5 động lực đưa thành phố Hồ Chí Minh trở thành siêu đô thị toàn cầu

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh thành phố Hồ Chí Minh đang mở rộng không gian đô thị thông qua việc hợp nhất với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, hướng tới hình thành một siêu đô thị mới. Đây là bước đi quan trọng trong lộ trình hiện thực hóa mô hình thành phố Hồ Chí Minh mới, nơi đô thị đầu tàu giữ vai trò trung tâm trong cấu trúc liên kết vùng và hội nhập quốc tế, với phương thức phát triển hoàn toàn mới.

Phát biểu tại hội thảo, Tiến sĩ Lê Quốc Hùng, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn Quốc gia (Bộ Xây dựng) nhấn mạnh, siêu đô thị thành phố Hồ Chí Minh cần những giải pháp chiến lược cho quy hoạch tích hợp, phát triển đô thị và quản trị trong kỷ nguyên chuyển đổi quốc gia. Việc sáp nhập sẽ đưa thành phố Hồ Chí Minh lên tầm vóc mới với diện tích gần 7.000 km², dân số dự kiến từ 14 triệu lên 18 - 20 triệu người giai đoạn 2030 - 2045. Tỷ trọng đóng góp cho GDP cũng được kỳ vọng tăng từ 25% hiện nay lên 30 - 40% vào năm 2045, một con số được đánh giá là khá cao nếu so với các vùng đô thị lớn trên thế giới.

Tiến sĩ Lê Quốc Hùng cũng chỉ ra các thách thức đặc thù địa phương mà thành phố Hồ Chí Minh cần vượt qua, gồm hợp nhất không gian quy hoạch, thống nhất định hướng phát triển và cải cách phương thức quản trị. Việc chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp cũng sẽ dẫn đến khó khăn trong điều hành. Tiến sĩ Lê Quốc Hùng đề xuất phân chia 168 phường, xã hiện tại thành khoảng 20 - 25 vùng chức năng dựa trên tiêu chí rõ ràng để tổ chức và quản lý hiệu quả hơn.

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu, giảng viên Trường Đại học Việt Đức phân tích các vấn đề trong chuyển đổi khu vực trung tâm (CBD) thành phố Hồ Chí Minh, nhìn từ mô hình các trung tâm tài chính lớn tại châu Á. Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu cho rằng hệ số giá nhà/thu nhập tại thành phố Hồ Chí Minh đang ở mức 32,5 - cao hàng đầu châu Á, vượt xa Bangkok (3,6) và Kuala Lumpur (10,2), tạo áp lực lên nhóm trung lưu - lực lượng chính trong các ngành dịch vụ. Về dài hạn, điều này có thể đẩy giá thuê tăng do kỳ vọng lợi tức của giới đầu tư…

GS.TS Nguyễn Trọng Hoài, Tổng Biên tập Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á nhận định: “Thành phố Hồ Chí Minh vẫn đang ở một khoảng cách khá xa so với các đô thị toàn cầu hiện hữu. Chúng ta cần dũng cảm nhìn thẳng vào hiện trạng và xuất phát điểm của mình”.

Để khắc phục vấn đề trên, GS.TS Nguyễn Trọng Hoài chỉ ra 5 động lực then chốt: Phát triển đô thị thông minh, bền vững; hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; thúc đẩy các ngành dịch vụ giá trị cao, logistics và kinh tế biển; tăng cường liên kết vùng quốc gia và quốc tế; xây dựng thể chế vượt trội.

Bên cạnh đó, GS.TS Nguyễn Trọng Hoài đề xuất thành phố Hồ Chí Minh cải thiện kết nối trong và ngoài khu vực CBD, đồng thời tận dụng hệ sinh thái đô thị để hình thành các sub - CBD tại các hành lang giao thông nhanh, phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp khởi nghiệp và lao động trẻ.