Ấn Độ - Pakistan hàn gắn những rạn nứt

Theo thỏa thuận mới nhất, hai bên cam kết duy trì thỏa thuận ngừng bắn trên LoC cũng như nhất trí tiếp thêm động lực cho các cơ chế giảm căng thẳng hiện hành. Không chỉ đạt được nhận thức chung về sử dụng hiệu quả hơn nữa "đường dây nóng" liên lạc giữa cục tác chiến hai nước, Pakistan và Ấn Độ còn nhất trí sẽ thông báo cho nhau về các trường hợp người dân vi phạm khi vượt qua LoC nhằm bảo đảm họ có thể sớm trở về nước.

Đây không phải lần đầu tiên hai quốc gia láng giềng ở khu vực Nam Á bày tỏ quyết tâm thực thi hòa bình dọc LoC cũng như khu vực tranh chấp Kashmir. Thế nhưng, việc vi phạm những thỏa thuận đạt được vẫn tái diễn thường xuyên khiến dư luận không khỏi nghi ngờ về tính khả thi của những thỏa thuận vừa đạt được. Nguyên nhân dẫn đến những căng thẳng trong quan hệ hai nước thời gian qua là tranh cãi xung quanh vùng đất Kashmir - nằm trên dãy Himalaya mà cả Ấn Độ và Pakistan đều tuyên bố chủ quyền. Hơn 60 năm qua, vùng lãnh thổ tranh chấp này luôn là điểm nóng gây bất ổn giữa hai quốc gia cùng sở hữu hạt nhân tại Nam Á. Trong đó, đỉnh điểm là hai cuộc chiến tranh quy mô lớn xảy ra vào năm 1965 và 1999 để giành quyền kiểm soát Kashmir khiến hơn 1.000 người thiệt mạng. Sau nhiều năm căng thẳng, năm 2003 New Delhi và Islamabad đã đạt được một thỏa thuận ngừng bắn và thiết lập LoC để phân chia ranh giới hai nước tại Kashmir.

Tuy nhiên, việc binh sĩ hai nước vẫn nổ súng vào nhau tại khu vực điểm nóng LoC cũng như tại Kashmir cho thấy mối nghi kỵ vẫn chưa được hóa giải. Từ năm ngoái, căng thẳng tại khu vực tranh chấp này đã gia tăng trở lại sau các vụ nã súng giữa binh sĩ gây nhiều thương vong cho cả hai bên. Theo thống kê của phía Ấn Độ, trong năm 2012 đã xảy ra 71 vụ nổ súng dọc LoC. Ấn Độ cáo buộc, từ đầu năm đến nay Pakistan đã có gần 200 hành động vi phạm thỏa thuận ngừng bắn tại LoC, trong khi Pakistan cũng nhiều lần cáo buộc New Delhi nổ súng khiêu khích.

Trong bối cảnh đó, thỏa thuận mới nhất giữa giới chức quân sự hai nước vừa đạt được có ý nghĩa hết sức quan trọng. Phái đoàn Ấn Độ do Trung tướng Vinod Bhatia dẫn đầu, trong khi phái đoàn của Pakistan do Thiếu tướng Aamer Riaz dẫn đầu. Đây là cuộc gặp đầu tiên sau 14 năm giữa các sĩ quan quân đội hai nước kể từ cuộc Chiến tranh Kargil ở Kashmir năm 1999. Đây cũng được xem là bước tiếp theo sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh và người đồng cấp Pakistan Nawaz Sharif bên lề kỳ họp lần thứ 68 của Đại hội đồng Liên hợp quốc tháng 9 vừa qua tại Mỹ. Theo đó lãnh đạo hai bên nhất trí sẽ giảm thiểu căng thẳng dọc LoC để từng bước tiến tới hòa bình toàn diện cho khu vực này.

Dù còn cần nhiều thời gian và hành động thực tế để kiểm chứng tính hiệu quả của thỏa thuận vừa đạt được, nhưng dẫu sao, sự kiện này cho thấy quan hệ giữa Ấn Độ và Pakistan đang đứng trước nhiều cơ hội. Kết quả cuộc đàm phán mới nhất không chỉ nhận được sự hoan nghênh của dư luận hai nước mà cả khu vực cũng như thế giới. Bởi hàn gắn rạn nứt láng giềng thông qua đối thoại, đàm phán hòa bình được xem là xu thế tất yếu trong bối cảnh các quốc gia trong khu vực không ngừng đẩy mạnh hợp tác phát triển kinh tế như hiện nay. Rõ ràng cả Ấn Độ và Pakistan đều nhận thấy tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình ổn định ở khu vực biên giới Kashmir đối với an ninh khu vực. Tuy nhiên, để biến những thỏa thuận vừa đạt được trở thành hiện thực đòi hỏi sự thiện chí, quyết tâm rất cao của cả hai phía.