Vài nét về Hội Nhà báo Việt Nam

Ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, hàng loạt cơ quan, tổ chức báo chí (Công báo, Đài Tiếng nói Việt Nam, Việt Nam Thông tấn xã...) được thành lập. Ngày 27-12-1945, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cho thành lập Đoàn Báo chí Việt Nam. Công việc chuẩn bị cho sự ra đời một hội nhà báo chính thức đang được đẩy mạnh thì chiến tranh xảy ra, thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta.

Đội ngũ nhà báo Việt Nam lúc này đã đông đảo hơn, phần lớn tham gia kháng chiến và Đoàn Báo chí Việt Nam được đổi tên thành Đoàn Báo chí Kháng chiến. Một hệ thống thông tin - báo chí đa dạng hình thành. Ở Việt Bắc, Trung ương có báo Sự thật, Cứu quốc, Độc lập, Phụ nữ, Lao động, Tiền phong; và Việt Nam Thông tấn xã, Đài Tiếng nói Việt Nam. Các lực lượng vũ trang đều có báo riêng. Các khu, tỉnh cũng đều có báo hoặc bản tin, nội san. Nam Bộ có báo, đài phát thanh do Xứ ủy Nam Kỳ trực tiếp phụ trách.

Ngày 4-4-1949, tại Việt Bắc, với sự giúp đỡ của Tổng bộ Việt Minh, Đoàn Báo chí Kháng chiến đã mở lớp đào tạo cán bộ viết báo mang tên Huỳnh Thúc Kháng, thu hút gần 50 học viên. Đây là trường học về báo chí đầu tiên trong lịch sử nước ta nhằm đào tạo cán bộ cho phong trào báo chí đang phát triển mạnh mẽ.

Đầu năm 1950, đứng trước yêu cầu nâng cao vị trí Việt Nam trên trường quốc tế và đồng thời nâng cao nghiệp vụ báo chí, Đoàn Báo chí Kháng chiến được chấn chỉnh, đổi tên thành Hội Những người viết báo Việt Nam. Hội nghị thành lập Hội (Đại hội lần I, khai mạc ngày 21-4-1950 tại xóm Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên) đã thống nhất thông qua Điều lệ, Chương trình hoạt động, bầu ra Ban Chấp hành Hội do nhà báo Xuân Thủy làm Chủ tịch, các nhà báo Đỗ Đức Dục và Hoàng Tùng làm Phó Chủ tịch, Nguyễn Thành Lê làm Tổng Thư ký.

Ngày 2-6-1950, Hội được Chính phủ ra quyết định chính thức công nhận và sau đó gia nhập Mặt trận Liên Việt. Các báo trở thành chi hội, những người làm báo ở cơ quan nào thì tham gia chi hội cơ quan ấy. Sinh hoạt chủ yếu của các chi hội là thảo luận những vấn đề nghiệp vụ, bồi dưỡng trình độ nghề nghiệp qua kinh nghiệm hoạt động thực tiễn.

Tháng 7-1950, đại hội của Tổ chức Báo chí quốc tế (OIJ) họp ở Phần Lan đã công nhận Hội Những người viết báo Việt Nam là thành viên chính thức của tổ chức này.

Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp, Hội Những người viết báo Việt Nam chuyển về Hà Nội, đặt trụ sở chính tại số nhà 59 Lý Thái Tổ (gần đây mới chuyển về phố Dương Đình Nghệ).

Ngày 16 và 17-4-1959 đã diễn ra Đại hội lần II của Hội với 123 đại biểu thay mặt 700 hội viên tham dự, bầu ra Ban Chấp hành gồm 25 nhà báo, do nhà báo Xuân Thủy làm Chủ tịch.

Ngày 7 và 8-9-1962 diễn ra Đại hội lần III với 160 đại biểu thay mặt 757 hội viên tham dự, bầu Ban Chấp hành gồm 29 nhà báo, do nhà báo Hoàng Tùng làm Chủ tịch. Đại hội cũng quyết định đổi tên Hội Những người viết báo Việt Nam thành Hội Nhà báo Việt Nam.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 7-7-1976, đoàn đại biểu Hội Nhà báo Việt Nam do nhà báo Hoàng Tùng - Chủ tịch Hội, làm Trưởng đoàn và đoàn đại biểu Hội Nhà báo Yêu nước và Dân chủ miền Nam do nhà báo Tân Đức - Chủ tịch Hội, dẫn đầu, đã họp tại Hà Nội để bàn việc hợp nhất hai tổ chức hội. Hội nghị quyết định: Từ ngày 7-7-1976, Hội Nhà báo Việt Nam và Hội Nhà báo Yêu nước và Dân chủ miền Nam Việt Nam hợp nhất thành một tổ chức báo chí duy nhất, hoạt động trên phạm vi cả nước, lấy tên chính thức là Hội Nhà báo Việt Nam.