Xã Thụy Phú, huyện Phú Xuyên: “Cát tặc” hoành hành...

Nội dung trên được trích từ đơn kêu cứu của người dân thôn Đại Gia, xã Thụy Phú (Phú Xuyên) gửi Báo Hànộimới.

Sáng 23-5-2013, chúng tôi có mặt tại thôn Đại Gia, xã Thụy Phú (Phú Xuyên). Một phụ nữ ở thôn cho biết: Hiện nay ở thôn Đại Gia không hộ nào còn tàu hút cát, nhưng tàu từ các nơi vẫn đổ về đây hút trộm, nhiều nhất là ở các tỉnh Hà Nam, Ninh Bình, Hưng Yên. Thỉnh thoảng mới thấy cơ quan chức năng kiểm tra, nhưng hình như các chủ tàu đều biết trước nên họ cho tàu nằm im một vài ngày, sau đó lại hoạt động bình thường. Đoạn sông này mới được kè bờ, thế mà không ít lần tàu lớn vẫn vào sát bờ kè thả "vòi rồng" hút cát, người dân báo chính quyền nhưng nhiều khi không thấy ai đến giải quyết...

Đi dọc bãi sông thuộc địa bàn xã Văn Nhân, thị trấn Phú Minh (huyện Phú Xuyên) và xã Thống Nhất (Thường Tín), chúng tôi thấy cả một vùng bãi dài hơn 3km chứa đầy cát, đường đê nhiều đoạn bị băm nát, tạo thành "ổ voi, ổ trâu" vì phải cõng cả trăm chuyến xe tải chở cát mỗi ngày. Một cán bộ thị trấn Phú Minh phàn nàn: Người dân thị trấn quanh năm phải sống chung với bụi cát, đặc biệt những hộ dân ở gần đê sông Hồng. Mặt khác, do xe tải chuyên chở cát chạy liên tục với mật độ dày đặc, đường đê không có biển hạn chế trọng tải nên các xe cứ "vô tư" phá đường, khiến nhiều đoạn bị xuống cấp nghiêm trọng...

Làm việc với cơ quan chức năng, chúng tôi được biết, nhiều xã thuộc địa bàn huyện Phú Xuyên đã tận dụng lợi thế ven sông Hồng để cho thuê làm điểm trung chuyển cát, than... Trong đợt kiểm tra về môi trường, khoáng sản và tài nguyên nước hồi tháng 3-2013, đoàn công tác của UBND huyện đã phát hiện 5/8 bãi tập kết cát ở các xã Quang Lãng, Khai Thái, thị trấn Phú Minh do địa phương ký cho thuê đất sai thẩm quyền, nhiều hợp đồng hết hạn nhưng chưa được ký tiếp. Nhằm lập lại trật tự trong quản lý đất đai, UBND huyện Phú Xuyên đã yêu cầu chính quyền các xã Quang Lãng, Khai Thái thanh lý những hợp đồng ký sai thẩm quyền, giải tỏa các bến bãi không đúng quy định. Tuy nhiên, khi được hỏi "việc giải tỏa bến bãi trên thực tế diễn ra như thế nào?", ông Nguyễn Công Hòa, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Xuyên "bộc bạch": "Thực tình chúng tôi không biết các xã đã giải tỏa những bến bãi lập trái quy định hay chưa?".

Không chỉ có vậy, qua tìm hiểu tại cơ sở, phóng viên còn ghi nhận một điều lạ là 4 đơn vị ký hợp đồng thuê bãi trên địa bàn thị trấn Phú Minh đều có cam kết bảo vệ môi trường và đề án bảo vệ môi trường được xác nhận theo quy định, nhưng trên thực tế không thể khẳng định môi trường nơi đây đã được bảo vệ, bởi hằng ngày, hàng giờ, bụi cát, bụi than vẫn mù mịt khắp nơi, tỏa đến từng ngõ xóm, ruộng vườn, nhà cửa của người dân...

Ông Chu Phú Mỹ, Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên thừa nhận vấn nạn nêu trên: "Việc xử lý các tàu hút cát trái phép ở thôn Đại Gia gặp nhiều khó khăn vì huyện thiếu phương tiện đường thủy, chưa có sự phối kết hợp giữa liên ngành và với tỉnh bạn. Do đó, mỗi khi lực lượng chức năng xuất hiện, các tàu hút trộm cát nhanh chóng dạt sang mé sông thuộc địa phận tỉnh Hưng Yên nên không bắt được đối tượng vi phạm. Vì vậy, mặc dù cơ quan chức năng đã cố gắng nhưng hiệu quả còn hạn chế, hầu hết vi phạm mới chỉ dừng ở việc xử phạt vi phạm hành chính, chưa đủ sức răn đe. Ngày 22-5 vừa qua, lực lượng chức năng của huyện đã bắt 2 tàu hút cát trái phép và phạt 30 triệu đồng/tàu, nhưng mức phạt này chưa tương xứng với hành vi vi phạm, vì thẩm quyền của huyện có hạn…".

Rõ ràng là thực trạng vi phạm trong việc cho thuê bến bãi và nạn khai thác cát trái phép trên sông Hồng đoạn qua địa bàn thôn Thái Gia, xã Thụy Phú đang đòi hỏi chính quyền và các cơ quan chức năng huyện Phú Xuyên cần có biện pháp xử lý quyết liệt hơn chứ không thể chỉ dừng ở "xử phạt hành chính...". Hơn nữa, do tính chất, quy mô của những vi phạm này liên quan đến nhiều địa phương, nhiều lĩnh vực nên rất cần sự quan tâm, chỉ đạo của UBND cũng như sự phối hợp, hỗ trợ của các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội và các tỉnh lân cận như Hưng Yên, Hà Nam, Ninh Bình...