Bài 2: "Vạch áo cho người xem lưng"

Âu cũng là lẽ thường, bởi như người xưa nói, chẳng ai muốn "vạch áo cho người xem lưng". Vậy những người thường xuyên tiếp xúc với các vụ việc này cùng các chuyên gia, nhà nghiên cứu nói gì về những uẩn khúc, hay nói cách khác là nguyên nhân của chuyện ly hôn?

Chỉ 1/4 số người thấy hạnh phúc sau kết hôn

Theo chuyên gia tâm lý Trịnh Trung Hòa, hầu hết các vụ ly hôn hiện nay có nguồn cơn sâu xa từ việc người vợ và người chồng không hài lòng về nhau. Khảo sát ngẫu nhiên 400 người đã kết hôn từ 18 đến 55 tuổi tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh do Công ty nghiên cứu thị trường TITA phối hợp với các chuyên gia tâm lý thực hiện chỉ có 25% số người cảm thấy hạnh phúc, 32% số người cảm thấy "không có gì đặc biệt" dù hầu hết trong số họ (99%) từng cảm thấy "rất hài lòng" lúc mới cưới…

Những con số nêu trên rất đáng suy nghĩ. Có thể thấy, theo thời gian, mức độ hài lòng với cuộc sống sau hôn nhân của các tổ ấm có sự sụt giảm lớn. Tại sao như vậy? Ông Trịnh Trung Hòa cho rằng, cuộc sống hiện đại hôm nay luôn đề cao bình đẳng giới, xã hội cũng cởi bỏ những thành kiến lâu đời với người phụ nữ bỏ chồng.

Cũng như nhiều nước Châu Á khác, quá trình chuyển dịch nền kinh tế từ nông nghiệp thuần túy sang công nghiệp, phần lớn phụ nữ từ đồng ruộng đã bước vào nhà máy, công sở và có thu nhập ổn định thì họ ngày càng không chấp nhận cuộc sống hôn nhân tẻ nhạt. Vai trò của người phụ nữ ngày càng được khẳng định, khiến họ không thể cam chịu cuộc sống bạo hành hay sự thiếu quan tâm của người chồng. Thế nhưng, ở cực kia, trong xã hội hiện nay, đa số đàn ông vẫn mang nặng tính gia trưởng, hầu như không làm việc nhà, đẩy hết cho vợ, coi đó là "thiên chức" của phụ nữ.

Vin vào lý do phải kiếm tiền, đàn ông tự cho mình quyền đi suốt ngày, thậm chí cả buổi tối hay ngày nghỉ, dồn tất việc nhà và chăm con cho vợ. Chính lối sống này là một trong những nguyên nhân dẫn tới sự không hòa hợp trong cuộc sống gia đình, tỷ lệ phụ nữ đề nghị được ly hôn ngày càng cao. Đứng đầu bảng lý do người vợ không hài lòng với cuộc sống gia đình là: Vợ chồng bất đồng quan điểm (63%); chồng hời hợt, không quan tâm (15%)…

Ngoại tình được coi là lý do thứ hai khiến hôn nhân kém bền vững. Nhiều đàn ông vẫn cho rằng, việc ra ngoài "ăn vụng" là chuyện bình thường, nhất là những người có khả năng về vật chất, địa vị. Nhưng phụ nữ thời nay không chấp nhận cách nghĩ này. Họ có việc làm, không ít người có địa vị xã hội và thu nhập bằng hoặc hơn chồng nên họ không chấp nhận bị "cắm sừng", nhất là khi người đàn ông lại không biết ăn năn, hối lỗi. Việc này dẫn đến một xu hướng theo như phản ánh của ông Hồ Ngọc Việt, cán bộ Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương Việt Nam: "Những người phụ nữ độc lập, hiểu biết, mạnh mẽ mà mình biết được thì hoặc đang độc thân hoặc là làm mẹ đơn thân".

Chuyên viên tư vấn tâm lý Tuệ Lâm (Viện Tâm lý học, Viện Hàn lâm Khoa học - Xã hội Việt Nam) lại có góc độ riêng nhìn nhận vấn đề. Đó là đa số người trẻ bước vào hôn nhân lần đầu thường tin rằng bạn đời là một đối tác hoàn hảo, nhưng càng chung sống càng nhận ra những nhược điểm. Người này đòi hỏi người kia phải biến đổi cho phù hợp với mong muốn của mình nhưng người kia không chịu và mâu thuẫn nảy sinh từ đó. Ở khía cạnh khác, "cái tôi" nhỏ bé trong xã hội nông nghiệp cổ truyền trước đây đến "cái tôi" ngày nay trong bối cảnh kinh tế thị trường cũng đang có nhiều biến chuyển. Khi ai cũng đặt "cái tôi" của bản thân lên hàng đầu, ít quan tâm tới việc làm cách nào để xây dựng và gìn giữ hạnh phúc gia đình thì sự chia tay là điều khó tránh khỏi.

1.001… lý do để chia tay

Chuyên viên tư vấn tâm lý Tuệ Lâm kể, thật buồn khi bây giờ nhiều người không cảm nhận được hết giá trị của gia đình, thậm chí còn thường xuyên sử dụng chuyện "ly hôn" để "dọa nhau" mỗi khi xảy ra mâu thuẫn. Lại có trường hợp phái yếu quá mơ mộng, nhận thấy tình yêu không lung linh như thuở ban đầu, họ chán nản và trách cứ người chồng thay lòng đổi dạ, không còn quan tâm, không dành tình yêu cho mình như trước. Đi kèm với những thất vọng là áp lực về mọi mặt của cuộc sống…

Gia đình chị Đ.T.T (Chương Mỹ) là ví dụ. Năm 2015, kết hôn với chồng được 4 tháng, T đã viết đơn ra tòa ly dị. Tìm hiểu căn nguyên mới biết, trước kia ở nhà bố mẹ đẻ, chị T được chiều chuộng, ít làm việc nhà, đến khi lấy chồng vẫn không đụng chân, đụng tay vào bất cứ việc gì. Mâu thuẫn đẩy lên cao, người chồng ngày càng chán nản vì vợ không biết làm việc nhà, còn vợ thì thấy không được chồng quan tâm, chia sẻ… Thế là "cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt" và kết cục là viết đơn ly dị. Một vụ việc khác khiến Phó Chánh án TAND quận Hoàn Kiếm - bà Trần Thị Hồng Ngọc không thể nào quên vì những tình tiết rất đặc biệt.

Đã ở tuổi xưa nay hiếm, có cháu chắt đề huề, nhưng ông N.V.H vẫn nhất quyết đòi ly hôn với vợ. Đáng nói, vụ việc này diễn ra cách đây 8 năm, qua nhiều lần xét xử và đều bị TAND quận Hoàn Kiếm và cấp phúc thẩm là TAND TP Hà Nội bác vì ông bà tuổi đã cao, những mâu thuẫn phát sinh rất nhỏ. Cho tới cuối năm 2015, ông N.V.H lại tiếp tục đệ đơn xin ly hôn, lý do là vợ chồng ngày càng có sự khác biệt về tính cách, quan điểm nhìn nhận các vấn đề xã hội và nuôi dạy con cái.

Việc vợ ông N.V.H cố níu kéo chồng thì gia đình liệu có hạnh phúc? Vợ ông N.V.H cho biết, các con không có bố nếu gia đình tan nát. Vì vậy, ở cái tuổi gần 80, bà tha thiết đề nghị chồng, dù không còn tình yêu cũng nên sống trọn nghĩa vợ chồng. Chuyện căng thẳng đến mức đó, nhưng như con trai ông bà cung cấp, nguyên nhân là do bà không yên tâm việc chăm sóc cháu ngoại, tìm cách can thiệp nhiều, còn ông bức xúc vì phải tự lo cuộc sống…

Trong một vụ khác do ông Chu Thiện Nghĩa, Phó Chánh án TAND quận Nam Từ Liêm vừa giải quyết, hai vợ chồng ra tòa chỉ vì vợ đi làm mặc váy, trang điểm, trông khá trẻ trung, sành điệu, hàng xóm lời ra tiếng vào khiến người chồng lúc nào cũng nghi ngờ vợ có quan hệ "ngoài luồng". Cuối cùng, người vợ phải bế con ra đi và gửi lại đơn xin ly hôn.

Với một cặp vợ chồng trẻ ở Mễ Trì, yêu nhau từ thời sinh viên, có công việc ổn định và thu nhập khá giả nhưng đã quyết định "đường ai nấy đi" sau chưa đầy hai năm kết hôn. Trước tòa, người chồng nói "đến bây giờ em cũng không hiểu vì sao hôn nhân của em đi vào ngõ cụt!". Tìm hiểu thì mâu thuẫn phát sinh chỉ từ những chuyện rất nhỏ như… ai sẽ rửa bát sau bữa cơm. Lại còn chuyện ly hôn vì… công nghệ khi một cặp vợ chồng đến TAND quận Hai Bà Trưng đề nghị được ly hôn, anh chồng cho biết nguyên nhân là do tất tần tật chuyện trong nhà vợ đều tung lên… facebook.

Nhiều câu chuyện đúng là "cười ra nước mắt" - Thẩm phán Lại Vĩnh Trung "chốt" lại. Theo ông, ngoại tình và bạo lực gia đình là những nguyên nhân hàng đầu gây nên sự đổ vỡ của các tổ ấm hiện nay. Nhưng ngoài ra còn có một nguyên nhân sâu xa hơn không phải ai cũng nhìn thấy, đó là các cặp vợ chồng thiếu kỹ năng sống, thiếu sự đầu tư một cách có chủ đích vào cuộc hôn nhân của mình.

"Khi hôn nhân không như mong đợi, người vợ, người chồng thường không bình tĩnh tìm hiểu căn nguyên mà vội vã chia tay để tìm hạnh phúc mới. Trong chuyện hôn nhân, khi đập một cái nhà rồi xây cái nhà mới đã chắc hơn cái nhà cũ? Tôi nhớ có câu, phải có cái gì đó mất đi, người ta mới nhận ra những ngày bình thường là hạnh phúc!" - Chuyên gia tâm lý Trịnh Trung Hòa nhìn nhận về vấn đề này như vậy.