Ẩn họa từ vận chuyển gia súc, gia cầm tràn lan

Nan giải công tác kiểm dịch

Theo Chi cục Thú y Hà Nội, thành phố vẫn còn 3.725 điểm giết mỏ nhỏ lẻ, phân tán. Huyện Thường Tín có 958 điểm, Mỹ Đức 241 điểm, Thanh Oai 187 điểm, Đan Phượng 145 điểm… Việc giết mổ ở các lò này thường không bảo đảm an toàn vệ sinh thú y, môi trường, đặc biệt là việc vận chuyển sản phẩm sau giết mổ không che đậy, bảo quản, trốn tránh các cơ quan chức năng kiểm tra về nguồn gốc của sản phẩm. Dịp cuối năm, việc vận chuyển, buôn bán GSGC đổ về nội thành tăng khoảng 20-30%, GSGC không có giấy kiểm dịch luồn lách khắp hang cùng ngõ hẻm đưa vào các chợ tạm, chợ cóc trong nội thành nên rất khó kiểm soát.

Hiện TP có 11 chốt kiểm dịch động vật liên ngành hoạt động 24/24h nhưng chỉ kiểm soát được trên các trục đường chính, còn các trục đường nhỏ vào nội đô vẫn bỏ ngỏ. Thông thường, gia cầm không rõ nguồn gốc tập trung về Hà Nội theo hai đường: một từ Móng Cái, Quảng Ninh qua Hưng Yên vào Hà Nội và từ Lạng Sơn qua Bắc Giang, Bắc Ninh về. Từ đầu năm tới nay, Hà Nội đã bắt và tiêu hủy trên 30 tấn gà lậu không rõ nguồn gốc, nhưng chỉ như "muối bỏ bể".

Ông Nguyễn Đình Tiến, Trạm trưởng Trạm Kiểm dịch động vật đầu mối giao thông Ba La, Hà Đông cho biết, chỉ có những ô tô chở GSGC có đầy đủ giấy tờ họ mới đi qua trục đường chính, còn lại phần lớn đều đi đường nhỏ để vào thành phố. Trên thực tế, việc phối hợp liên ngành giữa công an, quản lý thị trường, thú y chưa chặt chẽ, còn nhiều kẽ hở, bỏ sót đối tượng vận chuyển GSGC lậu.

Tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh

Ông Nguyễn Xuân Vui, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y Hà Nội thừa nhận còn quá nhiều khó khăn trong công tác quản lý cũng như kiểm dịch thú y với số lượng rất lớn GSGC vận chuyển, buôn bán trên địa bàn thành phố. Chẳng hạn, chợ gia cầm Hà Vĩ (xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín), ngày cao điểm có thể tiêu thụ đến 18.000 con gà; hay điểm giết mổ trâu, bò ở xã Quang Lãng và Tri Thủy, huyện Phú Xuyên, trung bình một đêm giết mổ 120 con trâu, bò, 80% là bò nhập ngoại, nhưng quản lý cực khó. "Văn bản, quy định của TP cũng đã có nhiều song phần lớn người dân lờ đi không chấp hành... nên gia cầm nhập lậu không bảo đảm vẫn ùn ùn từ các nơi đổ vào TP, lợn, gà không có kiểm dịch vẫn có thể vào chợ và dịch bệnh có thể bùng phát bất cứ lúc nào…" - ông Vui nhấn mạnh.

Từ lâu, UBND TP đã cấm buôn bán, giết mổ gia cầm sống trong khu vực các quận nội thành, nhưng đến nay dường như lệnh cấm này vẫn chưa được thực hiện. Ngày 6-12, có mặt tại chợ tạm Khu đô thị Văn Quán, quận Hà Đông, chứng kiến chừng 6-8 điểm kinh doanh gia cầm sống bày bán công khai kiêm luôn giết mổ, chỉ với một nồi nước, mảnh bìa cứng trải ra, rất mất an toàn, không được sự kiểm tra của các cơ quan chức năng và cán bộ thú y.

Trước thực trạng đó, Chi cục Thú y Hà Nội vừa có công văn tăng cường công tác kiểm dịch, kiểm soát giết mổ GSGC và kiểm tra vệ sinh thú y trong dịp Tết Dương lịch và Tết Tân Mão. Các trạm thú y quận, huyện và thị xã tham mưu cho chính quyền địa phương tăng cường công tác tuyên truyền tới người tiêu dùng, các cơ sở kinh doanh, sơ chế, bảo quản sản phẩm động vật, các cơ sở giết mổ động vật nâng cao nhận thức về vệ sinh an toàn thực phẩm. Nghiêm cấm việc nhập GSGC từ các tỉnh đang có dịch… Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp trước mắt, về lâu dài, Hà Nội cần quyết liệt hơn, cần có cơ chế và biện pháp mạnh, khẩn trương dẹp bỏ các chợ cóc, chợ tạm buôn bán GSGC tràn lan như hiện nay. Xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vận chuyển GSGC nhập lậu, không rõ nguồn gốc vào TP, không chỉ phạt hành chính mà cần có chế tài xử phạt nặng hơn mang tính răn đe để thiết lập lại việc kiểm soát GSGC trên địa bàn Hà Nội.