Bài cuối: Để Tết ấm áp mọi nhà

Thưởng Tết ở cả 3 nhóm đều giảm

Bà Tống Thị Minh - Vụ trưởng Vụ Tiền lương (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, các năm trước, hầu hết các DN đều báo cáo kế hoạch thưởng Tết và hình thức thưởng lại "muôn hình vạn trạng", tùy theo khả năng. Năm nay, khi tình trạng sản xuất, kinh doanh vẫn còn khó khăn, lo trả lương hàng tháng đầy đủ cho NLĐ đã khó, thì việc thưởng Tết sẽ không có đột biến. Thực tế cho thấy, thưởng Tết năm nay phân thành 3 nhóm: Nhóm một có thể được thưởng với mức hàng chục triệu đồng; nhóm thứ hai thưởng trung bình và nhóm ba là không có thưởng. Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, trung bình thưởng Tết của cả 3 nhóm đều giảm.

Tuy nhiên, hiện chưa có con số cụ thể về thưởng Tết của các đơn vị, DN nên cũng chưa thể khẳng định được tỷ lệ giảm sẽ là bao nhiêu. Nhìn vào bức tranh tình hình đời sống, lao động, việc làm hiện nay, Sở LĐ-TB&XH Hà Nội đưa ra nhận định: Năm nay sẽ có sự chênh lệch đáng kể, có mức thưởng 30-40 triệu đồng/người và có mức 200-300 nghìn đồng/người, thậm chí nhiều NLĐ sẽ không có thưởng. Với khu vực ngân hàng, nơi luôn được coi là "lãnh địa" riêng thì dự báo năm nay mức lương, thưởng Tết sẽ thấp hơn nhiều so với năm ngoái.

Ông Đinh Quốc Toản, Chủ tịch công đoàn các KCN&CX Hà Nội bộc bạch, hiện tại, nhiều DN có vốn đầu tư nước ngoài tại Hà Nội đã lên kế hoạch thưởng Tết cho công nhân, đa số DN đều phấn đấu để mức thưởng Tết năm nay bằng năm ngoái hoặc sẽ cố gắng để có tháng lương thứ 13 (khoảng 3-5 triệu đồng/lao động). Với DN có vốn nhà nước, mức thưởng Tết bình quân 5-7 triệu đồng/người. Công đoàn đang cố gắng vận động DN dù rất khó khăn cũng cố gắng tặng một phần quà Tết cho NLĐ gồm: dầu ăn, gạo, đường, bột canh… trị giá từ 200 nghìn đồng đến 500 nghìn đồng. Tuy nhiên, đáng buồn hơn cả là con số hơn 25.000 NLĐ mất việc làm sẽ không được bảo đảm về lương, thưởng Tết.

Tập trung vào cuộc

Sở LĐ-TB&XH Hà Nội vừa có đợt kiểm tra tình hình lương, thưởng Tết Nguyên đán 2014 trên địa bàn thành phố. Với những dữ liệu thu được, nhìn chung là ảm đạm với những khoảng trống lớn về lương, thưởng khi DN chưa có phương án cụ thể để lấp đầy, Sở đã lên phương án chủ động nắm bắt tình hình về mức lương, thưởng trong tháng này, nhằm có phương án hỗ trợ NLĐ gặp khó khăn. Sở cũng đã gửi văn bản yêu cầu các DN báo cáo về phương án lương, thưởng Tết 2014 từ nay đến cuối tháng 12-2013.

Trên thực tế, vì chưa có luật định về mức cụ thể trong việc thưởng Tết cho NLĐ, khoản thưởng Tết chỉ dựa trên thỏa thuận giữa NLĐ và người sử dụng lao động. Do đó, ở mỗi cơ quan, ban, ngành chức năng cần phát huy hết chức năng, nhiệm vụ quan tâm đến NLĐ, để cùng vào cuộc chăm lo cho NLĐ có một cái Tết. Được biết, tổ chức công đoàn một mặt đôn đốc DN, mặt khác giám sát chặt việc xây dựng thỏa ước lao động tập thể để "buộc" DN cố gắng có một khoản thưởng cho NLĐ. Giám sát của công đoàn còn được thực hiện qua việc hướng dẫn DN ký cam kết, thỏa ước với NLĐ về lương, thưởng. Nếu DN thiếu nguồn tài chính, có thể linh hoạt bằng cách thưởng bằng sản phẩm do chính DN sản xuất...

Xưa nay, thưởng Tết cho NLĐ là việc làm mang đầy tính nhân văn bởi Tết cổ truyền có ý nghĩa to lớn trong tâm thức mỗi người Việt Nam. Tuy nhiên, năm 2013 là một năm đầy khó khăn, thách thức, khiến nhiều DN hoạt động cầm chừng hoặc giải thể, đời sống NLĐ gặp nhiều khó khăn, nên việc thưởng Tết càng trở nên bức thiết. Được biết, tổ chức công đoàn đang nỗ lực kêu gọi "nguồn" hỗ trợ để NLĐ có Tết và đã có một số đơn vị ngành như văn hóa, báo chí, âm nhạc… đã đăng ký tặng vật phẩm là những cuốn lịch, sách, báo, đĩa nhạc… Đây thực sự cũng là những món quà tinh thần ý nghĩa cho NLĐ trong dịp Tết Nguyên đán.