Việt Nam xếp thứ 44 về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu 2024 với 3 chỉ số đứng đầu thế giới

Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới

Theo Báo cáo GII 2024, Việt Nam tiếp tục có sự cải thiện thứ hạng đầu vào đổi mới sáng tạo (ĐMST) tăng 4 bậc so với năm 2023, từ vị trí 57 lên 53 (đầu vào ĐMST gồm 5 trụ cột: Thể chế, Nguồn nhân lực và nghiên cứu, Cơ sở hạ tầng, Trình độ phát triển của thị trường, Trình độ phát triển của doanh nghiệp). Đầu ra ĐMST tăng 4 bậc so với 2023, từ vị trí 40 lên 36 (đầu ra ĐMST gồm 2 trụ cột: Sản phẩm tri thức và công nghệ, Sản phẩm sáng tạo).

Việt Nam duy trì vị trí thứ 2 trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp (sau Ấn Độ với thứ hạng 39). Ngoài ra, có 5 quốc gia có thu nhập trung bình cao xếp trên Việt Nam là: Trung Quốc (xếp hạng 11), Malaysia (xếp hạng 33), Thổ Nhĩ Kỳ (xếp hạng 37), Bulgari (xếp hạng 38), và Thái Lan (xếp hạng 41). Còn lại tất cả quốc gia xếp trên Việt Nam đều là các nước có nền công nghiệp phát triển, thuộc nhóm thu nhập cao. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam đứng thứ 4, sau Singapore, Malaysia và Thái Lan.

Việt Nam được WIPO ghi nhận là một trong 8 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhiều nhất tính từ năm 2013. Việt Nam cũng là một trong 3 quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội về ĐMST so với mức độ phát triển trong 14 năm liên tiếp (gồm: Ấn Độ, Moldova và Việt Nam).

Đặc biệt, năm 2024, Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới là chỉ số Nhập khẩu công nghệ cao, Xuất khẩu công nghệ cao và Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo (tính trên tổng giao dịch thương mại). Đây là lần đầu tiên chỉ số Xuất khẩu hàng hóa sáng tạo đạt vị trí dẫn đầu thế giới. Có 3 chỉ số thuộc nhóm 10 quốc gia dẫn đầu thế giới cũng được WIPO đánh giá là điểm mạnh của Việt Nam, gồm: Tốc độ tăng năng suất lao động (xếp hạng 3); Số lượng ứng dụng điện thoại thông minh được tạo ra (xếp hạng 7) và Phần chi nghiên cứu và phát triển do doanh nghiệp trang trải/tổng chi nghiên cứu và phát triển (xếp hạng 9).

Về cơ sở hạ tầng (Trụ cột 3), Việt Nam xếp hạng 56, tăng 14 bậc từ vị trí 70 năm 2023.

Về trình độ phát triển của thị trường (Trụ cột 4), Việt Nam xếp hạng 43, tăng 6 bậc từ hạng 49 năm 2023.

Về trình độ phát triển của doanh nghiệp (Trụ cột 5), Việt Nam xếp hạng 46, tăng 3 bậc so với năm 2023. Trong đó, điểm mạnh nhất vẫn là chỉ số Nhập khẩu công nghệ cao tăng 3 bậc, trở về vị trí dẫn đầu thế giới (hạng 1).

Về đầu ra Sản phẩm tri thức và công nghệ (Trụ cột 6), Việt Nam xếp hạng 44, tăng 4 bậc so với năm 2023. Trong đó, hai chỉ số tiếp tục là điểm mạnh của Việt Nam, gồm: Chỉ số Xuất khẩu công nghệ cao đã đứng đầu thế giới sau khi xếp hạng 3 năm 2023; chỉ số Tốc độ tăng năng suất lao động (GDP/người lao động) xếp hạng 3, tăng 1 bậc so với năm 2023.

Về đầu ra ĐMST, Sản phẩm sáng tạo (Trụ cột 7), Việt Nam tăng 2 bậc từ thứ hạng 36 năm 2023 lên 34. Trong đó, nhóm chỉ số Sản phẩm và dịch vụ sáng tạo là điểm sáng khi thứ hạng tăng mạnh 11 bậc, từ hạng 29 năm 2023 lên 18.

Bên cạnh đó, Việt Nam còn một số chỉ số chưa cải thiện hoặc ở thứ hạng thấp cần tiếp tục quan tâm, như chỉ số Chất lượng các quy định pháp luật (hiện xếp hạng 95); Chỉ số Điểm PISA về đọc, toán và khoa học giảm 20 bậc, chỉ số Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học và kỹ thuật giảm 4 bậc; nhóm chỉ số Hạ tầng ICT, nhóm chỉ số Lao động có kiến thức chưa có chuyển biến đáng kể...

Đổi mới sáng tạo là động lực, nguồn lực và mục tiêu của sự phát triển

Phát biểu trực tuyến tại sự kiện công bố Báo cáo GII 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, ĐMST là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của các nước trong quá trình phát triển nhanh, bền vững và không để ai bị bỏ lại phía sau. Trong quá trình ĐMST, Việt Nam xác định quan điểm phải lấy người dân làm trung tâm, làm chủ thể, người dân phải thực sự được hưởng thụ thành quả của ĐMST.

Theo Thủ tướng, ĐMST tác động đến toàn dân, toàn diện và toàn cầu, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, vì vậy, chúng ta phải có cách tiếp cận toàn cầu, toàn dân, đề cao chủ nghĩa đa phương, kêu gọi sự hợp tác quốc tế trong quá trình thúc đẩy tiến trình ĐMST.

“Việt Nam xác định giáo dục đào tạo, khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, trong đó, lấy ĐMST vừa là động lực, vừa là nguồn lực, vừa là mục tiêu của sự phát triển và góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần thúc đẩy để xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nhân dân Việt Nam ngày càng được hạnh phúc và ấm no. Chúng tôi rất cảm ơn, trân trọng và đánh giá cao sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế, trong đó có WIPO cũng như các nhà khoa học, các chuyên gia đến hợp tác, giúp đỡ chúng tôi trong quá trình thúc đẩy ĐMST phục vụ phát triển đất nước nhanh và bền vững”, Thủ tướng nói.