Vụ 3 trẻ tử vong tại Nha Trang: “Bóng” trách nhiệm vẫn đang “lăn”

Tại đây, nhiều câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự cố đáng tiếc trên, chứng chỉ hành nghề của những bác sĩ tham gia chương trình cũng như trách nhiệm của các bên liên quan, công tác quản lý trong lĩnh vực phẫu thuật nhân đạo... vẫn chưa được làm rõ.

Ai cũng "an toàn"?

Đề cập đến sự việc trên, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) Nguyễn Trọng Khoa nói rằng đó là tai biến y khoa nghiêm trọng. Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu và hỗ trợ phẫu thuật nụ cười (OSCA), ông Phạm Văn Ái, Giám đốc Trung tâm không trực tiếp tham gia phẫu thuật mà chỉ đứng ra "làm trung gian", tập hợp các bác sĩ để tổ chức chương trình phẫu thuật từ thiện nói trên. Do đó, việc bác sĩ Phạm Văn Ái không có chứng chỉ hành nghề không ảnh hưởng gì đến vấn đề chuyên môn. Mặt khác, chương trình phẫu thuật được sự đồng ý của Sở Y tế Khánh Hòa và OSCA đã có hợp đồng hợp tác với Bệnh viện (BV) Quân y 87 để tổ chức chương trình tại BV này. Tuy nhiên, trước câu hỏi của phóng viên "như vậy, có nghĩa Trung tâm OSCA hoàn toàn không sai phạm?", ông Nguyễn Trọng Khoa nói: "Tôi cũng không khẳng định như vậy. Sự việc hiện đang được Bộ Y tế và Công an tỉnh Khánh Hòa tiếp tục làm rõ".

Theo Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Việt Cường, OSCA được Sở KH&CN Hà Nội cấp phép nghiên cứu KHCN trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, phục hồi chức năng, y học trị liệu, phẫu thuật thẩm mỹ và tạo hình. Tuy nhiên, đó là ngành nghề có điều kiện nên giấy phép của Sở KH&CN Hà Nội chỉ là điều kiện cần để thành lập trung tâm, muốn khám chữa bệnh (KCB) thì cần có thêm chứng chỉ hành nghề do phía y tế cấp. "Cho đến nay, Sở Y tế Hà Nội chưa nhận được hồ sơ đề nghị cấp phép hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ của trung tâm này", ông Nguyễn Việt Cường nói.

Khẳng định BV Quân y 87 không liên quan trong vụ việc trên, ông Vũ Quốc Bình, Cục trưởng Cục Quân y (Bộ Quốc phòng) ví BV Quân y 87 (Khánh Hòa) như "sân bóng", các bác sĩ được OSCA mời phẫu thuật từ thiện chính là "cầu thủ". BV cho mượn cơ sở vật chất, còn thuốc men, nhân lực đều do OSCA mang đến. BV Quân y 87 cũng không có chức năng giám sát, kiểm tra giấy tờ pháp lý của OSCA. Phân tích của lãnh đạo Cục Quân y đồng nghĩa với việc BV Quân y 87 chỉ "cho thuê sân", "trận đấu" có diễn ra hay không hoàn toàn do Sở Y tế Khánh Hòa quyết định…

Theo ông Nguyễn Trọng Khoa, OSCA được thành lập từ năm 2007, đã triển khai phẫu thuật từ thiện cho hơn 2.000 trẻ ở nhiều tỉnh, thành phố nhưng chưa từng xảy ra sự cố như trên. Hiện nay, phía OSCA đã hỗ trợ mỗi gia đình có trẻ tử vong 120 triệu đồng. Tuy nhiên, vấn đề không phải là tiền, mà là tìm ra trách nhiệm thuộc về bên nào, giải pháp có thể là gì để ngăn chặn những sự cố tương tự.

Thế nhưng, có một thực tế là lúc này cơ quan quản lý còn chưa biết rõ ai sai, sai ở khâu nào!

"Lờ mờ" trách nhiệm

Diễn biến sự việc cho thấy, ngày 21-8, Sở Y tế Khánh Hòa mới nhận được đề nghị triển khai chương trình phẫu thuật, nhưng chỉ hôm sau, ngày 22-8, tại BV Quân y 87 đã diễn ra việc khám sàng lọc cho trẻ và đến ngày 23-8 thì xảy chuyện 3 trẻ tử vong. Nhìn lại sự việc, có thể thấy ngay vấn đề thủ tục thực hiện phẫu thuật từ thiện tại Khánh Hòa được giải quyết rất nhanh; các bác sĩ cũng vào cuộc nhanh và sự cố xảy đến cũng rất nhanh - ngay ngày thứ hai thực hiện chương trình. Chỉ có việc làm rõ trách nhiệm là chậm, chưa thể "nắm tóc" ai - hệ quả của việc buông lỏng quản lý đối với hoạt động của các tổ chức từ thiện.

Tại cuộc họp báo, khi được hỏi: "Trong sự việc này, trách nhiệm quản lý của cơ quan chức năng đến đâu? Thời gian tới, ngành y tế cần làm gì để siết chặt quản lý việc KCB nhân đạo?", phía Bộ Y tế đã không đưa ra câu trả lời thỏa đáng. Tại sao OSCA không có giấy phép hành nghề phẫu thuật thẩm mỹ nhưng Sở Y tế Khánh Hòa vẫn cho phép đơn vị này triển khai phẫu thuật nhân đạo trên địa bàn? Phải chăng Sở đã không kiểm tra, thẩm định chặt chẽ theo quy định? Câu trả lời là "Bộ Y tế đang tiếp tục làm sáng tỏ"…

Trong cuộc họp báo, đã có hàng chục câu hỏi về trách nhiệm và các vấn đề liên quan được đặt ra. Tuy thế, có rất ít câu trả lời làm phía hỏi thỏa mãn, và điều cơ bản là vẫn chưa thể xác định "quả bóng trách nhiệm" sẽ dừng ở đâu. Về nguyên nhân dẫn đến 3 trẻ tử vong, câu trả lời trước dư luận là chờ kết luận của Hội đồng chuyên môn.

Đó là về sự việc cụ thể xảy ra ở Khánh Hòa, như nhiều người thốt lên là "vẫn chuyện mất bò mới lo làm chuồng". Với vấn đề quản lý công tác KCB của các tổ chức từ thiện, giờ là lúc đặt ra yêu cầu siết lại quản lý. Nói như một bác sĩ có thâm niên về phẫu thuật thẩm mỹ tại Hà Nội thì hiện nay, hoạt động của các tổ chức mang danh nhân đạo đang bị... "loạn", các cơ quan chức năng cần phải tiến hành một cuộc tổng rà soát nhằm đưa về đúng quỹ đạo.