![]()
(HNMĐT)- "Xạ thủ nằm bắn" là một tác phẩm đầy sức lôi cuốn, được viết theo môtíp hoàn toàn mới. Tử thi dày đặc ở mỗi trang sách, độ căng đến từng chi tiết, nhịp điệu nhanh, sự hiện diện của những thế lực ngầm, những tay anh chị tàn bạo và thông số kỹ thuật cụ thể của các loại vũ khí...tất cả những yếu tố chuẩn mực của thể loại tiểu thuyết trinh thám đã giúp Xạ thủ nằm bắn của J.P. Manchette (Pháp) hút hồn người đọc.
Câu chuyện kể về một anh chàng xạ thủ có tên Martin Terrier. Mười năm trước, Martin Terrier đơn độc và nghèo kiết xác phải lòng con gái một gia đình quyền quý trong vùng. Trong khi nàng có tiền bạc, nhan sắc, một ông bố giàu sụ cấm cửa bọn nghèo hèn chạm đến con gái mình thì Martin chỉ có sự ngờ nghệch, chiếc môtô cũ nát và ông bố say xỉn tối ngày. Cay đắng và tủi nhục, Martin quyết chí ra đi mang theo khát vọng đổi đời và lời hứa hẹn của người yêu sẽ đợi hắn. Sau mười năm hành nghề sát thủ chuyên nghiệp, Martin quyết định rửa tay gác kiếm, hy vọng số tiền ki cóp bấy lâu có thể giúp hắn an hưởng phần đời còn lại bên người tình xưa. Thế nhưng, kế hoạch không hoàn hảo như hắn định, đầu tiên là sự từ chối và mỉa mai của ông chủ xứ Cox trước ý định hoàn lương của Martin, tiếp sau đó là sự săn lùng ráo riết của những kẻ Martin có nợ máu, rồi hình ảnh nàng Anna xinh đẹp mười năm trước nay hoá thành một thiếu phụ nghiện ngập. Bỏ lại quê nhà rất nhiều máu và tử thi, Martin cuối cùng cũng đưa được tình nương cao chạy xa bay, nhưng tất cả sụp đổ trước mắt khi vốn liếng bấy lâu bỗng chốc tan thành mây khói. Vậy là một lần nữa, mơ mộng phải gạt đi, súng lại lên nòng, tư thế nằm bắn hoàn hảo để khử một con mồi bự: đại diện các nước xuất khẩu dầu lửa OPEC tại Pháp, thế nhưng chính lúc đấy, gã cay đắng nhận ra rằng mình sẽ trở thành con mồi kế tiếp khi hoàn thành nhiệm vụ...Sau biết bao cuộc rượt đuổi, chạy trốn, trở thành nạn nhân khôi hài trong một âm mưu chính trị xuyên quốc gia, Martin kết thúc cuộc đời oanh liệt của mình tại một xó quê, an phận với chân bồi bàn và thường xuyên say xỉn như bố gã nhiều năm trước. Nàng Anna, dù già cỗi và tàn tạ, nhanh chóng chán ngấy cuộc sống không phiêu lưu cũng chẳng giàu có. Nàng bỏ đi vào mùa thu, còn Martin, đôi khi trong giấc ngủ vẫn lấy tư thế của xạ thủ nằm bắn.
Có thể nói, dù tác phẩm được viết nên từ hai môtip không mới: sát thủ gác kiếm và gã trai trở lại cố hương tìm người tình cũ sau nhiều năm lang bạt. Một cuốn tiểu thuyết trinh thám, trước hết, phải có sức hấp dẫn, Xạ thủ nằm bắn của Manchette đảm bảo được tiêu chí đầu tiên ấy. Cùng đó, bằng sự hoà trộn giữa nhiều yếu tố: phiêu lưu, phê phán xã hội, những hoạ tiết đời thường, giọng điệu hài hước mang đậm chất giễu nhại (thể hiện rõ nét ở những chương cuối), tác phẩm ám ảnh người đọc bởi sự khốn cùng của thân phận con người cũng như tính khốc liệt, tàn bạo của một xã hội, một thời đại không có chỗ cho hy vọng và thay đổi. Hình tượng Martin Terrier xuất hiện cuối tác phẩm trong vai trò gã bồi bàn nhếch nhác là sự lặp lại gần như trùng khít chân dung của bố gã nhiều năm trước. Cuộc đời của Martin, cuối cùng cũng chỉ là một cuộc nổi loạn bất thành, đôi lúc gây thót tim, nhưng đáng cười và đáng thương hơn cả.
Ngoài khả năng tạo không khí và dựng cảnh đậm chất xi nê, một đặc điểm nổi bật của ngòi bút Manchette trong Xạ thủ nằm bắn đó là việc gia tăng những chi tiết về ngoại hình nhân vật và hạn chế tối đa những chi tiết về nội tâm. Độc giả có thể hình dung về vóc dáng của Martin, biết rõ về loại súng hắn dùng hay tên hiệu chiếc ô tô hắn cướp, nhưng diễn biến tâm trạng, cảm xúc là điều được dấu kín. Điều này, làm nên sự bình đẳng giữa người kể chuyện với độc giả, làm nên tính chất lạnh trong văn phong Manchette, cũng như tạo được sự bí ẩn đầy sức lôi cuốn cho nhân vật trong Xạ thủ nằm bắn nói riêng, tiểu thuyết Manchette nói chung- những con người không hề bị điều khiển hay nhào nặn bởi bất cứ bàn tay nào.
Sách do Nhã Nam ấn hành, sẽ ra mắt độc giả Việt Nam trong thời gian tới.
Tuyết Minh
