''Xuân và tuổi trẻ'' - khúc ca xuân tươi sáng

Trong tiết xuân, lời hát vút lên như tiếp thêm nhựa sống, sự ấm áp cho tuổi trẻ: “Hát vang hòa lòng thêm hăng hái/ Hát vang lên đời ta thắm tươi/ Tiết xuân huy hoàng muôn sắc hoa/ Tiết xuân êm đềm muôn tiếng ca/ Xuân tưng bừng”...

Nhạc sĩ La Hối (1920 - 1945) quê ở Hội An (Quảng Nam). Ông có năng khiếu âm nhạc, từ nhỏ đã sáng tác những giai điệu vui tươi, sôi nổi. Trong phong trào kháng Nhật, La Hối đã gia nhập tổ chức chống phát xít, tham gia in truyền đơn, viết biểu ngữ, nổ bom đánh sập cầu để ngăn chặn địch. “Xuân và tuổi trẻ” được sáng tác trong thời kỳ ông bị hiến binh Nhật theo dõi, hoàn cảnh vô cùng khó khăn, nhưng giai điệu của tác phẩm thể hiện niềm hứng khởi, phấn chấn tin yêu cuộc sống. Tháng 5-1945, La Hối cùng 10 đồng chí trong tổ chức bị Nhật bắt và xử bắn tại thành phố Đà Nẵng khi ông mới 25 tuổi.

“Xuân và tuổi trẻ” nguyên là một bản nhạc không lời, có tựa đề Pháp ngữ là “Printemps et la Jeunesse”. Sau đó, thi sĩ Diệp Truyền Hoa đã đặt lời Hoa. Đầu năm 1946, Đoàn Ca vũ nhạc kịch Anh Vũ từ Thủ đô Hà Nội lưu diễn xuyên Việt đến các tỉnh miền Trung và Hội An. Biết tin La Hối hy sinh, nhà thơ Thế Lữ xúc động trước tấm gương người nhạc sĩ - liệt sĩ đã hiến dâng tài năng và tuổi trẻ cho đất nước, ông xin phép gia đình nhạc sĩ đặt lời Việt cho “Xuân và tuổi trẻ”. Từ đó, bài hát được phổ biến rộng rãi với phần tác giả được ghi là: "Nhạc La Hối - Lời Thế Lữ".

La Hối còn viết một số hành khúc hùng tráng cổ động tinh thần yêu nước, ý chí chống phát xít xâm lược, tiêu biểu là ca khúc “Gió thiêng liêng”. Cho đến nay, ca khúc “Xuân và tuổi trẻ” vẫn được trình diễn khắp các sân khấu trong và ngoài nước, sẽ sống mãi cùng mùa xuân và trong lòng những người yêu nhạc.