mỏ, chỉ cần đăng ký, sau đó nộp nghĩa vụ thuế theo quy định.

Về quản lý các mỏ hết thời gian cho phép khai thác theo giấy phép, Bộ trưởng cho biết, thời gian cấp phép mỏ tối đa là 30 năm, các mỏ được phép gia hạn nhiều lần, tổng thời gian không quá 20 năm, nghĩa là tuổi thọ của một mỏ theo luật là 50 năm. Như vậy, trường hợp các mỏ sau khi khai thác 30 năm mà đang còn trữ lượng, chủ mỏ đã thực hiện đầy đủ, bài bản các giấy tờ thủ tục, thực hiện đúng nghĩa vụ thuế với Nhà nước, nghĩa vụ bảo vệ môi trường, trước khi hết hạn 45 ngày, chủ mỏ cần làm hồ sơ đề xuất để xin gia hạn. Các cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét hồ sơ để quyết định việc tiếp tục giao mỏ theo quy định.

Đối với chất vấn về phương án sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp các công trình giao thông được đại biểu Trần Kim Yến (Đoàn thành phố Hồ Chí Minh) đặt ra, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, việc sử dụng vật liệu cát cho các dự án trọng điểm quốc gia, đặc biệt là đường cao tốc rất khó khăn. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan nghiên cứu thí điểm sử dụng cát biển nhằm san lấp và xây dựng đường giao thông. Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao nhiệm vụ đánh giá trữ lượng khu vực để lấy cát biển.

Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thành đánh giá trữ lượng khu vực Sóc Trăng, với trữ lượng có thể lấy ngay là 145 triệu mét khối. Bộ trưởng cho biết, hiện cát biển đã được sử dụng san lấp trong các khu kinh tế, khu công nghiệp và các dự án ven biển.

Về lo ngại của đại biểu Trần Kim Yến về nguy cơ nhiễm mặn tại khu vực thi công công trình giao thông, Bộ trưởng khẳng định, cần đánh giá tác động môi trường, tốt nhất sử dụng cát biển ở khu vực đã nhiễm mặn. Tùy theo công trình, dự án sẽ được đánh giá tác động và Bộ Xây dựng sẽ có quy trình cụ thể về từng công trình xây dựng.

Trả lời tranh luận của đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Đoàn Hải Dương) về hoạt động khai thác cát biển có tác động thế nào trong quá trình bảo tồn, phát triển đa dạng sinh học, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, với mỏ cát biển tại tỉnh Sóc Trăng, Bộ đã đánh giá tác động môi trường, bảo đảm không ảnh hưởng đến đa dạng sinh học. “Chiều sâu của thân mỏ là 7m, chúng tôi chỉ khuyến cáo lấy 2m; mỏ cát biển cũng xa bờ, cách bờ biển 20km”, Bộ trưởng nói.

Tham gia giải trình, làm rõ thêm vấn đề sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp các công trình giao thông, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, Bộ đã ban hành tiêu chuẩn về sản phẩm cát nền làm vật liệu xây dựng thay thế. Đối với cát nhiễm mặn, Bộ đã xây dựng, ban hành tiêu chuẩn cát nhiễm mặn cho bê tông và vữa.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9436:2012 về Nền đường ô tô - Thi công và nghiệm thu đã xác định yêu cầu kỹ thuật cho vật liệu đắp nền đường. Hiện Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Giao thông Vận tải chủ trì xây dựng đề án nghiên cứu, đánh giá, thí điểm sử dụng cát biển để đắp nền đường.

“Bộ Giao thông Vận tải đã có báo cáo về thí điểm, theo đó, đề nghị các địa phương căn cứ theo nhu cầu, điều kiện thực tế tiếp tục mở rộng thí điểm sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp các công trình giao thông”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nói.