Vùng Đồng bằng sông Hồng: Kết nối để gia tăng chuỗi giá trị

Để phát huy lợi thế của mỗi địa phương, nâng nội lực cả vùng, 11 tỉnh, thành phố trong vùng cần “bắt tay” chặt chẽ hơn nữa, nhất là trong việc gia tăng chuỗi giá trị.

Chưa có cơ chế chính thức về liên kết vùng

Là trung tâm vùng Đồng bằng sông Hồng, những năm qua, thành phố Hà Nội đã tích cực đẩy mạnh liên kết với các tỉnh, thành phố trong vùng để phát triển.

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Kiều Oanh, thành phố đẩy mạnh liên kết cung ứng, xuất khẩu, đặc biệt trong một số lĩnh vực công nghiệp có nhu cầu cao về sản phẩm hỗ trợ như sản xuất ô tô, xe máy (Hà Nội - Vĩnh Phúc); sản phẩm cơ khí chế tạo (Hà Nội - Vĩnh Phúc - Thái Nguyên); điện tử văn phòng, gia dụng (Hà Nội - Bắc Ninh - Vĩnh Phúc)…

“Sự hợp tác này cho phép giảm thiểu rất nhiều về chi phí, tồn kho, thời gian giao nhận. Ngoài ra, khu, cụm công nghiệp liên kết còn có lợi thế nhanh chóng triển khai ứng dụng, lan tỏa, chuyển giao tri thức và công nghệ mới”, bà Nguyễn Kiều Oanh nói.

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Hải Dương Vũ Thị Kim Phượng, tỉnh đã kết nối sản xuất, tiêu thụ nông sản với nhiều tỉnh, thành phố trong khu vực Đồng bằng sông Hồng và cả nước; nhiều doanh nghiệp, tập đoàn bán lẻ đã đến Hải Dương xúc tiến tiêu thụ sản phẩm, tạo sự khơi thông hàng hóa mạnh mẽ với các địa phương. Tỷ lệ nông sản chủ lực của tỉnh thông qua liên kết sản xuất, tiêu thụ tăng mạnh; trong đó có rất nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp đã xây dựng được chuỗi giá trị.

Những hoạt động như trên cũng được triển khai rộng khắp tại các tỉnh, thành phố trong vùng Đồng bằng sông Hồng. Nhờ đó, trong giai đoạn vừa qua, vùng luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng cao. Năm 2023, kim ngạch xuất, nhập khẩu của toàn vùng đạt trên 260,88 tỷ USD, cao nhất trong 6 vùng kinh tế, chiếm 38% kim ngạch xuất, nhập khẩu của cả nước. Cùng với đó, vùng thu hút đầu tư nước ngoài lớn nhất nước, ước đạt 17,382 tỷ USD.

Tuy nhiên, sự hợp tác, liên kết giữa các địa phương trong vùng vẫn còn mang tính đơn lẻ, chưa khai thác, phát huy được hết tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương, chưa có cơ chế chính thức về liên kết vùng riêng. Không gian và địa bàn hoạt động liên kết giữa các địa phương trong vùng còn mang tính tự phát…

Phối hợp xây dựng mô hình liên kết phù hợp

Thành phố Hà Nội đã thống nhất chỉ đạo, cụ thể hóa các cơ chế, chính sách phát triển những lĩnh vực công nghiệp ưu tiên như sản phẩm công nghiệp chủ lực, công nghiệp thông minh, xanh, công nghiệp hỗ trợ...; kêu gọi các tập đoàn sản xuất, lắp ráp lớn vào đầu tư giữ vai trò làm vị trí trung tâm kết nối liên kết phát triển. Thành phố định hướng, coi trọng hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, thu hút đầu tư và thúc đẩy doanh nghiệp địa phương tham gia các chuỗi cung ứng.

Theo đại diện Sở Công Thương Hà Nội, thời gian tới, Hà Nội sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành trung ương, tỉnh, thành phố trong vùng triển khai giải pháp tham gia chuỗi liên kết phát triển các hành lang công nghiệp Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Bắc Ninh - Hải Dương - Quảng Ninh, Hà Nội - Vĩnh Yên; vành đai kinh tế ven biển Quảng Ninh - Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình và trục quốc lộ 10. Ngoài ra, hình thành các khu công nghiệp - đô thị gắn với phát triển khu đô thị, khu công nghiệp, khu thương mại - dịch vụ, tăng cường liên kết vào cụm liên kết ngành và khu công nghiệp chuyên biệt.

Đặc biệt, thành phố sẽ tiếp tục triển khai cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp lĩnh vực công nghiệp ưu tiên, công nghiệp chủ lực, công nghiệp hỗ trợ, xuất, nhập khẩu kết nối hợp tác phát triển cụm liên kết ngành...

Theo các chuyên gia, để các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng “bắt tay” chặt chẽ hơn nữa, về vĩ mô cần tăng cường liên kết vùng và tích hợp kết nối chuỗi giá trị của các ngành công nghiệp, nông nghiệp, thương mại vào quá trình xây dựng, thực thi quy hoạch phát triển địa phương, vùng và quốc gia.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, nên lựa chọn lĩnh vực, sản phẩm hàng hóa mà các tỉnh, thành phố trong vùng có thể cùng hợp tác và phát triển. Sự hợp tác này mang tính bổ sung, gia tăng thế mạnh của mỗi tỉnh, thành phố, từ đó gia tăng thế mạnh cả vùng. Trong đó, với vai trò trung tâm của vùng, các chính sách của Hà Nội về phát triển hạ tầng, kêu gọi đầu tư nước ngoài, phát triển công nghiệp, thương mại… phải được lan tỏa tới toàn vùng.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân khuyến nghị, các địa phương cần xác định các mô hình chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị phù hợp. Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, bộ, ngành liên quan đẩy mạnh xúc tiến xuất khẩu trọng tâm cho từng giai đoạn, từng thị trường mục tiêu, xây dựng mô hình liên kết phù hợp, khi đó mỗi mắt xích trong chuỗi giá trị đều được hưởng lợi.