Xài sang!

Tuy nhiên, điều đáng nói là, trong tổng giá trị kim ngạch NK trên lại có tới gần 10,5 tỷ USD giá trị các mặt hàng thuộc diện không khuyến khích, gồm gần 4 tỷ USD các hàng hóa NK thuộc diện cần kiểm soát, 5,4 tỷ USD các hàng hóa thuộc diện cần hạn chế, xấp xỉ 1 tỷ USD các hàng hóa thuộc diện cần phải kiểm soát NK (đều tăng trên 20% so với cùng kỳ năm trước). Trong số hàng hóa NK có nhiều thứ "vô lý" như ô tô nguyên chiếc thuộc các dòng xe hạng sang như Audi, Lamborghini, Mercedes… các loại hoa quả, nông sản có sẵn trong nước, thậm chí cả giấy vệ sinh, đũa ăn, tăm tre… góp phần làm gia tăng thâm hụt cán cân thương mại.

Theo các chuyên gia của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nguyên nhân của tình trạng trên là do năng lực sản xuất trong nước còn hạn chế, các mặt hàng NK đa phần là các mặt hàng trong nước chưa sản xuất được hoặc sản xuất được nhưng có chất lượng kém hoặc giá thành cao hơn hàng NK, dẫn tới việc các doanh nghiệp thường lựa chọn phương án NK. Về mặt quản lý nhà nước, ý kiến trên không sai. Nhưng cần phải thêm một nguyên nhân thực tế nữa là có việc chạy theo lợi nhuận của một số doanh nghiệp, cố tình NK các loại hàng hóa không thiết thực (miễn là có lãi), bất chấp việc có thể gây thiệt hại cho sản xuất trong nước hay làm tăng nhập siêu. Bên cạnh đó, cũng cần phê phán tâm lý xài sang, "sính" ngoại của một bộ phận người tiêu dùng, vô tình tạo điều kiện cho hàng hóa ngoại nhập có đất sống.

Để định hướng tiêu dùng, hạn chế nhập siêu và thiết thực tham gia cuộc vận động "Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt", các bộ, ngành liên quan cần nghiên cứu, ban hành danh mục và quy chuẩn kỹ thuật các sản phẩm hàng hóa; công bố các biện pháp kỹ thuật và quy trình kiểm tra, giám sát các sản phẩm, hàng hóa NK thuộc nhóm cần hạn chế để làm căn cứ pháp lý kiểm soát chất lượng hàng hóa NK theo quy định hiện hành. Nhưng điều cần hơn là phải có sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và cộng đồng người tiêu dùng. Có thế mới hy vọng cán cân thương mại của nước ta năm nay được điều chỉnh hợp lý và hiệu quả hơn.