Xem tác phẩm, đọc cuộc đời

Khi không có điều kiện đến với các bảo tàng hội họa hay các triển lãm tranh thì cách để tiếp cận với thế giới của màu sắc và đường nét là qua các trang sách. Trước mỗi tác phẩm hội họa, ngoài thưởng thức cái đẹp, người yêu mỹ thuật thường ngập ngừng trước câu hỏi: Vì sao họa sĩ vẽ? Ngụ ý của tác giả ẩn sau đường nét là gì? Giá trị của tác phẩm nằm ở đâu?...

Để trả lời được phần nào những thắc mắc ấy, phải đến với thế giới của người nghệ sĩ để tìm hiểu cả về cuộc đời, sự nghiệp, quan niệm nghệ thuật hay hoàn cảnh sáng tác của họ. Những năm gần đây, sách hội họa xuất hiện ngày càng nhiều, đặc biệt là dòng sách ngoại nhập với nội dung phong phú, trình bày đẹp và không hề rẻ.

Nhưng, “đắt xắt ra miếng” là “cảm thán” của nhiều độc giả khi cầm trên tay những cuốn sách danh họa dày dặn, sang trọng, được thiết kế công phu. Cuốn “Leonardo Da Vinci” của tác giả Walter Isaacson do Nguyễn Thị Phương Lan dịch, Phạm Diệu Hương hiệu đính, là một ví dụ.

Hơn cả một tiểu sử về họa sĩ, cuốn sách còn là những nghiên cứu dày công về lịch sử hội họa cũng như từng tác phẩm của ông. Các bức vẽ của Da Vinci đã được tác giả phân tích, đánh giá tỉ mỉ khiến độc giả vừa “mệt” bởi lượng kiến thức đồ sộ, lại không thể ngừng thích thú bởi sự đa dạng và cuốn hút của thông tin về nhiều lĩnh vực. Những câu chuyện về cuộc đời Da Vinci làm nổi bật lên phẩm chất và tinh thần của một nghệ sĩ thiên tài với trí tuệ tổng hòa của nhà khoa học - nghệ thuật - nhà nghiên cứu.

Qua một group đọc trên mạng xã hội, độc giả Thinh Joey chia sẻ về cuốn “Leonardo Da Vinci”: “Hơn 600 trang nội dung, kèm theo chừng 100 trang phụ lục được in màu trên giấy couche matt rõ ràng là tốn kém, nhưng phải như vậy mới đem tới cho độc giả trọn vẹn trải nghiệm đọc sách với nhiều hình minh họa, ghi chú của Da Vinci để lại. Rất nhiều câu chuyện thú vị về cuộc đời Da Vinci, như sự ra đời của các bức “Mona Lisa”, “The Last Supper” hay quan điểm của ông về Michelangelo... được đề cập trong sách”.

Từng là thể loại “hiếm” nhưng những năm gần đây sách nghệ thuật ngày càng có chỗ đứng, bởi khi đời sống ngày càng được nâng cao thì nhu cầu thưởng thức của người dân cũng ngày càng tinh tế. Họ đòi hỏi mỗi cuốn sách phải là sự tổng hòa của cả sự hay về nội dung cùng sự đẹp của hình thức. Chẳng thế mà, cuộc đời đầy thú vị của Leonardo Da Vinci được viết trong nhiều cuốn sách đã được dịch ra tiếng Việt.

Ngoài cuốn “Leonardo Da Vinci” kể trên, còn có những cuốn sách được biên soạn công phu như “Leonardo Da Vinci: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh”, “Những cuốn sổ tay của Leonardo Da Vinci”, “Đây là Leonardo Da Vinci”, “Leonardo Da Vinci - Thiên tài toàn năng”...

Và tất nhiên, ngoài danh họa Leonardo Da Vinci, còn rất nhiều sách về các danh họa khác đã được giới thiệu với độc giả nước Việt. Đó là “Van Gogh: The Life” (tiểu sử), “Michelangelo: Cuộc đời và tác phẩm qua 500 hình ảnh”, “Michelangelo: Sáu kiệt tác cuộc đời”, “Picasso và bức tranh khiến thế giới sửng sốt”, “Cuộc đời của ba danh họa thời kỳ Phục Hưng”...

Một số đơn vị đã có sự đầu tư bài bản vào các bộ sách, tủ sách nghệ thuật. Như Omega Plus đã mua bản quyền bộ sách "Danh họa thế giới" của NXB Larousse danh tiếng, cho đến nay đã xuất bản 6 cuốn tại thị trường Việt Nam về các họa sĩ Vincent Van Gogh, Paul Gauguin, Claude Monet, Johannes Vermeer, Paul Cézanne, Hokusai. Hay Đông A ra mắt bộ sách “Đây là...” của NXB Laurence King về 8 họa sĩ danh tiếng trong lịch sử từ thời Phục Hưng đến thế kỷ XX gồm Dalí, Gauguin, Leonardo da Vinci, Matisse, Monet, Rembrandt, Van Gogh, Warhol. Người đọc được mãn nhãn với các tập sách hội họa được in màu chất lượng cao, bìa cứng, nhiều cuốn sách có hộp đựng. Ngắm tranh, độc giả lại được đọc thêm về cuộc đời, thêm hiểu người nghệ sĩ sáng tạo ra tác phẩm ấy.

Không chỉ đầu tư sách mỹ thuật nước ngoài, sách về hội họa trong nước cũng được lưu tâm. Theo bà Trần Hoài Phương, Giám đốc sản xuất Omega Plus: “Một tủ sách nghệ thuật cho người Việt không thể thiếu được mảng sách mỹ thuật trong nước. Bạn đọc cần hiểu hành trình mỹ thuật Việt Nam trong tiến trình lịch sử mỹ thuật thế giới”. Hiện Omega Plus đã và đang triển khai những tác phẩm đầu tiên của họa sĩ Việt Nam trong tủ sách nghệ thuật này.