Bảo đảm tính vượt trội, ưu việt, khả thi khi xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi)

Dự tọa đàm còn có Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn; các đại biểu Quốc hội thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, các chuyên gia và đại diện các sở, ban, ngành thành phố.

Trình bày báo cáo giải trình một số cơ chế, chính sách xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi), Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn cho biết, quan điểm xây dựng luật nhằm sửa đổi toàn diện trên cơ sở kế thừa Luật Thủ đô hiện hành, đồng thời mở rộng, nâng cấp một số cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá để phát triển Thủ đô nhanh và bền vững.

Dự thảo sửa đổi Luật Thủ đô gồm: 16 chính sách, tập trung vào 4 định hướng lớn, trong đó tạo cơ chế để hoàn thiện tổ chức, bộ máy chính quyền thành phố theo hướng tinh gọn, hiện đại, chuyên nghiệp, giảm tầng nấc trung gian, năng động, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với đặc điểm mô hình chính quyền đô thị và nông thôn của Thủ đô.

Bên cạnh đó, tăng cường phân quyền, phân cấp cho Thủ đô trên các lĩnh vực: Tổ chức bộ máy chính quyền, biên chế, tài chính - ngân sách, đầu tư, xây dựng, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học và công nghệ, y tế, an sinh xã hội, nông nghiệp, giữ gìn an ninh trật tự... nhằm tạo sự chủ động, sáng tạo, tăng tính tự quản, tự chịu trách nhiệm của thành phố.

Xây dựng những cơ chế, chính sách mới, có tính chất đặc thù, vượt trội về mặt thể chế, phù hợp với vị trí, vai trò đặc biệt, tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô, phù hợp điều kiện thực tiễn và mục tiêu xây dựng Thủ đô. Thu hút, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để Thủ đô phát triển nhanh và bền vững, trở thành động lực phát triển của vùng, của đất nước.

Phát biểu tại tọa đàm, đa số các đại biểu Quốc hội đồng tình, thống nhất với chủ trương và những cơ chế, chính sách nhằm sửa đổi Luật Thủ đô. Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hữu Chính nhấn mạnh, xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển văn hóa, kinh tế, xã hội của Thủ đô phải khác với các địa phương khác. “Nếu chỉ dựa trên cơ chế chung thì không phải đặc thù, mạnh dạn trao quyền cho người đứng đầu song song với xử lý nghiêm vi phạm trong phân cấp, phân quyền“, đại biểu nói.

Cho ý kiến về vấn đề phân cấp, phân quyền, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường đồng tình với cơ chế trao quyền cho người đứng đầu được thể hiện rất rõ. Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn việc trao quyền cho người đứng đầu có chồng lấn với cơ chế của Luật Công chức, viên chức hay không. Về phân cấp, phân quyền, đại biểu cho rằng HĐND không được quyền ban hành cơ chế, chính sách đặc thù thì HĐND cũng không có ý nghĩa, do đó cần làm rõ cơ chế, chính sách phân quyền cho HĐND cấp quận, huyện, thành phố trực thuộc Thủ đô.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, đại biểu Quốc hội Đoàn thành phố Hà Nội cho rằng, cần nhìn nhận Thủ đô là trung tâm chính trị, văn hóa, xã hội hơn là trung tâm kinh tế để có định hướng phát triển phù hợp. Bên cạnh đó, các cơ chế, chính sách cần cân nhắc tính dài hạn; chính sách của Thủ đô cũng cần bảo đảm quan hệ chặt chẽ đến các chính sách của các địa phương khác... “Bài toán của Thủ đô không thuần túy là quản trị đô thị, mà phải bảo đảm phát triển đa dạng, bền vững”, đại biểu Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Cho ý kiến tập trung vào cơ chế, chính sách về y tế của thành phố, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí cho rằng, quá trình sửa đổi luật cần tập trung vào 4 vấn đề, gồm: Xây dựng hệ thống y tế Thủ đô gần dân hơn, tập trung hơn, chuyên sâu hơn và phát triển mạnh mẽ khám, chữa bệnh từ xa. Đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn và đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh đề xuất tháo gỡ bất cập về thủ tục để phát triển ngành công nghiệp văn hóa; có cơ chế, chính sách hỗ trợ tài năng văn hóa, nghệ thuật, thể thao của Thủ đô.

Bên cạnh đó, các đại biểu Quốc hội và chuyên gia cũng đề nghị thành phố rà soát tổng thể các cơ chế, chính sách sửa đổi Luật Thủ đô với các quy định pháp luật có liên quan, quan tâm lấy ý kiến các đối tượng chịu tác động bởi các chính sách của Luật Thủ đô (sửa đổi), xây dựng báo cáo đánh giá tác động của các chính sách; có cơ chế cho công tác giải phóng mặt bằng…

Phát biểu tổng hợp một số nội dung sau tọa đàm, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Phạm Thị Thanh Mai nhấn mạnh, quy định mới trong Luật Thủ đô sửa đổi phải bảo đảm phát huy được những tính năng vượt trội, vai trò dẫn dắt. Bên cạnh đó, để thuyết phục đại biểu Quốc hội thông qua luật, cần làm rõ hơn cơ sở chính trị, pháp lý, khoa học, thực tiễn, mà cơ sở chính trị vô cùng quan trọng là báo cáo Bộ Chính trị tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TƯ ngày 6-1-2012 của Bộ Chính trị (khóa XI) về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2011-2020 và ban hành Nghị quyết mới về phương hướng, nhiệm vụ phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Từ đó, đòi hỏi các cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, đưa được những quan điểm, định hướng lớn; kế thừa, phát huy những kết quả đã đạt được khi thực thi luật hiện hành và điều chỉnh, bổ sung những cơ chế, chính sách mới. Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Phạm Thị Thanh Mai lưu ý nội dung đề xuất cơ chế, chính sách mới phải ưu việt, vượt trội hơn chính sách cũ và bảo đảm tính khả thi.