Tỷ lệ lây nhiễm HIV ở nhóm đồng giới nam gia tăng đáng lo ngại

Bộ Y tế vừa có Quyết định số 612/QĐ-BYT ban hành Kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS năm 2024.

Theo Bộ Y tế, ước tính hiện cả nước có 249.000 người nhiễm HIV trong cộng đồng. Năm 2023, cả nước ghi nhận 13.445 trường hợp dương tính HIV mới; 1.623 ca tử vong.

Trong số xét nghiệm phát hiện mới HIV năm 2023, có 84,28% là nam giới và lây nhiễm qua đường tình dục là 80,8%.

Về phân bổ số ca xét nghiệm phát hiện mới HIV trên địa bàn cả nước thì cao nhất là tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (chiếm 33%), tiếp đến là thành phố Hồ Chí Minh (chiếm 23,5%), khu vực Đông Nam Bộ (chiếm 21%), khu vực miền núi phía Bắc (chiếm 9%)...

Cũng theo Bộ Y tế, tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm phụ nữ bán dâm đang được khống chế ở mức thấp (dưới 3%) trong nhiều năm. Tỷ lệ này ở nhóm tiêm chích ma túy là 9,03% và duy trì ổn định trong vài năm gần đây.

Tuy nhiên, Bộ Y tế cảnh báo, tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang tăng lên một cách đáng lo ngại. Hiện nay, trên toàn quốc, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm này chiếm xấp xỉ 60% số trường hợp nhiễm HIV được phát hiện. Thậm chí, có những địa phương báo cáo tới hơn 80% người nhiễm HIV được phát hiện trong năm 2023 là nhóm quan hệ tình dục đồng giới.

“Dịch đang lây lan nhanh tại khu vực phía Nam và các thành phố lớn nơi tập trung nhiều khu công nghiệp và các trung tâm giáo dục. Nguy cơ lây nhiễm HIV khó kiểm soát trong nhóm MSM do hành vi quan hệ tình dục không an toàn”, Bộ Y tế đưa ra cảnh báo.

Bộ Y tế cũng chỉ ra khó khăn trong kiểm soát HIV, trước hết là cung ứng thuốc ARV (thuốc kháng HIV). Theo đó, năm 2021, 2023 chưa thực hiện được mua sắm ARV từ nguồn ngân sách nhà nước đối với các đối tượng được điều trị ARV miễn phí theo quy định.

Bên cạnh đó, một số thuốc điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con cho trẻ sơ sinh từ mẹ nhiễm HIV, trẻ phơi nhiễm với HIV hiện không có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam.

Ngoài ra, Bảo hiểm y tế (BHYT) là nguồn tài chính chủ yếu trong việc khám, chữa bệnh HIV song có tình trạng bị gián đoạn thẻ BHYT, tạo rào cản trong việc duy trì điều trị ARV liên tục.

Bộ Y tế đặt mục tiêu, trong năm 2024 đạt tỷ lệ người đang điều trị ARV có thẻ BHYT là 94%; giảm số trường hợp phát hiện mới HIV dương tính (11.000 người); 23.000 phụ nữ bán dâm được tiếp cận với chương trình bao cao su; 81.000 nam giới có quan hệ tình dục nam được tiếp cận với dịch vụ can thiệp giảm tác hại và dự phòng (chương trình bao cao su).