Án chung thân cho lãnh đạo Khmer Đỏ

Nuon Chea được cho là nhân vật số hai sau Pol Pot còn Khieu Samphan từng là chủ tịch nước Campuchia Dân chủ. Hai người này là các lãnh đạo cao cấp nhất bị xử vì tội ác mà thể chế Khmer Đỏ đã gây ra.

Khoảng hai triệu người đã thiệt mạng trong thời Khmer Đỏ vì đói ăn và lao động khổ sai, hoặc bị xử tử hình. Chính quyền Khmer Đỏ, tồn tại từ 1975-1979, tìm cách thiết lập một xã hội nông nghiệp thuần khiết.

Các thành phố trống vắng vì dân bị dồn về nông thôn làm việc trong các hợp tác xã. Nhiều người chết vì lao động cực nhọc, trong khi phần đông người dân đói kém vì nền kinh tế suy sụp.

Trong bốn năm bạo tàn của mình, Khmer Đỏ đã giết hại tất cả những ai bị xem là kẻ thù cùng gia đình của họ: trí thức, dân tộc thiểu số, cựu quan chức...

Nuon Chea được xem như lý luận gia của chế độ, trong khi Khieu Samphan là nhân vật quyền lực thứ 5 của Khmer Đỏ, bộ mặt của Khmer Đỏ.

Phe công tố nói hai bị cáo này đã hình thành chính sách và đóng vai trò quan trọng trong quá trình thực hiện chúng.

Cả hai người đều bác bỏ tội danh. Trong phát biểu hồi năm ngoái, hai người đều bày tỏ hối lỗi nhưng tuyên bố không bao giờ chỉ thị tử hình ai hoặc biết tới việc này.

Phiên tòa riêng rẽ

Trong ba năm qua, tòa án đã nghe lời khai của nhiều nhân chứng, một số người mất cả gia đình cho chế độ này.

Suon Mom, 75 tuổi, người có chồng và bốn con chết đói trong thời kỳ đó, nói với hãng Associated Press rằng tim bà "vẫn đầy giận dữ".

"Tôi vẫn nhớ ngày tôi rời Phnom Penh, lê bước trên đường mà không có thức ăn và nước uống."

Hai bị cáo Nuon Chea và Khieu Samphan còn phải ra tòa về tội diệt chủng. Các tội trạng được chia thành các phiên tòa riêng rẽ để xử cho nhanh chóng, vì tuổi của cả hai bị cáo đều đã cao.

Hai cựu bộ trưởng Khmer Đỏ khác đáng ra cũng phải ra tòa cùng hai bị cáo này. Tuy nhiên Ieng Sary, cựu bộ trưởng Ngoại giao, đã chết hồi tháng 3/2013. Vợ ông ta là Ieng Thirith, cựu bộ trưởng Xã hội, được cho là quá yếu và không phải ra tòa.

Trước đó, cựu quản giáo Duch là quan chức cao cấp duy nhất của Khmer Đỏ bị kết tội.

Ông này bị bỏ tù hồi năm 2010 vì đã lãnh đạo trại tù Tuol Sleng, nơi hàng nghìn người bị cho là kẻ thù của chế độ bị tra tấn và giết hại.