Xét xử vụ án tham nhũng lớn trong ngành dầu khí: Núp bóng PTSC “xẻ thịt” Vietsovpetro!

Sáng nay 5-10, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khai mạc phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án tham nhũng, cố ý làm trái xảy ra tại Công ty Dịch vụ kỹ thuật dầu khí (PTSC) và Xí nghiệp liên doanh dầu khí Vietsovpetro (VSP). Chỉ trong 2 công trình: khối nhà ở 140 chỗ thuộc vòm Nam mỏ Bạch Hổ và hệ thống dằn (ballast) giàn khoan mỏ Đại Hùng 1, số tiền Nhà nước thất thoát, thiệt hại đã lên đến hơn 3 triệu USD (tương đương gần 55 tỷ đồng). Những con sâu trong ngành Dầu khí này đã moi tiền Nhà nước như thế nào để chia nhau?

Giá trên trờivẫn trúng thầu:

Gói thầu xây dựng khối (block) nhà ở 140 chỗ nằm trong dự án tổ hợp công nghệ trung tâm số 3 vòm Nam mỏ Bạch Hổ được phê duyệt kế hoạch đấu thầu quốc tế qua 2 giai đoạn. Theo đó, VSP đã gửi thư mời thầu giai đoạn 1 đến 18 nhà thầu, trong đó có Viện Corall (Ukraina) là đơn vị có nhiều kinh nghiệm, uy tín thiết kế các công trình trên biển. Do không có khả năng tài chính, Phó Viện trưởng Lenxky và Chánh kỹ sư Rudenco đã đến VN tìm đối tác. Thông qua Trần Quang (Xưởng trưởng xưởng Điện lạnh PTSC), Nguyễn Quang Thường (nguyênGiám đốc PTSC) móc nối, bàn bạc với đại diện Viện Corall, thống nhất thành lập liên danh (consortium PTSC/Corall) để tham gia đấu thầu và ký thỏa thuận nguyên tắc ngày 25-5-1999. Theo đó, PTSC sẽ đại diện consortium trực tiếp tham gia đấu thầu. Trong đó, PTSC chịu trách nhiệm mua sắm vật tư, tổ chức thi công lắp đặt, thử tải, bàn giao công trình. Còn phía Corall thực hiện thiết kế, chỉ đạo kỹ thuật, giám sát thi cônglợi nhuận thu được PTSC hưởng 60%, Corall hưởng 40%.

Đầu tháng 11-1999 khi biết tin nội bộ PTSC/Corall trúng thầu (nhưng chưa được công bố chính thức vì đang chờ các cơ quan chức năng trình Thủ tướng Chính phủ), Dương Quốc Hà (nguyên Phó Tổng giám đốc VSP và là Phó chủ tịch Hội đồng xét thầu) đã thông qua Trần Quang đề nghị gặp Thường để tư vấn thực hiện gói thầu! Hà đã tư vấn cho bên B tương lai như thế nào? Tại KS. Sofitel Plaza, Hồ Tây (Hà Nội) khi nghe Thường cho biết giá bỏ thầu dự kiến là 15,5 triệu USD, còn giá hờ 17,2 triệu USD. Bất ngờ, vị Phó chủ tịch HĐ xét thầu thẳng thừng gợi ý: cứ bỏ thầu giá cao (17, 2 triệu USD) vẫn trúng. Lo ngại việc nâng khống giá thầu quá lộ liễu, Thường đề nghị giảm 3%. Cuối cùng, cả bọn chốt lại giá 16, 9 triệu USD. Phần chênh lệch 1, 4 triệu USD sẽ giao cho Trần Quang thực hiện việc rút tiền để chia chác. Thế rồi PTSC/Corall được công bố trúng thầu với mức giá trên trời nhưng vẫnthấp hơn tổng trị giá gói thầu được phê duyệt.

Cũng trong thời gian này, VSP mở thầu dự án sửa chữa hệ thống dằn (ballast) giàn khoan Đại Hùng 1. Qua 2 giai đoạn xét thầu kỹ thuật (chưa có giá) hai nhà thầu đạt điểm kỹ thuật là PTSC và công ty đóng tàu An Phú. Tuy nhiên, khi đàm phán VSP đưa ra nhiều điều kiện khá gắt, do sợ rủi ro về tài chính An Phú xin rút lui, còn lại gà nhà PTSC (do biết trước thông tin đấu thầu nên đã chuẩn bị sẵn) đương nhiên trúng thầu với tổng giá trị hợp đồng được hét lên gần 3 triệu USD

Thao túng, rút ruột, chia chác hàng chục tỷ đồng:

Ngay sau khi VSP ký hợp đồng giao công trình, PTSC âm thầm lập2 bản sửa đổi nguyên tắc liên danh PTSC/Corall, đưa công ty TNHH Interpet (của Trần Quang) vào cung cấp vật tư, thiết bị để thuận tiện cho việc rút tiền chia chác. Theo đó, khối lượng công trình được phân chia lại: Phần việc của PTSC trị giá 8,3 triệu USD, còn phần việc của Corall trị giá 8,7 triệu USD. Toàn bộ phần việc của PTSC được ký hợp đồng khoán lại cho Nhà máy đóng tàu Ba Son và nhiều đơn vị khác thực hiện. PTSC ngồi mát hưởng lãi lớn 11, 2 tỷ đồng. Trên pháp lý đây là phần việc mà PTSC phải chịu trách nhiệm nên việc hạch toán tài chính khá sạch, đẹp.

Đối với phần việc đẩy cho phía Corall chịu trách nhiệm, bộ sậu Quang-Thường bắt đầu giở trò đục khoét. Thực tế, Viện Corall chỉ thực hiện phần thiết kế và giám sát kỹ thuật trị giá 7% hợp đồng (khoảng 1,2 triệu USD, chuyển vào tài khoản Corall 913.200 USD). Phần dự án trị giá gần 7,8 triệu USD còn lại do Interpet VN làm nhưng được lập hợp đồng giả, ngụy tạo chữ ký và con dấu của Viện Corall để đẩy trách nhiệm cho pháp nhân ma. Bằng thủ đoạn nâng khống giá vật tư, thiết bị mua trôi nổi trên thị trường trong và ngoài nước thành thiết bị đặc chủng do Viện Corall cung cấp, bộ sậu này đã xẻ được gần 2,3 tỷ đồng (hơn 30% giá trị phần dự án này). Tuy nhiên, Trần Quang chỉ kịp rút ra 1, 2 triệu USD chia nhau, còn 1 triệu USD kẹt trong tài khoản PTSC đã bị Cơ quan điều tra phong tỏa khi vụ án bị phát hiện.

Tương tự, trong dự án sửa chữa ballast Đại Hùng 1, Thường và Quang tiếp tục ký hợp đồng ma bán thầu cho Viện Corall với giá 2,7 triệu USD, vẽ miếng bánh nhỏ (273.000 USD) để lại cho PTSC, còn trọn gói dự án này cũng do chính công ty Interpet của Trần Quang thực hiện và cho lên thớt xẻ thịt. Màn kịch mua vật tư trôi nổi, rồi làm giả chứng từ thanh toán cho Viện Corall được lập lại.

Công trình dự kiến sửa chữa 34 tank nhưng khi sửa được 24 tank thì nhà đăng kiểm Lloyd chấp nhận cấp phép cho giàn khoan tiếp tục hoạt động. Vì vậy, giá trị hợp đồng được thanh toán chỉ dừng lại 1,5 triệu USD. Sau khi trừ chi phí, Quang thu được lãi lớn lên đến hơn 900.000 USD, gấp rưỡi chi phí dự án.

Thực tế, trong cả 2 công trình trọng điểm này đều do Interpet VN của Trần Quang núp bóng PTSC thực hiện, rồi qua đó thao túng, nâng khống giá thành để tham ô, chiếm đoạt2,1 triệu USD (hơn 33 tỷ đồng) chia chác cho một số người có chức quyền của VSP và PTSC. Sau những sai phạm động trời này, một số cán bộ tiếp tục leo lên chức vụ cao hơn trong Tổng Công ty Dầu khí.

Nhóm bị cáo bị truy tố về 2 tội: Tham ô, cố ý làm trái các quy định quản lý kinh tế của nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng gồm có: Nguyễn Quang Thường (nguyên Giám đốc PTSC, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Dầu khí VN), Cao Duy Chính (Phó giám đốc kho ngoại quan PTSC), Trần Quang (Xưởng trưởng, xưởng Điện lạnh PTSC), Trần Ngọc Giao (Chủ tịch HĐQT Interpet VN). Riêng Dương Quốc Hà (nguyên Phó tổng giám đốc VSP) bị xét xử về tội tham ô; Nguyễn Mạnh Hùng (trưởng phòng thương mại PTSC) và Trần Ngọc Long (nhân viên xưởng) về tội “Cố ý làm trái...”.

HNM