Bộ Tài chính lý giải đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu

Luật Thuế bảo vệ môi trường có hiệu lực từ 1-1-2012 và thuế bảo vệ môi trường thu với 8 loại hàng hóa; trong đó có xăng dầu.

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết của Bộ Chính trị về giải pháp cơ cấu lại ngân sách Nhà nước đảm bảo an toàn nợ công, đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn bền vững; trong đó có giải pháp là cơ cấu lại nguồn thu Nhà nước.

Cùng với đó, thực hiện Nghị quyết 25/2016/QH14 về kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020 của Quốc hội là phải hoàn thiện cơ cấu lại nguồn thu Nhà nước, phải khai thác tốt các nguồn thu từ tài sản, tài nguyên và môi trường.

Tại phiên họp lần thứ 14 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi bổ sung Luật Thuế bảo vệ môi trường, ngoài một số ý kiến cho rằng cần thiết phải mở rộng đối tượng chịu thuế, đưa thêm một số hàng hóa vào đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường để hướng tới phát triển kinh tế bền vững thì có ý kiến cho rằng phải làm rõ cơ sở khoa học để xem xét mở rộng khung và cũng có ý kiến đề nghị trong lúc khung thuế bảo vệ môi trường của Quốc hội còn cho phép thì cần thiết Chính phủ điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường.

Ông Phạm Đình Thi cũng cho biết thêm, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng đã có ý kiến thông báo Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Tư pháp và các ngành liên quan nghiên cứu đề xuất điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường.

Thực hiện các quan điểm, chủ trương trên và để phát triển kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường, Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường.

“Đề xuất này còn xuất phát từ thực tế, hiện nay, Việt Nam đã hội nhập sâu với thế giới, đã tham gia 11 FTA. Nhất là xăng, mức thuế nhập khẩu cam kết trong WTO là 40%, tuy nhiên mức thuế ưu đãi chỉ có 20%. Theo lộ trình thực hiện các FTA thì còn phải giảm dần mức thuế nhập khẩu đối với xăng dầu. Mức ưu đãi nhất là cả xăng và dầu đều về 0%. Từ 2015, trong ATIGA thuế dầu đã về 0%.

Lý do thứ 3 là khắc phục hạn chế của Biểu thuế bảo vệ môi trường hiện hành. Ví dụ với túi nilon, mặc dù Biểu đã quy định 1 mức nhất định nhưng lượng tiêu thụ túi nilon vẫn rất lớn nên lần này, một số ý kiến đề nghị tăng kịch trần”, ông Phạm Đình Thi cho biết thêm.

Đối với ý kiến việc tăng thuế lần này là nhằm bù đắp các khoản thu ngân sách do thiếu hụt từ thuế nhập khẩu các mặt hàng này và thiếu hụt ngân sách, ông Phạm Đình Thi cho rằng, cần phải nhìn nhận trên nhiều giác độ khác nhau. Đối với xăng dầu, hiện nay, Việt Nam đang thực hiện các FTA và thuế nhập khẩu đang giảm rất nhanh. Đây là 1 nguồn để bù đắp lại nguồn thu ngân sách.

Tuy nhiên, xét trên giác độ bảo vệ môi trường có thể thấy, xăng dầu cũng như túi nilon, hydrochlorofluorobon (HCFC) là những mặt hàng khi sử dụng gây tác động rất xấu đến môi trường. Bản thân các mặt hàng này, không chỉ Việt Nam mà các nước trên thế giới đều quy định riêng sắc thuế với xăng dầu để khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Nói đến xăng, từ 1-1-2018, Việt Nam không sử dụng xăng A92 nữa mà sử dụng xăng E5. Đó là một cách bảo vệ môi trường.

Mặt khác, giá xăng dầu của Việt Nam hiện nay so với các nước có chung đường biên giới, các nước Châu Á cũng như một số nước thế giới ở mức thấp. Theo xếp hạng 167 nước thì Việt Nam đứng thứ 45 từ thấp đến cao. Như vậy, giá bán lẻ của Việt Nam thấp hơn 122 nước.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, toàn bộ các mặt hàng dự kiến tăng thuế sẽ làm số thu tăng khoảng gần 15,6 nghìn tỷ đồng; trong đó riêng xăng là gần 8 nghìn tỷ đồng. Theo Luật Ngân sách nhà nước, tất cả nguồn thu từ thuế đều tập trung vào bảo vệ môi trường. Trên cơ sở đó phân bổ chi cho các nhiệm vụ theo dự toán Quốc hội quyết định; trong đó có nhiệm vụ bảo vệ môi trường.

Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi các bộ, ngành và địa phương để xin ý kiến dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về biểu thuế bảo vệ môi trường; trong đó có đề nghị tăng thuế đối với một số hàng hóa và đề xuất có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2018.

Theo dự thảo, các mức thuế suất thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng dầu được đề xuất tăng lên kịch khung quy định của Luật. Cụ thể, xăng sẽ tăng thêm 1.000 đồng, lên mức trần 4.000 đồng/lít so với hiện nay. Các mặt hàng dầu còn lại đều tăng từ 500 - 1.100 đồng/đơn vị tính, cũng kịch mức trần quy định, như dầu diezel, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn đều có chung mức thuế là 2.000 đồng/lít, kg. Túi nilon cũng đề nghị tăng tối đa là 50.000 đồng/kg. Ngoài ra, các mặt hàng than đá như than nâu, than mỡ… cũng được đề xuất tăng thuế suất lên từ 15.000 - 30.000 đồng/tấn.