Cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam cấp xã có từ 4 - 5 Phó Chủ tịch, kiêm trưởng các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó lựa chọn, phân công một đồng chí làm Phó Chủ tịch Thường trực.
Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã ký ban hành Quy định 301-QĐ/TW năm 2025 quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban Mặt trận (MTTQ) Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã.
Tổ chức bộ máy Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã thực hiện theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, điều lệ của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, bảo đảm tinh gọn, rõ chức năng, nhiệm vụ, không chồng chéo, trùng lắp, hoạt động thông suốt, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Ban thường vụ cấp uỷ cấp tỉnh, cấp xã quyết định thành lập Cơ quan Ủy ban MTTQ cấp tỉnh, cấp xã phù hợp với đặc điểm, tình hình và yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng địa phương theo nguyên tắc:
Bảo đảm sự lãnh đạo của cấp uỷ đảng; tổ chức thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động theo Điều lệ của mỗi tổ chức và quy định của Đảng, Nhà nước có liên quan, có con dấu, tài khoản riêng, bảo đảm nguyên tắc các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động trực thuộc MTTQ Việt Nam, đồng thời phát huy tính hiệu quả, chủ động, sáng tạo của mỗi tổ chức (độc lập tương đối); bảo đảm bám sát cơ sở, quản lý đoàn viên, hội viên và tổ chức các phong trào thi đua yêu nước trong các tầng lớp nhân dân.
Ban, đơn vị tham mưu, giúp việc có dưới 10 người được bố trí trưởng ban và 1 phó trưởng ban; có từ 10 người trở lên được bố trí không quá 2 phó trưởng ban. Trước mắt do sắp xếp, hợp nhất thì giữ nguyên số lượng cấp phó các ban như hiện nay (gồm số lượng cấp phó các ban hiện có của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh trước khi thực hiện sắp xếp, hợp nhất), tối đa sau 5 năm thực hiện, số lượng cấp phó các ban theo đúng quy định.
Việc sắp xếp, bố trí các chức danh lãnh đạo, quản lý, trưởng, phó các ban, đơn vị chuyên môn của cơ quan tham mưu, giúp việc Ủy ban MTTQ cấp tỉnh thực hiện theo phân cấp quản lý cán bộ. Bố trí một số phó chủ tịch Ủy ban MTTQ hiện nay và các đồng chí cấp phó của người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh kiêm trưởng các ban, đơn vị của cơ quan tham mưu, giúp việc Ủy ban MTTQ tỉnh. Trước mắt, có thể giữ nguyên số lượng cấp phó các ban, đơn vị hiện có, sau 5 năm thực hiện theo quy định.
Bố trí cán bộ, công chức, viên chức ở cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố kiêm nhiệm cấp phó của các tổ chức chính trị - xã hội ở xã, phường, đặc khu. Khi đại hội của mỗi tổ chức, thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.
Số lượng lãnh đạo cấp phó Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã do ban thường vụ cấp uỷ cùng cấp xem xét, quyết định phù hợp thực tiễn địa phương.
Biên chế của Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã do cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu cán bộ, công chức, viên chức phù hợp với tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm đã được phê duyệt.
Đối với Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, trước mắt sử dụng số lượng công chức, viên chức, người lao động hiện có và thực hiện tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ theo lộ trình, bảo đảm trong thời hạn 5 năm, cơ bản số lượng biên chế thực hiện theo đúng quy định của cấp có thẩm quyền.
Biên chế Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã: Định hướng khoảng 8 - 10 biên chế, gồm: Chủ tịch, Phó Chủ tịch, công chức giúp việc. Trước mắt có thể bố trí biên chế nhiều hơn (bao gồm cán bộ, công chức cơ quan đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể của huyện, xã hiện có, và có thể một số cán bộ, công chức cấp tỉnh); sau khi hoàn thiện vị trí việc làm, tối đa sau thời gian 5 năm phải thực hiện đúng theo quy định của cấp có thẩm quyền.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã được sử dụng đội ngũ tình nguyện viên, cộng tác viên, tư vấn tự nguyện.
Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh do ban thường vụ tỉnh uỷ, thành uỷ thành lập, có chức năng tham mưu, giúp việc Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp; tham mưu, giúp Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh quản lý, hướng dẫn hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng và tổ chức thành viên khác của MTTQ Việt Nam thực hiện các quy định của Đảng, Nhà nước, Điều lệ MTTQ Việt Nam và điều lệ của các tổ chức; đồng thời, là cơ quan chuyên môn, nghiệp vụ công tác Mặt trận và công tác đoàn thể, hội.
Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã do ban thường vụ cấp uỷ cấp xã quyết định thành lập có chức năng tham mưu, giúp việc Ủy ban, Ban Thường trực MTTQ Việt Nam cấp xã và các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã thực hiện các quy định của pháp luật, Điều lệ MTTQ Việt Nam, điều lệ của các tổ chức chính trị - xã hội và các quy định của Đảng, Nhà nước có liên quan (có con dấu và tài khoản riêng).
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh có từ 7 - 9 đồng chí gồm: Chủ tịch, phó chủ tịch thường trực, các phó chủ tịch kiêm người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội. Các đồng chí Phó Chủ tịch phụ trách theo dõi, chỉ đạo theo lĩnh vực, địa bàn, công tác tập hợp các giai cấp, tầng lớp xã hội. Trước mắt do sắp xếp, hợp nhất thì giữ nguyên số lượng cấp phó chuyên trách của Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh; sau 5 năm, số lượng cấp phó thực hiện theo quy định.
Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh là thủ trưởng cơ quan (trong trường hợp Phó Bí thư Tỉnh uỷ kiêm Chủ tịch MTTQ thì đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ là Phó Chủ tịch Thường trực làm thủ trưởng cơ quan); Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh và các phó chủ tịch kiêm người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh là phó thủ trưởng cơ quan.
Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh được lập 9 - 10 ban, đơn vị tham mưu, giúp việc gồm: Văn phòng; Ban Tổ chức, kiểm tra; Ban Dân chủ, giám sát và phản biện xã hội; Ban Công tác công đoàn; Ban Công tác nông dân; Ban Công tác đoàn và thanh thiếu nhi; Ban Công tác phụ nữ; Ban Công tác cựu chiến binh.
Căn cứ điều kiện thực tiễn, ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quyết định thành lập 1 - 2 ban có tính đặc thù, phù hợp với đặc điểm, tình hình địa phương, như: Ban công đoàn khu công nghiệp; ban dân tộc, tôn giáo; ban công tác hội quần chúng hoặc ban tuyên giáo, công tác xã hội.
Đối với đơn vị sự nghiệp, việc thành lập, giải thể và xác định số lượng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh do Đảng ủy MTTQ Việt Nam cấp tỉnh phối hợp với Ban Tổ chức tỉnh ủy, thành ủy và đảng ủy UBND cấp tỉnh trình Ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy quyết định, bảo đảm nguyên tắc tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tự chủ về tài chính theo Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã gồm: Chủ tịch, phó chủ tịch thường trực, các phó chủ tịch kiêm người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội. Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã gồm: Chủ tịch, các phó chủ tịch, công chức giúp việc. Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã là thủ trưởng cơ quan, Phó Chủ tịch Thường trực là phó thủ trưởng cơ quan.
Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã có từ 4 - 5 Phó Chủ tịch kiêm trưởng các tổ chức chính trị - xã hội (đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh, công đoàn, hội nông dân (nếu có), trong đó lựa chọn, phân công 1 đồng chí làm Phó Chủ tịch Thường trực. Khi Đại hội, số lượng Phó Chủ tịch thực hiện theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền.
Mô hình tổ chức Cơ quan Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đặc khu do ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy xem xét, quyết định.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.