Xây dựng vùng nguyên liệu lúa gạo tại Hà Nội: Tăng giá trị, mở rộng thị trường xuất khẩu

Hình thành vùng sản xuất theo tiêu chuẩn xuất khẩu

Được thành phố quy hoạch là vùng sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao, xã Đồng Phú (huyện Chương Mỹ) từ lâu đã sản xuất theo hướng an toàn. Toàn xã hiện có 47ha trồng giống lúa Jamonica của Nhật Bản.

Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Đồng Phú Trịnh Thị Nguyệt chia sẻ: "Quy trình sản xuất của hợp tác xã thân thiện với môi trường, chất lượng gạo thơm ngon, đạt chứng nhận của Mỹ và Nhật Bản nên giá trị lúa hữu cơ Đồng Phú cao hơn rất nhiều so với lúa canh tác theo phương pháp truyền thống. Ngoài ra, hợp tác xã còn xây dựng chuỗi liên kết, toàn bộ lúa hữu cơ của Đồng Phú được ký kết bao tiêu sản phẩm với giá ổn định, cao hơn 10-15% so với giống lúa thông thường; gạo hữu cơ Đồng Phú xuất khẩu tới nhiều thị trường trên thế giới".

Tương tự, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh chế biến nông sản Bảo Minh (quận Hoàng Mai) Bùi Thị Hạnh Hiếu cho hay, để bảo đảm số lượng đơn hàng gạo tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, công ty đã xây dựng chuỗi liên kết với các hợp tác xã trong nước. Qua đó, xây dựng vùng nguyên liệu gạo hữu cơ phục vụ chế biến sâu, đưa sản phẩm ra thị trường. Công ty đang liên kết với nông dân trong sản xuất lúa gạo (khoảng 20.000ha), trải dài trên cả nước. Riêng tại Hà Nội, công ty liên kết với nông dân ở các địa phương: Đồng Phú (huyện Chương Mỹ), Tam Hưng (huyện Thanh Oai) và Phù Lưu Tế, Tuy Lai (huyện Mỹ Đức) trong sản xuất, tiêu thụ lúa, quy mô mỗi huyện từ 50ha đến hơn 100ha.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương thông tin, Hà Nội là địa phương có diện tích trồng lúa lớn (khoảng 160.000ha), sản lượng gạo tiêu thụ khoảng 1,1 triệu tấn/năm. Cơ cấu các giống lúa phát triển theo hướng tăng diện tích lúa chất lượng cao, sử dụng giống ngắn ngày (90%). Thực hiện Quyết định số 5242/QĐ-UBND ngày 30-11-2020 của UBND thành phố Hà Nội về việc phê duyệt Kế hoạch phát triển sản xuất lúa Japonica và lúa chất lượng cao hàng hóa theo tiêu chuẩn xuất khẩu giai đoạn 2021-2025, đến nay, Hà Nội đã có hơn 200 vùng sản xuất lúa tập trung, tổng diện tích khoảng 40.000ha…

Bên cạnh đó, Hà Nội xây dựng 16 vùng sản xuất lúa hàng hóa theo tiêu chuẩn xuất khẩu tại 16 xã, hiệu quả tăng 10-15% so với các giống lúa khác canh tác theo phương pháp truyền thống. Toàn thành phố hiện có 10 doanh nghiệp được Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu gạo. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gạo của Hà Nội đạt 645 triệu USD, chiếm 3,7% tổng kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn thành phố. Các thị trường xuất khẩu gạo chủ yếu của Hà Nội gồm: Indonesia, Cuba, Bờ Biển Ngà, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ…

Xây dựng chuỗi liên kết nội địa và xuất khẩu

Hiện nay, việc xây dựng vùng lúa chất lượng cao còn khó khăn do quy mô sản xuất hộ, diện tích nhỏ, không thuận lợi cho việc bố trí cơ cấu giống, đầu tư hạ tầng; việc kết nối bao tiêu sản phẩm trong chuỗi liên kết còn lỏng lẻo, thiếu bền vững; công tác xúc tiến thương mại, phát triển thị trường còn hạn chế...

Để mở rộng vùng sản xuất nguyên liệu phục vụ xuất khẩu gạo, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Liên Mạc (huyện Mê Linh) Nguyễn Văn Bùng cho rằng, các ngành chức năng cần hỗ trợ hợp tác xã về vốn vay với lãi suất ưu đãi để đầu tư nhà máy sơ chế, cửa hàng giới thiệu sản phẩm; hỗ trợ hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp để cung ứng cây giống, vật tư nông nghiệp, xây dựng thương hiệu, tiêu thụ sản phẩm với giá cả ổn định...

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương, Hà Nội tiếp tục duy trì, phát triển 200 vùng sản xuất lúa Japonica và lúa chất lượng cao hàng hóa theo hướng an toàn, VietGAP, hữu cơ, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu; hình thành và phát triển 3-5 vùng sản xuất lúa thảo dược; thúc đẩy phát triển công nghệ sau thu hoạch (sấy, chế biến, bảo quản...); xây dựng 3-5 chuỗi liên kết nội địa và xuất khẩu...

Đồng thời, thành phố tích cực hỗ trợ các hợp tác xã, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 trong quá trình sản xuất, sơ chế, đóng gói, chế biến, tiêu thụ... nhằm tăng giá trị sản xuất; xây dựng, bảo hộ chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm gắn với mã truy xuất nguồn gốc; đẩy mạnh đăng ký, quản lý mã số vùng trồng lúa bảo đảm tiêu chí xuất khẩu...

Mặt khác, thành phố tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm để người tiêu dùng ngày càng biết và sử dụng nông sản chất lượng cao; chủ động tìm hiểu thị trường nước ngoài, chú trọng thị trường có nhu cầu tiêu thụ nông sản với số lượng lớn (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…); tăng cường khảo sát thị trường, tham gia hội chợ, định hướng kế hoạch sản xuất - tiêu thụ, đặc biệt là xuất khẩu...