Xe buýt “sạch”

Ít khói thải, tiết kiệm nhiên liệu

Xe buýt CNG tiết kiệm nhiên liệu và giảm ô nhiễm môi trường.

Ông Nguyễn Tuấn Việt, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Xe khách Sài Gòn (Saigon Bus) cho biết, hiện 21 chiếc xe này đang trên đường từ Hàn Quốc về TP Hồ Chí Minh. Nếu thủ tục thông quan thuận lợi thì ngày 19-8, các xe buýt sử dụng CNG bắt đầu đi vào hoạt động. Giá thành mỗi chiếc xe khoảng 2,4 tỷ đồng. Do nằm trong khuôn khổ chương trình đổi mới xe buýt, từng bước đưa xe buýt sử dụng nhiên liệu sạch vào sử dụng nên 21 chiếc xe này được vay vốn ưu đãi với lãi suất 0% trong 10 năm.

Từ tháng 5-2010, TP đã đưa 2 xe buýt "sạch" vào chạy thí điểm. Tuy chưa có đánh giá chính thức, nhưng theo ý kiến của 2 đơn vị thí điểm sử dụng xe buýt "sạch" là Liên hiệp HTX vận tải TP và Saigon Bus, thì loại xe này tiết kiệm khoảng 30% nhiên liệu so với xe dùng dầu diesel, đặc biệt là khí thải ít hơn nhiều so với xe buýt thông thường nên không gây ô nhiễm môi trường.

Hiện công tác chuẩn bị cho các xe buýt sạch vận hành đã hoàn tất. Đơn vị cung cấp khí gas là Công ty CP kinh doanh khí hóa lỏng miền Nam đã xây thêm một trạm tiếp nhiên liệu ở đường Nguyễn Hữu Cảnh (quận 1) Với 1 trạm đã được đầu tư trước kia trên đường Phổ Quang (quận Tân Bình) cùng với trạm mới xây sẽ cung cấp đủ khí gas cho xe hoạt động. Ông Việt cho biết, sau khi xe sử dụng CNG đi vào hoạt động ổn định, Saigon Bus và Tổng Công ty Cơ khí Giao thông vận tải Sài Gòn (Samco) dự định sẽ nhập 21 khung gầm và động cơ để sản xuất trong nước, tiết kiệm chi phí.

Cần khuyến khích phát triển xe buýt sạch

TP Hồ Chí Minh hiện có khoảng 3.200 xe buýt, nhưng nhiều xe được đầu tư từ năm 2003, nên đã cũ kỹ, xuống cấp về hình thức và không đạt tiêu chuẩn môi trường. Theo Đề án đầu tư phát triển mới xe buýt giai đoạn 2011-2015 của Sở GTVT, trong thời gian 5 năm tới TP sẽ đầu tư thay mới khoảng 1.680 xe buýt với tổng chi phí 1.878 tỷ đồng. Tuy nhiên, để ngành vận tải công cộng nhanh chóng đạt mục tiêu nâng số lượng người đi xe buýt từ 7% hiện nay lên 15%, mới đây, UBND TP đã chỉ đạo Sở GTVT nhanh chóng triển khai, rút ngắn thời gian thực hiện đề án xuống còn 2 năm (2011-2013).

Phương thức đầu tư xe mới là doanh nghiệp đầu tư trả trước 30% giá trị xe, 70% còn lại được TP hỗ trợ lãi cố định là 5%/năm trong thời gian tối đa 7 năm. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đầu tư vào ngành xe buýt cho rằng, hỗ trợ này sẽ khó khuyến khích nhà đầu tư tham gia, vì ngành xe buýt lợi nhuận thấp, lâu thu hồi vốn, trong khi lãi ngân hàng hiện đang cao (hơn 20%) nên mức hỗ trợ lãi 5% trong 7 năm chỉ là con số rất nhỏ.

Hiệu quả của xe buýt CNG quá rõ, nhiều nhà đầu tư cũng muốn mua loại xe này để thay thế số xe buýt chạy bằng dầu đang xuống cấp. Hiện Liên hiệp HTX Vận tải TP Hồ Chí Minh (đơn vị đã có 1 xe buýt CNG chạy thí điểm) đang có hướng đầu tư 20 xe chạy CNG thay thế các xe cũ, không xin TP ưu đãi vốn mua xe ban đầu, mà xin được hưởng trợ giá cho xe buýt CNG trong 5 năm bằng với mức ưu đãi TP đang dành cho nhóm xe buýt chạy dầu diesel. Đề xuất này đã được Sở GTVT thông qua, tuy nhiên, Sở Tài chính lại không chấp thuận. Lý do là tính năng vận hành, định mức tiêu hao nhiên liệu, khấu hao, chi phí duy tu, bảo dưỡng… của xe buýt CNG khác với xe buýt chạy bằng dầu diesel, nên mức trợ giá phải khác nhau. Sở Tài chính trình UBND TP yêu cầu Sở GTVT tính toán cụ thể các phương án đơn giá trợ giá, hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội khi thay thế xe buýt CNG để thẩm định mức trợ giá.

Theo một số thành viên của Liên hiệp HTX Vận tải TP, khấu hao xe buýt chạy khí CNG rất cao so với xe chạy dầu diesel vì giá mua vào cao hơn, do đó, nếu không được ưu đãi để mua phương tiện thì TP nên cho hưởng trợ giá như xe buýt chạy dầu diesel để tái đầu tư. Chưa kể, khi doanh nghiệp Nhà nước được vay đầu tư không lãi suất để mua xe thì doanh nghiệp tư nhân không xin hỗ trợ mua xe, chỉ xin được hưởng trợ giá như xe buýt chạy bằng dầu diesel đang được hưởng, thì TP cũng nên khuyến khích để các nhà đầu tư mạnh dạn đầu tư xe buýt sạch, tiết kiệm nhiên liệu và giảm thiểu nạn ô nhiễm môi trường.