Bổ sung vitamin D đúng cách ở người cao tuổi

Vitamin D giúp chống sa sút trí tuệ

Vitamin D là một loại vitamin thiết yếu, cấu tạo và duy trì độ khỏe mạnh ở xương và răng. PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, nếu không có loại vitamin này, cơ thể chúng ta không thể hấp thu được canxi mà canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương. Vitamin D cũng bảo vệ cơ thể chống lại các nguy cơ như ung thư và đái tháo đường. Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan giữa sự thiếu hụt vitamin D và các tình trạng bệnh lý như: Chứng sa sút trí tuệ, trầm cảm, đái tháo đường, tự kỷ và tâm thần phân liệt. Ở tuổi già, việc bảo đảm cơ thể hấp thu một lượng đủ vitamin D là rất quan trọng, để tránh nguy cơ suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ ở lứa tuổi này.

Còn theo bác sĩ Đinh Thị Kim Liên, nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, những người trên 50 tuổi có nguy cơ gia tăng tình trạng thiếu vitamin D và nguy cơ này tăng lên theo tuổi tác. Tuy nhiên, tác dụng và việc bổ sung vitamin D như thế nào thì không phải ai cũng biết. Vitamin D có tác dụng giúp cơ thể hấp thụ canxi cần thiết để tạo sức mạnh của xương, đồng thời giúp cơ thể chống lại nhiều bệnh tật.

Ngoài ra, vitamin D cũng rất quan trọng đối với chức năng thần kinh của cơ thể... Theo các nghiên cứu thì NCT có nguy cơ bị thiếu vitamin D cao bởi cơ thể bị suy giảm, thêm vào đó, người già thường dành nhiều thời gian trong nhà, ít ra ngoài tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (trong khi đây là nguồn cung cấp vitamin D tự nhiên cho cơ thể). Đặc biệt, việc thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến tình trạng loãng xương, yếu cơ, gãy xương hông, đái tháo đường, ung thư, bệnh tim, viêm khớp và sức khỏe kém ở NCT.

Hậu quả khi thừa vitamin D

Vitamin D quan trọng đối với cơ thể nhưng sử dụng quá nhiều sẽ gây ra nhiều tác hại. Bác sĩ Nghiêm Nguyệt Thu, Trưởng khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Lão khoa trung ương cho rằng, khi sử dụng vitamin D liều cao, kéo dài sẽ dẫn đến nhiễm độc do thừa vitamin D, còn gọi là cường vitamin D, làm tăng canxi huyết và dẫn đến hàng loạt triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, chán ăn, khô miệng, chuột rút, táo bón, buồn nôn, đau cơ, đau xương, mạch máu bị vôi hóa..., nhiều trường hợp còn gây tổn thương thận, tăng huyết áp, loạn nhịp tim, khó thở... Thậm chí nếu lạm dụng vitamin D sẽ gây ra ngộ độc cho cơ thể, làm tăng hàm lượng canxi trong máu, phát sinh hiện tượng buồn nôn, giảm cân, mệt mỏi, suy thận đọng canxi ở thận, dẫn tới tử vong. Ngoài ra, thừa vitamin D còn gây ra tỷ lệ phospho máu giảm, kết hợp tăng canxi máu gây nôn, chán ăn, tiêu chảy, đau các khớp, sốt cao, chảy máu võng mạc, rối loạn tâm thần, co giật dạng động kinh.

Để tránh những hậu quả đáng tiếc, bác sĩ Nghiêm Nguyệt Thu cho rằng NCT chỉ nên bổ sung vitamin D khi thực sự bị thiếu hụt. Tuy nhiên, sử dụng vitamin nói chung và vitamin D nói riêng cần phải đúng liều lượng, không quá nhiều hay quá ít... Bổ sung vitamin phù hợp lứa tuổi, trọng lượng cơ thể, đúng thời gian. Tránh để vitamin D tương tác với các loại thuốc khác, nhất là phải sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

Bổ sung vitamin D như thế nào?

Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ (NIH) khuyến cáo liều vitamin D khuyến cáo hằng ngày là: Trẻ sơ sinh 0 - 12 tháng: 400 UI; trẻ từ 1 - 18 tuổi: 600 UI; người dưới 70 tuổi: 600 UI; người già trên 70 tuổi: 800 UI; phụ nữ mang thai và cho con bú: 600 UI. Còn theo bác sĩ Trần Thúy Nga, Viện Dinh dưỡng quốc gia, để bổ sung vitamin D qua đường thực phẩm thì cần một chế độ ăn uống đầy đủ, đa dạng các loại thực phẩm, nhất là sử dụng các thực phẩm giàu vitamin D như: Cá, lòng đỏ trứng, gan, dầu cá, sữa, bột mì, bánh quy, dầu ăn, ngũ cốc... Ngoài ra, nên bổ sung thêm các thực phẩm giàu canxi như: Tôm, cua, cá, sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, bánh flan, phomai... Đặc biệt, để cơ thể hấp thu tốt vitamin D, nên bổ sung thêm dầu mỡ vào bữa ăn vì vitamin D tan tốt trong dầu. Vitamin D là dưỡng chất rất quan trọng đối với cơ thể. Do đó cần chú ý bổ sung đầy đủ và cân đối, tránh hiện tượng quá thừa hoặc quá thiếu vitamin D.

Bác sĩ Nghiêm Nguyệt Thu cho biết, thông thường chúng ta chỉ nhận được một lượng nhỏ vitamin D từ chế độ ăn uống, còn phần lớn vitamin D được hấp thụ vào cơ thể khi da của chúng ta tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Việc tắm nắng cũng cung cấp 90-95% vitamin D cho cơ thể. Tuy nhiên, khi tắm nắng, NCT cần đội mũ, đeo kính râm để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp vào đầu. Thời gian tắm nắng khoảng 15 - 20 phút vào buổi sáng (trước 8h). Nếu hai nguồn cung cấp vitamin D từ dinh dưỡng và tắm nắng trên không đủ nhu cầu cần, NCT vẫn có thể bổ sung bằng thuốc với sự tư vấn, chỉ định của bác sĩ có chuyên môn.